Μια Σχεδία στην Θεσσαλονίκη

Της Χριστίνας Παρασκευοπούλου 

Εικόνες: Κύα Τζήμου

Μία νέα κοινωνική δράση κερδίζει εδώ και έναν χρόνο έδαφος στην Ελλάδα, και τον τελευταίο μήνα συγκεκριμένα και στην Θεσσαλονίκη, καθώς το περιοδικό δρόμου «Σχεδία» έφτασε την τελευταία Τετάρτη αυτού του Ιανουαρίου για πρώτη φορά στην πόλη και φαίνεται πως ήρθε για να μείνει. Έχοντας κλείσει ένα χρόνο κυκλοφορίας στην Αθήνα, η «Σχεδία» αποτελεί το μόνο περιοδικό δρόμου της Ελλάδας, ενώ είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Εφημερίδων Δρόμου (International Network of Street Papers-INSP), που απαριθμεί 122 περιοδικά δρόμου, σε 41 χώρες, με 14.000 άστεγους, άνεργους πωλητές και 6.000.000 διεθνώς αναγνώστες.

Η έννοια των περιοδικών δρόμου πρωτοπαρουσιάστηκε από το INSP το 1994, και έκτοτε έχει εξαπλωθεί, φτάνοντας και στην Ελλάδα και ευνοώντας άνεργους, άστεγους και κοινωνικά αποκλεισμένους πολίτες, με μια απλή διαδικασία. Το περιοδικό δρόμου συντάσσεται και κυκλοφορεί κάθε μήνα, χωρίς όμως να πωλείται στα συνηθισμένα σημεία διάθεσης, όπως τα περίπτερα, αλλά διανέμεται αποκλειστικά από εγκεκριμένους πωλητές που προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικά πληθυσμιακές ομάδες, ανθρώπους που αποδεδειγμένα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Πώς λειτουργεί η έννοια του περιοδικού δρόμου; Ουσιαστικά, αν ανήκει κανείς σε μία από τις αναφερόμενες ομάδες ατόμων, μπορεί να γίνει πωλητής του περιοδικού και αφού διαπιστευτεί, του ανατίθεται ένα πόστο στην πόλη στο οποίο θα πουλάει το περιοδικό. Του δίνονται σαν κεφάλαιο στην αρχή 10 τεύχη, το καθένα από τα οποία πουλάει για 3 ευρώ. Αφού πουλήσει ο πωλητής τα τεύχη αυτά, με τα χρήματα που έχει αποκομίσει σαν κέρδος, μπορεί να προμηθευτεί στη συνέχεια από τα γραφεία της «Σχεδίας» περισσότερα τεύχη, καταβάλλοντας μόνο το κόστος εξωφύλλου για κάθε περιοδικό, δηλαδή 1,5 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο 1,5 θα μένει σαν κέρδος για τον ίδιο τον πωλητή. Έτσι, θα μπορεί να βγάλει ένα εισόδημα, που θα τον βοηθήσει να επανενταχτεί με έναν τρόπο στην κοινωνία μέσω αυτής της μορφής εργασίας.

Πώς πρωτοξεκίνησε η δράση αυτή και πως έφτασε να υλοποιηθεί στην χώρα μας; Όλα άρχισαν με μια καμπάνια υπό το σύνθημα «Γκολ στη Φτώχεια», που ξεκίνησε το 2006 με στόχο την υποστήριξη ευπαθών ομάδων, αλλά και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την κινητοποίησή των πολιτών ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού. Με την πρωτοβουλία αυτή, συστάθηκε μια ποδοσφαιρική ομάδα με επίκεντρο τρεις κατηγορίες ανθρώπων, τους άστεγους, άτομα εξαρτημένα από ψυχοτρόπες ουσίες καθώς και πρόσφυγες. Στο πλαίσιο της προσπάθειας, εξασφαλίστηκε η συμμετοχή της ομάδας στο 5ο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων το καλοκαίρι του 2007 στην Κοπεγχάγη. Εκεί θα γινόταν η πρώτη επαφή με το Διεθνές Δίκτυο Εφημερίδων Δρόμου, που θα οδηγούσε στην γέννηση της «Σχεδίας». Το 2010, συστάθηκε η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «Διογένης», με στόχο την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών σε κοινωνικά και οικονομικά ευάλωτους πληθυσμούς και την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Παράλληλα, η επικοινωνία με το Δίκτυο συνεχίστηκε και με την παροχή της κατάλληλης τεχνογνωσίας σε σχέση με τα έντυπα δρόμου, το 2013 η ιδέα έγινε πραγματικότητα και στην Ελλάδα.

Το πρώτο ελληνικό περιοδικό δρόμου «Σχεδία» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στους δρόμους της Αθήνας στις 27 Φεβρουαρίου 2013 και έκτοτε κυκλοφορεί την τελευταία Τετάρτη κάθε μήνα, ενώ στις 29 Ιανουαρίου 2014 έφτασε και στην Θεσσαλονίκη. Περιοδικό ποικίλης ύλης, με έμφαση στο ερευνητικό ρεπορτάζ και με στήλες για όλους τους τομείς της ζωής, η «Σχεδία» διακατέχεται από, ανεξάρτητο φυσικά, πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο, παρουσιασμένο με ένα διαφορετικό ύφος και μια δόση χιούμορ, δίνοντας έμφαση στην αισιοδοξία και προτείνοντας τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων που πραγματεύεται, κι όχι απλά κάνοντας στείρα καταγγελία τους, τακτική που προφανώς ακολουθεί έμπρακτα, ψάχνοντας και δημιουργώντας λύσεις για τους ευπαθείς πολίτες. Επιπλέον, περιέχει θέματα για τον τουρισμό, τον αθλητισμό, την πολιτιστική και καλλιτεχνική δραστηριότητα στην Ελλάδα και πολλά ακόμα. Η ομάδα σύνταξης της «Σχεδίας» πλαισιώνεται από επαγγελματίες δημοσιογράφους, φωτογράφους, σκιτσογράφους και σχολιαστές, όλοι άτομα με διάθεση για καλή δημοσιογραφία και προσφορά στον συνάνθρωπο, πολλοί εκ των οποίων έχουν συμπληρώσει πολλές δεκαετίες εργασίας στο χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Σημειωτέον ότι όλοι οι συντάκτες της ομάδας συμμετέχουν στην έκδοση του εντύπου σε εθελοντική βάση, όπως ανέφερε ο Διευθυντής Σύνταξης, κ. Χρήστος Αλεφάντης. Το περιοδικό έχει τιράζ 15.000 αντιτύπων στην Αθήνα και ένα αρχικό 3.000 αντιτύπων στην Θεσσαλονίκη.

Μετά την σύνταξη και έκδοση του περιοδικού, αναλαμβάνουν δράση οι πωλητές του. Πωλητής μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε είναι άστεγος ή διαμένει σε κατάλυμα επείγουσας, προσωρινής φιλοξενίας ή σε επισφαλή κατοικία, είναι άνεργος ή έχει εισόδημα χαμηλότερο του κατώτατου μισθού ή γενικά βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχιας, είναι άνω των 16 χρόνων και θέλει να αλλάξει τη ζωή του προς το καλύτερο, αφού παρακολουθήσει και ολοκληρώσει το αρχικό στάδιο εκπαίδευσης. Όλοι οι πωλητές περνάνε από μια διαδικασία ενημέρωσης για το περιοδικό πριν αναλάβουν την πώληση, και για το τι περιλαμβάνει η δράση, αλλά και για την θεματολογία του εκάστοτε τεύχους. Σε κάθε πωλητή μετά ανατίθεται ένα συγκεκριμένο πόστο μέσα στην πόλη και του δίνεται μία ειδική κάρτα με τα στοιχεία του και ένα διακριτικό κόκκινο γιλέκο, που πρέπει να φοράει τις ώρες που πουλάει το περιοδικό. Και φυσικά κάθε πωλητής οφείλει να δίνει απόδειξη πληρωμής για κάθε τεύχος που πουλάει.

Στην Θεσσαλονίκη οι πωλητές του τεύχους φτάνουν μέχρι τώρα τους 30 και μπορεί να τους αναζητήσει κανείς σε κεντρικά σημεία της πόλης. Η οργάνωση προσέγγισε από την αρχή δομές υποστήριξης ευπαθών ομάδων της πόλης, όπως υπνωτήρια, συσσίτια και ΜΚΟ, για να γνωστοποιήσει την δράση και να δώσει την ευκαιρία σε όποιον επιθυμούσε να γίνει πωλητής. Όπως αναφέρει ο κ. Αλεφάντης: «Συνολικά έχουμε χαρτογραφήσει περίπου 60 πόστα, τα οποία, ξεκινώντας από την καρδιά της πόλης, ανοίγουν σταδιακά. Γενικά, αναζητούμε κεντρικά σημεία της πόλης. Σημεία, δηλαδή, που να είναι «πέρασμα» κόσμου, ώστε να πάει ένας άνθρωπος της «Σχεδίας» και να έχει πιθανότητες να πουλήσει ένα, δύο, τρία, πέντε περιοδικά, που θα του δώσουν, πάντα με αξιοπρέπεια, ένα εισόδημα για να καλύψει τις πιο βασικές του ανάγκες».

Όπως υπογραμμίζει η οργάνωση, η «Σχεδία» δεν είναι επαιτεία, αλλά μια ευκαιρία για άτομα σε ανάγκη να επανενταχθούν στην κοινωνία μέσω εργασίας, πουλώντας ένα έντυπο, και να κερδίσουν ένα πολύ αναγκαίο εισόδημα, για να μην αναφέρουμε τα προσωπικά οφέλη. Ο Κώστας, ένας 30χρονος πωλητής του περιοδικού στην Θεσσαλονίκη, μετρώντας 3 χρόνια άνεργος, πρωτοέμαθε την προηγούμενη εβδομάδα για την «Σχεδία» και έσπευσε να συμμετέχει. «Μόλις χτες πούλησα 18 τεύχη, που για μένα είναι απίστευτη βοήθεια» μας ανέφερε, ενώ δηλώνει πως η «Σχεδία» του άλλαξε την ζωή. «Το περιοδικό το παίρνει πολύς κόσμος και έχει πολύ καλή ανταπόκριση, ακούω μόνο θετικά σχόλια», μας είπε. «Από την πρώτη μέρα είδαμε τους ανθρώπους που συμμετείχαν με ένα χαμόγελο, ένιωσαν ξανά ορατοί, χρήσιμοι, ότι βρήκαν την θέση τους στην κοινωνία», μας είπε άλλωστε και ο κ. Αλεφάντης.

Εκτός από τα οικονομικά οφέλη λοιπόν, αυτό που προσφέρει η «Σχεδία» στους άστεγους, άνεργους και κοινωνικά αποκλεισμένους πολίτες είναι την αίσθηση του «ανήκειν» που ανακτούν μετά από χρόνια ύπαρξης στο περιθώριο. Αποκτούν μια αξιοπρεπή δουλειά, ανθρώπους να τους περιμένουν και να συνδιαλέγονται, μια ευκαιρία να γνωρίσουν και να μιλήσουν σε κόσμο, να νιώσουν ότι είναι ξανά ενεργά μέλη της κοινωνίας τους, και βέβαια, να νιώσουν ότι μέσω μιας τίμιας εργασίας βγάζουν κάτι προς το ζην. Έχουν υπάρξει και περιπτώσεις που αυτή η μικρή φαινομενικά βοήθεια έχει υπάρξει καταλυτική για κάποιους συμμετέχοντες, καθώς τον περασμένο μήνα στην Αθήνα μπόρεσαν να βρουν δικό τους σπίτι 3 άστεγοι πωλητές της «Σχεδίας» με τα έσοδα των πωλήσεων του περιοδικού. Κάθε βοήθεια είναι για καλό κι αυτή ακόμη περισσότερο.

Ο καθένας μας μπορεί να υποστηρίξει την δράση του περιοδικού με χρηματική δωρεά, καταθέτοντας το ποσό που επιθυμεί στον τραπεζικό λογαριασμό της «Διογένης ΜΚΟ», πληροφορίες για τον οποίον μπορεί να βρείτε στην σελίδα της οργάνωσης. Μπορεί επίσης όποιος επιθυμεί να γίνει εθελοντής, καθώς η οργάνωση έχει ανάγκη από βοήθεια στην υποστήριξη και ενθάρρυνση των πωλητών στα σημεία πώλησης, καθώς και στον ανεφοδιασμό τους με περιοδικά. Και βέβαια, αν ζείτε εκτός δικτύου διάθεσης του περιοδικού μπορείτε να γίνετε συνδρομητές του, αν και η «Σχεδία» σχεδιάζει να επεκταθεί σύντομα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Ενδεικτικά σημεία πώλησης στην Θεσσαλονίκη είναι:

Αριστοτέλους και Τσιμισκή Τσιμισκή και Αγίας Σοφίας Τσιμισκή και Παύλου Μελά Δωδεκανήσου και Φράγκων Πλατεία Αγίας Σοφίας

*Γνωστοί, καταξιωμένοι και πολυαγαπημένοι άνθρωποι από το χώρο των γραμμάτων και των τεχνών γίνονται για μία μέρα πωλητές της «Σχεδίας». Οι συγγραφείς Βασίλης Αλεξάκης και Αύγουστος Κορτώ, οι ηθοποιοί Μανώλης Μαυροματάκης, Γιολάντα Μπαλαούρα, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Γιούλικα Σκαφιδά, Φώτης Σπύρος και από το χώρο της μουσικής, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Λιζέτα Καλημέρη, ο Μάρκος Κούμαρης, η Νατάσσα Μποφίλιου, ο Πάνος Μουζουράκης και η Μαριέττα Φαφούτη, με το περιοδικό δρόμου «Σχεδία» ανά χείρας θα είναι αυτό το Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2015, από τις 12:00 μέχρι τη 13:00, σε κεντρικά «πόστα» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για να στείλουν το δικό τους μήνυμα κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Όλα αυτά στο πλαίσιο των δράσεων της Διεθνούς Εβδομάδας Πωλητών Περιοδικών Δρόμου (International Vendor Week), στις οποίες, βεβαίως, συμμετέχει και το μοναδικό ελληνικό περιοδικό δρόμου. Στη Θεσσαλονίκη θα συναντήσουμε τους ηθοποιούς Γιολάντα Μπαλαούρα, στη συμβολή των οδών Π.Π. Γερμανού και Τσιμισκή, και Φώτη Σπύρου, στην Τσιμισκή και Αγίας Σοφίας, αλλά και την τραγουδίστρια Λιζέτα Καλημέρη στην Τσιμισκή και Αγ. Σοφίας.

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα.