Μύρισε χωριό στην πόλη!

Τα τελευταία δύο χρόνια οι επιστήμονες παρατηρούν στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας ότι η στροφή στη φθηνότερη θέρμανση με καυσόξυλα που καίγονται στα τζάκια και στις σόμπες προκαλεί σοβαρές αναταράξεις στις τιμές της αέριας ρύπανσης. Ορισμένοι μιλούν για σοβαρή συμβολή των καύσεων του ξύλου στην επιστροφή «ενός παλιού κακού γνώριμου», του νέφους αιθαλομίχλης, όταν οι καιρικές συνθήκες ευνοούν τη δημιουργία του. Οικολογικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι αυτό που θα αποκομίσει το κράτος από την αύξηση των φόρων στο πετρέλαιο θα το πληρώσει στο πολλαπλάσιο για το περιβάλλον.

Όμως, ενώ η ατμόσφαιρα απαλλάσσεται λόγω της κρίσης από την επιβάρυνση εξαιτίας της βιομηχανίας και του κυκλοφοριακού, το δικό τους στίγμα έρχονται να αφήσουν τα τζάκια και οι ξυλόσομπες. Η αύξηση αυτή πιθανολογείται ότι προκύπτει από τη λειτουργία των καυστήρων, αλλά και των ξυλόσομπων που πλέον γνωρίζουν άνθηση στη χρήση τους λόγω της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο όπως μαθαίνουμε το πρόβλημα δεν είναι η καύση του ξύλου, αλλά πλαστικού και άλλων χημικών προϊόντων που περιέχονται σε άχρηστα ξύλα που χρησιμοποιούνται σε σόμπες και προέρχονται από παλιές πόρτες, παράθυρα, πατώματα και έπιπλα και απελευθερώνουν διοξίνες στον αέρα.

Tρελάθηκαν οι μετρητές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη γράφουν οι εφημερίδες και αναμεταδίδουν τα μπλογκς αλλά δεν μας λένε και λεπτομέρειες ούτε τεκμηριώνουν τα γραφόμενα με στοιχεία.

Στην Ελλάδα υποτίθεται ότι λειτουργεί  το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΔΠΑΡ) το οποίο αποτελείται από 36 σταθμούς, εκ των οποίων 18 είναι εγκατεστημένοι και λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, 8 στην περιοχή της Θεσσαλονίκης και 20 στην υπόλοιπη χώρα. Πλέον των «συμβατικών» ρύπων (οξείδια του αζώτου, μονοξείδιου του άνθρακα, διοξείδιο του θείου, όζον, μαύρος καπνός), τα τελευταία χρόνια, έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν μετρητικές διατάξεις της συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων (PM10, PM2,5), και πτητικών οργανικών ενώσεων (Βενζόλιο, τολουόλιο, αιθυλοβενζόλιο, ξυλόλια).

Παρά το ότι τα τελευταία χρόνια έχουν δαπανηθεί εκατομύρια ευρώ σε προγράμματα ελέγχου ποιότητας αέρα υποτίθεται για την προμήθεια εξοπλισμού και εκπόνηση υποστηρικτικών μελετών για την μείωση, την παρακολούθηση και την καταγραφή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ακόμα κι αν ο εξοπλυσμός αυτός τελικά αποκτήθηκε και τα χρήματα των προγραμμάτων δεν κατέληξαν στα ταμεία «μελετητών» και ημετέρων προμηθευτών, αποτελέσματα μετρήσεων όσον αφορά τη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχουν σε αντίθεση με την Αττική αλλά και άλλες περιοχές της χώρας που μπορεί κάποιος ανα πάσα στιγμή να τα δει στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ με τη μορφή ημερήσιου δελτίο ρύπων

Όλοι οι σταθμοί θα έπερεπε να είναι διασυνδεδεμένοι με σύστημα τηλεμετάδοσης με τον κεντρικό σταθμό που βρίσκεται στην έδρα κάθε περιφερειακής αρχής υπεύθυνης για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα, ώστε να είναι δυνατή η πρόληψη και η αντιμετώπιση έκτακτων περιπτώσεων εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης που προκύπτουν από την ρύπανση του περιβάλλοντος και τον επικίνδυνο υποβιβασμό της ποιότητας ζωής ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, και την λήψη άμεσων, κυρίως βραχυπρόθεσμων μέτρων για την αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών ρύπανσης που εγκυμονούν κίνδυνο και για την υγεία των πολιτών.

Το ΥΠΕΚΑ, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Περιβάλλοντος της Περιφέρειας, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθώς και οι αρμόδιες υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας όφειλαν να εξασφαλίζουν ότι το κοινό και οι κατάλληλες οργανώσεις, όπως οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οργανώσεις καταναλωτών, οργανώσεις που αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα ευαίσθητων πληθυσμιακών ομάδων, άλλοι αρμόδιοι για την υγεία φορείς και οι σχετικές κλαδικές ομοσπονδίες ενημερώνονται καταλλήλως και εγκαίρως όσον αφορά την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Οι αντίστοιχες πληροφορίες θα έπερεπε να διατίθενται δωρεάν, με κάθε εύχρηστο μέσο επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου, ή με οιοδήποτε άλλο τηλεπικοινωνιακό μέσο.

Αντι αυτών οι σταθμοί μέτρησης δεν λειτουργούν, ή αν λειτουργούν κρατούν καλά φυλαγμένα τα στοιχεία των μετρήσεων ώστε να μη μπορεί να τα βρεί ο “πάσα είς”, και οι κάθε μορφής αρμόδιες υπηρεσίες πετούν το μπαλάκι η μία στην άλλη (ο Δημος στην Περιφέρεια, η Περιφέρεια στο Υπουργείο και το Υπουργείο πετά την μπάλα στην εξέδρα) πλάκωσε και η κρίση και τη μία τα κονδύλια δεν είναι επαρκή, την άλλη οι υπάλληλοι δεν πληρώνονται υπερωρίες την παραάλλη απεργούν για να μη μπουν σε εφεδρία, τα σφυράκια είναι χαλασμένα, τα μαστίγια δεν λειτουργούν που λέει και το ανέκδοτο και η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μας μελαγχολία…

Ενέσκυψε και χειμώνας βαρύς και έμειναν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις να βάζουν μέσο πανεπιστημιακούς και φοιτητές για να βρούν στοιχεία που αποδεικνύουν αυτό που λίγο πολύ μυρίζουμε όλοι μας τα υγρά βράδια, δηλαδή την έξαρση των υπερβάσεων των τιμών αιωρούμενων μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα η οποία συνδέεται σύμφωνα  στην εκτεταμένη από φέτος χρήση τζακιών και ξυλόσομπων, με επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία που θα τις διαπιστώσουμε τα αμέσως επόμενα χρόνια στις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού, τα παιδιά και τους ηλικιωμένους με αύξηση αναπνευστικών προβλημάτων και καρδιαγγειακών νοσημάτων .

Δεν φτάνει που μας «πνίγουν» τα νέα μέτρα λιτότητας, σε λίγο θα δυσκολευόμαστε και να ανασάνουμε. Κυριολεκτικά! Η αυξημένη καύση ξύλων κατά την τελευταία διετία γέμισε την ατμόσφαιρα με επικίνδυνους για την υγεία ρύπους. Αυτό αποδεικνύουν οι πρώτες μετρήσεις που έγιναν στην Αττική από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μάλιστα όχι στο κέντρο της πρωτεύουσας αλλά σε περιοχή των νοτίων προαστίων. Εκεί τις κρύες ημέρες του χειμώνα τα τζάκια και οι σόμπες «μπουμπούνισαν» και μαζί «φούντωσαν» και τα σωματίδια αιθάλης στο εξωτερικό περιβάλλον. Παράλληλα οι δασικές υπηρεσίες εκπέμπουν SOS καθώς η… λαθροϋλοτομία έχει εκτιναχθεί. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα δεν κινδυνεύουν μόνο τα δάση, αλλά απειλούνται και οι ελαιώνες καθώς το ξύλο ελιάς μοσχοπωλείται.

Δυστυχώς η οικονομική κρίση με την επακόλουθη μείωση του εισοδήματος των πολιτών αλλά και η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου οσονούπω και του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν ως αποτέλεσματα τα μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας, και οι διατάξεις «για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη» να μοιάζουν αφηγήσεις μιας άλλης εποχής. Όταν κρυώνουν τα παιδιά σου και  δεν έχεις χρήματα για πετρέλαιο,θα κάψεις ότι κούτσουρο βρεις φτηνά, συμπεριλαμβανομέων και πεταμένων ξύλων από παλιές πόρτες, πατώματα και έπιπλα…