Μια πολυφωνική ιστορία , με φόντο την πανδημία του Covid-19

Είκονα: Μαρία Μπούα

Δεκατέσσερις άνθρωποι, ενώνουν το χρόνο τους , αφηγούνται τα βιώματα τους, μοιράζονται τις σκέψεις, αλλά και τα συναισθήματα τους. Στόχος του project ήταν να δημιουργηθεί μια ενιαία πολυφωνική ιστορία, με φόντο την παγκόσμια εξάπλωση του κοροναϊού .

Διαδικασία :  Η πρόσκληση για συμμετοχή, πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά στο instagram. ‘Όσοι συμμετείχαν στο project  κλήθηκαν με αρχή την τελευταία πρόταση του προηγούμενου, να  γράψουν σε μια παράγραφο τη δική τους ιστορία, για το πώς βιώνουν την καθημερινότητα του εγκλεισμού. Πιο συγκεκριμένα, όλοι λάμβαναν στο μέιλ τους, μια πρόταση της προηγούμενης ιστορίας και έπρεπε να συνεχίσουν σε μια παράγραφο με τη δική τους αφήγηση. Κανένας δε γνώριζε την ιστορία του προηγούμενου, ή πώς η τελευταία τους πρόταση αναπτυσσόταν μέσα στην ιστορία του επόμενου.

Μέρες εγκλεισμού, μέρες μοναξιάς, μέρες απόλυτης ανασφάλειας και ρευστότητας -ή αλλιώς μέρες του Covid-19- , ξυπνάει μέσα μας η φιγούρα του “Μεσσία”. Του ανώτερου ή κατώτερου όντος, που θα καταφέρει να μας σώσει. Οι Χριστιανοί τον αποκαλούν Χριστό. Στην τρίτη λυκείου τον μάθαμε ως πνευματικό άνθρωπο. Ο  Πλάτωνας στην “Πολιτεία”, τον χαρακτήριζε ως φιλόσοφο. Σήμερα τον αποκαλούμε επιστήμονα. Εγώ, τον αποκαλώ καλλιτέχνη. Παίρνει διάφορες μορφές αυτό το ανώτερο ή κατώτερο ον. Ο καθένας είναι ελεύθερος να επιλέξει αυτό που αντιπροσωπεύει τα ερεθίσματα του ή την ψυχή του. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα της επιβολής. 

Ωστόσο, μοιραζόμαστε όλοι ένα κοινό συναίσθημα. Την κρυφή ευχαρίστηση της απραγίας. Τη στιγμή που μας αποκαλύπτει ότι η κανονική ζωή δεν υπάρχει αλλά μας τη διδάξανε αυτοί που και οι ίδιοι τη διδαχτήκανε από άλλους . Υπάρχει η πολύτιμη συντροφιά της σκιάς μας που μας υπενθυμίζει ότι είναι ωραία  η εικόνα που πίνουμε νερό, που βλέπουμε ταινίες, που κοιμόμαστε…και το ξέρουν και οι απέναντι, γιατί κάνουν το ίδιο.  

Αλλά, όταν δούμε όλες τις ταινίες και πιούμε όλο το νερό και δε νυστάζουμε άλλο , θα σε ποτίσω με αλκοόλ , γιατί την αλήθεια ο μεθυσμένος δεν την ντρέπεται. Και τότε το βλέμμα σου θα γίνει άγγιγμα και θα με αγγίξεις , όπως ποτέ άλλοτε. Θα μου ψιθυρίσεις στ’ αφτί , όλα εκείνα που δείλιαζες να πεις. Θα μοιραστείς τις σκέψεις αυτές που δεν μπορούσες να ξεστομίσεις. Κι όταν ο ήλιος θα τρυπώσει απ’ τα παντζούρια , θα κρυφτείς στα χέρια μου , να κοιμηθείς.

 Θα τα θυμάσαι όλα, σαν ένα όνειρο που δεν τόλμησες να δεις.  Δεν κοιμάσαι. Κάθεσαι ξύπνιος και σκέφτεσαι, ώσπου δεν ξέρεις από που ξεκίνησες. Και αρχίζεις να αναρωτιέσαι “Τι κάνω με τη ζωή μου;”, το γενικό θέμα της αγρυπνίας, διανθισμένο με το τι έκανες όλα αυτά τα χρόνια που πέρασαν. Κι η σκέψη αυτή συνεχίζει να πηγαινοέρχεται μέσα στο μυαλό σου και αφού ξημερώσει. “Δεν ξέρω τι να κάνω με τη ζωή μου. Πού πάω; Κάνω το σωστό; Είναι η ζωή μου καλή ή κακή; Είμαι αρκετά καλός σε αυτό που κάνω; Μήπως απλά δεν έχω αναγνωριστεί; Ή μήπως δεν είμαι στο σωστό δρόμο; 

Η μέρα και σήμερα τελείωσε γρήγορα χωρίς να την καταλάβω , χωρίς να διαφέρει και πολύ από την προηγουμένη ή την μέρα, πριν από αυτή .Η μία βιντεοκλήση θα συνοδευτεί από μια άλλη και το ένα sexting από ένα άλλο και μετά θα δεις και ένα άβολο live και μπορεί να ανοίξεις και την τηλεόραση στις 6 να δεις τον Τσιόδρα, αλλά τελικά δεν θα το κάνεις, γιατί δεν σε ψήνει να χαλαστείς. Νιώθεις απροετοίμαστος για οποιαδήποτε επαναφορά στην «κανονικότητα» και σε τρομάζει η επόμενη μέρα, αλλά και πάλι δεν θα χαλαστείς. 

Μερικές φορές είναι δύσκολο το πρωινό ξύπνημα , να ξυπνάς χωρίς πρόγραμμα , χωρίς κίνητρο μα προσπαθείς να δεις την μέρα με ήλιο, σαν καλή μέρα. Και μόλις ξυπνήσεις, ξεκινάει η καθημερινή πάλη μεταξύ του θέλω και του πρέπει. Μάθε μία ξένη γλώσσα, παρακολούθησε κανένα διαδικτυακό σεμινάριο. Μυήσου στο μοντέρνο χορό, στη yoga, στις pilates. Ήρθε η ώρα επιτέλους να ασχοληθείς με τη μαγειρική. Ήρθε η ώρα να δεις όλες τις σειρές που δεν έχεις προλάβει να παρακολουθήσεις τα τελευταία χρόνια. Μα καλά δεν έχεις διαβάσει ακόμη πέντε βιβλία; Γιατί δεν είσαι παραγωγικό ον; Τώρα έχεις το χρόνο για όλα αυτά; Αν, όχι τώρα, πότε;  Όλα αυτά, διατυμπανίζουν οι άλλοι διαρκώς. Το μυαλό, το σώμα και η καρδιά σου όμως τι λένε; Μήπως κουράζονται και μόνο στο άκουσμα όλων αυτών των υποτιθέμενων ευκαιριών που κυκλοφορούν ανάμεσά μας με το προσωπείο του πρέπει. Μήπως θα ήταν καλύτερα να ξεκουραστείς, να βρεις τον εαυτό σου και να κάνεις αυτό που σου λέει το σώμα και το μυαλό σου;  Άστους λοιπόν να λένε.

“Άκου εσένα και ας χορέψουμε μόνοι απόψε, είμαστε μαζί σε αυτό”. Εμείς, τα αστέρια και η μουσική. Είναι η στιγμή μας, αφέσου. ‘Άφησε τα βήματά μας να μας οδηγήσουν και να μας παρασύρουν σε μέρη μακρινά. Κλείσε τα μάτια και ταξίδεψε μαζί μου. Νιώσε τον σφυγμό των σωμάτων μας, καθώς πάλλονται στο ρυθμό της μουσικής. Άδειασε το μυαλό σου και μη σκέφτεσαι τίποτα, μόνο χόρεψε. Χόρεψε με όλη σου την ψυχή. Εμπιστεύσου τον εαυτό σου και εμάς, τη δύναμη μας. Μόνο αυτό αρκεί, τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο. Και όλα θα πάνε καλά, είναι σίγουρο, άκου με που σου λέω. Μη φοβάσαι, είμαστε μαζί σε αυτό.

” Αύριο είναι μια άλλη μέρα για αυτό απόλαυσε την αποψινή βραδιά. ” είπα και σήκωσα το κεφάλι μου να κοιτάξω την πόλη στο βάθος. Το μόνο που άκουγα ήταν ο ήχος της πόλης. Το βουητό της κίνησης στους δρόμους. Στο βάθος ηχούσαν κάτι κόρνες, από βιαστικούς ανθρώπους μάλλον που τελείωνε η υπομονή τους. Τη μουσική που ερχόταν μέσα από τα κλειστά παράθυρα του διαμερίσματος της πολυκατοικίας απέναντι.  Γέλια μιας παρέας αγοριών που περνούσαν ακριβώς από κάτω, αλλά δεν γύρισα να κοιτάξω, δεν ήθελα να φανεί η περιέργειά μου, σκέφτηκα. Κοίταγα το κενό, σαν να περίμενα η απάντηση σε αυτό που ψάχνω, να ‘ρθει από τη πόλη την ίδια. ” Και αν είναι η τελευταία?”. Και εκεί το συνειδητοποίησα, ότι δεν περίμενα απάντηση αλλά μία απόφαση, που θα έρθει από εμένα.  Έτρεχα μέσα στο μυαλό μου να ψάξω βρω τι είναι αυτό που πραγματικά θέλω. Με μια βαθιά ανάσα το πήρα απόφαση, θα το παίξω κορόνα – γράμματα.  

Ας είναι.  Μένουμε σπίτι . Έχοντας επίγνωση για τις ζωές που χάθηκαν , ερχόμαστε αντιμέτωποι με την θλίψη, για την υγεία μας και αυτήν των συγγενικών προσώπων μας που ίσως να ανήκουν  στις ευπαθείς ομάδες , αβεβαιότητα και άγχος για τα οικονομικά , την εργασία και την ίδια την ζωή μας . Με την ρουτίνα της καθημερινότητας στριμώχναμε μέσα σε μια ντουλάπα όλα τα συναισθήματα και τις άβολες σκέψεις , τώρα που καθόμαστε , αναγκαστήκαμε να την ανοίξουμε και δεν αντέχουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς. Τι σκέψεις μας , το είναι μας , μάς φοβίζει. Δεν μπορούμε να αντικρίσουμε τους εαυτούς μας όπως είναι. Ίσως  μας βολεύει να κάνουμε κάτι πάντα για να μην μας βαριόμαστε. Δεν ξέρω , ίσως δεν μάθαμε να συμμαζεύουμε ντουλάπες … 

‘Ίσως. ‘Ίσως και να ξαναβρούμε τον εαυτό μας, εν μέσω καραντίνας. Να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τα παιδιά μας, ή το σύντροφο μας.. ‘Ίσως, η φύση προλάβει να ανασάνει ξανά. ‘Ίσως πάλι και να μας εκδικείται για την αλαζονική συμπεριφορά μας (εξάλλου δεν είναι η πρώτη φορά που μια ζωονόσος προκαλεί επικίνδυνη πανδημία ) ‘Ίσως! Σίγουρα όμως, όταν βγούμε από αυτήν την κρίση, δεν θα είμαστε ίδιοι. Η έκφραση του συναισθήματος είναι διαφορετική, όταν δεν μπορεί να συνοδεύεται από μια αγκαλιά ή έστω μια απλή χειραψία. Οι Ιταλοί σχεδιάζουν γυάλινα κλουβιά για τις παραλίες τους. Αναγκαίο κακό.

Αρκεί μόνο να μην κλειστεί ο καθένας στο καβούκι του. Βέβαια, για μια μεσήλικη μητέρα ενήλικων πια παιδιών, ο περιορισμός ίσως να είναι και τονωτικός. Η επιστροφή του ξενιτεμένου μου και ο εγκλεισμός του στο σπίτι, ήταν αφορμή να αναβιώσουμε στιγμές των παιδικών τους χρόνων μέσα από φωτογραφίες και βίντεο. Να γελάσουμε, να πειράξουμε ο ένας τον άλλον, αφήνοντας στην άκρη τα προβλήματά μας. Για μένα αυτό είναι ευτυχία! Τελικά, ανάλογα με τη στάση σου απέναντι στη ζωή μπορείς ή όχι, να αξιοποιήσεις προς όφελός σου κάτι που γενικά φαντάζει ως κακό. 

Περνώντας χρόνο με τον εαυτό μας είναι τόσο καλό, όσο και καταστροφικό. Πόσες σκέψεις και συναισθήματα, που καταπιέζαμε στην ροή της καθημερινότητας έρχονται συνέχεια στο μυαλό; Ερχόμαστε σε επαφή με τις άσχημες, ίσως και αδύναμες πλευρές μας. Πως θα συμβιώσουμε μαζί τους, χωρίς να μας ρουφήξουν, χωρίς να μας τραβήξουν πιο κάτω, χωρίς να μας κλείσουν πιο πολύ στον εαυτό μας;

Αν όμως αυτή η προσπάθεια αποτύχει,  το 2020 θα είναι μία χαμένη χρονιά. Τα όνειρά και τα σχέδιά για φέτος γκρεμίστηκαν, σαν ένας πύργος από τραπουλόχαρτα.. Αλλά ας μην είμαστε πεσιμιστές και ας προσπαθήσουμε να βρούμε την θετική πλευρά των πραγμάτων, βλέποντας το ποτήρι μισό-γεμάτο! Ο εαυτός σου που λόγο ρουτίνας άφησες να κάθεται στο ράφι, δίπλα σε κάτι άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες και αναμνηστικά μπιχλιμπίδια, είναι ακόμα εκεί και σε περιμένει! Δεν κρατάει κακίες και μίση, σε χρειάζεται περισσότερο απ’ όσο πιστεύεις και σίγουρα πιο πολύ απ’ όσο σε χρειάζονται οι αναρτήσεις των Social Media. Μπορεί εξαιτίας του Κορωνοϊού να χάσαμε την άνοιξη και ίσως το φετινό καλοκαίρι να είναι διαφορετικό. Αλλά εκτός από εποχές αυτά τα δύο είναι και στάση ζωής.

«Ας φέρουμε το καλοκαίρι μέσα μας», μου είπε, την κοίταξα αποσβολωμένη και άρχισα να στήνω το πλάνο στο μυαλό μου. Κοκτέιλ από λιωμένα παγάκια, σκέφτηκα, με μια επίγευση από δάκρυα και εμένα να εύχομαι να μη βγει αληθινό το «κάθε πέρσι και καλύτερα». Με ένα πέπλο απαισιοδοξίας φόρεσα το μαγιό που ποτέ δε μου έκανε και παρίστανα γελοιωδώς στο σαλόνι, ένα μοντέλο της μυστικής Βικτορίας. Έβαλα λίγο φτιαχτό αλατόνερο στα μαλλιά μου και το φόντο μιας παραλίας στην πλάσμα την τιβί, για να μου θυμίζει τη «Γαλάζια Λίμνη» και να μη σκέφτομαι το «τι είχαμε και τι χάσαμε». Μετά αποφάσισα να ανέβω στην ταράτσα και να την μετατρέψω σε ελεύθερο κάμπινγκ με μόνη ευκαιρία για βουτιά, αυτή στο κενό. Και αφού μέτρησα όλες τις κεραίες που έχει αυτή η πόλη αναρωτήθηκα αν κοιμηθώ τυλιγμένη σε sleeping bag τον Απρίλιο, θα μοιάζει καθόλου με Αύγουστο;  

Ξύπνησα ιδρωμένη και ανακάθισα στο κρεβάτι, τελικά δεν ήταν όνειρο.

Συντονισμός – Διεύθυνση Project : Αγάπη ‘Αλτα

Συμμετέχοντες / -ουσες : 

Αγάπη ‘Αλτα , Πάνος Τσομάκος, Ευφημία Αμανατίδου, Χρήστος Στεργιόπουλος, Νίκος Αλεξιάδης, Φωτεινή Βροντάκη  , Χριστίνα Ραφτοπούλου, Μαρία Μπούα, Ξενοφώντας Μιχαηλίδης, Κυριακή Τζούρτζου, Γιάννα Τζώτζη, Σοφία Μιχαηλίδου, Αναστάσιος Γκολέμης, Κατερίνα  Αραμπατζή