Μικρά φώτα. “Παράσταση τέλος”.

της Φιλιάνας Στεφανακάκη Εικόνα: Ελένη Βράκα

Αντίστροφη μέτρηση για τα Χριστούγεννα. Αναλογικά αντίστροφος και ο ρυθμός στολισμού των βιτρινών, των δρόμων της πόλης, μικρών και μεγάλων αστικών κενών, προς τιμήν του καλέσματος των Χριστουγέννων ενόψει των γιορτών. Ένας μήνας έμεινε.

Έναρξη εορταστικής περιόδου. Προετοιμασίες για την παράσταση με θέμα “Εδώ Χριστούγεννα!”. Και ανοίγει η αυλαία. Εμφάνιση των πρώτων βιτρινών αποκλειστικών καταστημάτων με την επωνυμία “Χριστουγεννιάτικα Στολίδια”. Γιρλάντες, λαμπάκια, χρώματα, μικρά φώτα. Απορρημένα βλέμματα περαστικών – τι από τώρα;

Ο καιρός έφτασε, και η παράσταση ξεκινά. Όλα σε κλίμα μέθης. Μια ατμόσφαιρα παραπλανητική. Εκατοντάδες περαστικοί διασχίζουν τους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Βλέμματα διασταυρώνονται, απόμακρες ματιές προς τα μικρά φώτα των βιτρινών.

Κάθε χρόνο τα ίδια. Τα ίδια και περισσότερα, τα ίδια και διαφορετικά. Το κλίμα των Χριστουγέννων, η εορταστική διάθεση φαντάζει ένα καλοστημένο σκηνικό στους εμπορικούς δρόμους της πόλης. Μουσικές, μικρά φωτά, οι κούκλες στις βιτρίνες, στολισμένες φωτεινές, να κοιτούν τους περαστικούς. Όλα προγραμματισμένα, μία χορογραφία που επαναλαμβάνεται. Οι χορογράφοι της παράστασης μένουν πεισματικά οι ίδιοι. Οι βιτρίνες μετατρέπονται σε σκηνικά. Οι κούκλες είναι οι χορογράφοι. Σε στάσεις προσκαλέσματος των περαστικών, φωτισμένες με μικρά φώτα, μέσα στο κλίμα του εορταστικού marketing θέλουν να φωνάξουν όλο και περισσότερους ακροατές στο εγκώμιο τους. Εμείς, οι θεατές της παράστασης.

Οι περαστικοί φεύγουν και ξανάρχονται. Έρχονται και πάλι για να τις χαζέψουν προσεκτικά, για να ανταλλάξουν βλέμματα, ματιές ακαριαίες ναρκισσιστικές. Παιχνίδι βλεμμάτων ανάμεσα στον απλό θεατή που διαβαίνει τους δρόμους ενόψει του καταναλωτικού κλίματος των ημερών και των μοντέλων on-stand, καλοντυμένων συλφίδων με διακοσμητικά λάμψης να αστραποκοπούν. Μικρά φώτα, παράσταση τέλος.

Η αυλαία του σκηνικού κατεβαίνει για κάποιες ώρες. Πέφτει η νύχτα στους δρόμους της πόλης. Μικρά φώτα τρεμοπαίζουν στο ημίφως της εορταστικής ατμόσφαιρας. Διάσπαρτα λαμπάκια, επιγραφές νέον, άστατοι χρωματισμοί εναρμονίζουν το τρεμόπαιγμα τους στη λάμψη των ημερών. Οι κούκλες γυρνούν την πλάτη στους περαστικούς με τη μπάρα της θεατρικής σκηνής των καταστημάτων να έχει κατέβει για κάποιες ώρες. Μερικές μόνο, στις γυάλινες ανοιχτές βιτρίνες, συνεχίζουν αγέρωχες να υποδέχονται το κοινό τους. Η κίνηση λιγοστεύει. Όχι πια και τόσο πολλοί οι θεατές της βραδυνής παράστασης. Κάποιοι μόνο σημειακά κοντοστέκονται ή αγναντεύουν από μακριά το σκηνικό των καταστημάτων. Βλέμματα βιαστικά μαγνητίζονται στη θεατρική λάμψη, διασταυρώνονται και μετά προς άγνωστο προορισμό. Διάλλειμα μέσα στη νύχτα. Καταστήματα κλειστά.

Οι μέρες πλησιάζουν. Έρχονται Χριστούγεννα. Κάθε μέρα και μία νέα βιτρίνα στολισμένη στους δρόμους της πόλης με τους καλοσχηματισμένους χορογράφους της να προσκαλούν τους περαστικούς στο παιχνίδι της αποπλάνησης. Και αύριο πάλι τα ίδια και περισσότερα. Μία ακόμη πρεμιέρα σηκώνει την αυλαία της. Ακόμη ένα σκηνικό έρχεται να συμπληρώσει την εορταστική καθημερινότητα της πόλης. Το πνεύμα των Χριστουγέννων καραδοκεί σε κάθε γωνιά της Τσιμισκή και της Μητροπόλεως στο βλέμμα των στολισμένων χορογράφων να γνέφουν επιδεικτικά στο κάλεσμα των περαστικών. Μικρά φώτα, λευκά, κόκκινα πολύχρωμα, με την ίδια μελωδία να ηχεί από παντού…

Μία loop-a που παίζει καθημερινά κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου. Τι τελικά αλλάζει; Τα βλέμματα των θεατών. Το ακροατήριο της εορταστικής ιεροτελεστίας στο σκηνικό των βιτρινών. Ο κόσμος που θαυμάζει τις βιτρίνες, οι ροές, οι εν κινήση ματιές των περαστικών που μεταλλάσονται. Τα συναισθήματα, η αγοραστική προδιάθεση, η ματιά του κάθε περαστικού να θαυμάσει το σκηνικό μιας παράστασης που επαναλαμβάνεται.

Όλα είναι έτοιμα. Το συμπέρασμα το ίδιο. Μένει ο ερχομός του Αϊ-Βασίλη και τα κάλαντα να μας γεμίσουν με γιορτινή διάθεση μέσα στις γιορτές.

Πλησιάζουν οι γιορτές. Μικρά φώτα. “Παράσταση τέλος”.

*Η Φιλιάνα Στεφανακάκη είναι αρχιτέκτων μηχανικός.