Μπορούμε να σωθούμε από το μποτιλιάρισμα του Flyover;

Λέξεις: Μιχάλης Μήττας

Ο φετινός Νοέμβριος προβλέπεται να είναι εξαιρετικά δύσκολος για όλους μας. Διότι αυτό το μήνα θα ξεκινήσουν οι πρώτες εργασίες για το flyover.

Ένα έργο του οποίου όσους προβληματισμούς προκαλεί η σύλληψη, άλλο τόσο ολέθρια κινδυνεύει να αποδειχθεί η απόφαση να προχωρήσει τη δεδομένη στιγμή.

Η έμπνευση, αλλά και η αρμοδιότητα για το συγκεκριμένο έργο, ανήκουν εξ ολοκλήρου στην Κυβέρνηση, η οποία μάλιστα υπέγραψε ήδη τη σχετική σύμβαση με το ανάδοχο σχήμα, δεσμεύοντας νομικά τον εαυτό της για την έναρξη χωρίς κανένα περιθώριο καθυστέρησης. Το έργο, δυστυχώς ή ευτυχώς, θα ξεκινήσει, όπως επιβεβαίωσε και η προ λίγων ημερών απόρριψη της αίτησης αναστολής κατά της έναρξης εργασιών από το ΣτΕ.

Τώρα μένει να αντιμετωπίσουμε τις άμεσες επιπτώσεις.

Οι αυτοδιοικητικοί φορείς μπορούν και θα προχωρήσουν σε ορισμένες λύσεις, που, ούτως ή άλλως, θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητες: αυστηρή εφαρμογή του κανονισμού φορτοεκφορτώσεων, ώστε να καθαρίσουν οι δρόμοι από τα φορτηγά, αποκατάσταση των δεικτών κυκλοφορίας (πασσαλάκια), ώστε να περιοριστεί η παράνομη στάθμευση ιδίως σε λεωφορειολωρίδες, αποκομιδή απορριμμάτων εκτός ωρών αιχμής, επανασχεδιασμός ορισμένων ποδηλατοδρόμων που, άλλωστε, στήθηκαν πρόχειρα, είναι μέτρα που ήδη υποδείχθηκαν από το συντονιστικό όργανο.

Είναι και μέτρα αυτονόητα, που για άλλη μια φορά καταδεικνύουν τις ανεπάρκειες της απερχόμενης διοίκησης του Δήμου Θεσσαλονίκης. Σε αυτά μπορούν να προστεθούν και άλλα (δημοτικοί χώροι στάθμευσης πέριξ του κέντρου, επανασχεδιασμός της ελεγχόμενης, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κλπ). Η αυτοδιοίκηση όμως έχει όρια στο τι μπορεί να κάνει και θα τα εξαντλήσει. Πολλά και σοβαρά όμως ανήκουν στην αρμοδιότητα της Κυβέρνησης.

Και τα μέτρα που ανακοίνωσε από δικής της πλευράς, μάλλον εμπαιγμό αποτελούν για τη πόλη:

Πρώτον: δύο «εξπρές» λεωφορειακές γραμμές Η αστική συγκοινωνία όμως, για να αποτελεί πραγματική επιλογή μετακίνησης, πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Να είναι τακτική και αξιόπιστη. Το λεωφορείο θα πρέπει να έρχεται συχνά, κάθε 5-10 λεπτά και να είναι πάντα στην ώρα του. Να είναι άμεσα προσβάσιμη. Κανείς δεν πρόκειται να περπατήσει 20 λεπτά για να πάρει ένα λεωφορείο με το οποίο θα κάνει ένα δρομολόγιο άλλων 20 λεπτών. Να είναι ποιοτική ή, έστω, αξιοπρεπής. Μετακινήσεις με «σαπάκια» που μένουν, πακτωμένα με κόσμο, λόγω των αραιών δρομολογίων, κολλημένα μονίμως στην κίνηση, δεν αποτελούν επιλογή μετακίνησης. Άλλωστε οι δύο αυτές γραμμές, δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν όλη τη πόλη. Καλαμαριά, Τούμπα και το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θεσσαλονίκης είναι μακριά τους και, ακόμα και αν οι συγκεκριμένες λειτουργούν ποιοτικά, όλες οι υπόλοιπες γραμμές βρίσκονται στην κατάσταση που ξέρουμε.

Δεύτερον: περισσότερη αστυνόμευση. Πέραν του πόσο σκόπιμο είναι να μετακινούνται αναγκαστικά τόσοι αστυνομικοί (περίπου 70) στην τροχαία (άρα ποιος θα αστυνομεύει τα λοιπά;), αλλά και του πόσο πρόχειρο, αφού σε 6 μήνες αναγκαστικά θα επιστρέψουν στις θέσεις τους, είναι πρακτικά αδύνατο να υπάρχει αστυνόμος σε κάθε γωνιά για να κυνηγάει παράνομα παρκαρισμένα. Η Τσιμισκή και η Αγ. Δημητρίου έχουν μήκος από 2.5 χλμ έκαστη, η Β. Όλγας 4 χλμ, η Εγνατία και η Κ. Καραμανλή 6 χλμ αθροιστικά, η Δελφών 3 χλμ. Και υπάρχουν και οι κάθετες. Σε όλες και σε όλο τους το μήκος, συνήθως και στα δύο ρεύματα, υπάρχουν μονίμως παράνομες σταθμεύσεις ή ολιγόλεπτες στάσεις (που όμως προκαλούν ακριβώς το ίδιο πρόβλημα). Για να ελεγχθεί όλος αυτός ο χώρος για μια ημέρα δεν φτάνουν ούτε 200 αστυνομικοί, αφού, κατά τη συνήθη πρακτική, μέχρι να απομακρύνει ο κάθε ένστολος τα οχήματα από ένα τετράγωνο, γεμίζουν εκείνα που βρίσκονται πίσω του. Όποιος λοιπόν ελπίζει ότι μπορεί να επιτευχθεί αυτό για όλη τη διάρκεια του έργου, που εκτιμάται σε τέσσερα έτη, αυταπατάται.

Φυσικά, η υπομονή είναι μια αρετή που στην Θεσσαλονίκη έχουμε καλλιεργήσει στον μέγιστο βαθμό. Και την έχουμε εξαντλήσει με το μετρό.

Το flyover υποτίθεται ότι θα κατασκευάζεται για μια περίοδο τεσσάρων ετών. Χωρίς να είμαι μηχανικός, φοβάμαι ότι η εκτίμηση αυτή είναι υπέρμετρα αισιόδοξη, όπως άλλωστε και κάθε άλλη που έχει γίνει για έργο τέτοιας κλίμακας στην πόλη μας. Υπενθυμίζω ότι με τις εργασίες σχεδόν ολοκληρωμένες, η ημερομηνία παράδοσης του μετρό Θεσσαλονίκης μετακινήθηκε, μόνο το τελευταίο έτος, ήδη δύο φορές, για να καταλήξει (προς το παρόν) στο 2025. Δεν θα είναι λοιπόν ένας μήνας. Θα είναι ο πρώτος από πολλούς, πάρα πολλούς, μήνες. Εκτός αν αυτοί που προωθούν με τόση επιμονή το έργο, δηλαδή η Κυβέρνηση, προωθήσουν με την ίδια θέρμη και ουσιαστικά αντίμετρα, το σύνολο των οποίων βρίσκεται εντός της δικής τους αρμοδιότητας.

Αυτός είναι ο «ελέφαντας στο δωμάτιο»: Το μόνο ουσιαστικό αντίμετρο στην συνεχή αύξηση του αριθμού των αυτοκινήτων που κινούνται στη πόλη δεν είναι η διαχείρισή του, αλλά η μείωσή του. Για το λόγο αυτό, σήμερα, δεν μπορεί καμία άλλη προτεραιότητα να υπάρξει για την κυβερνητική πολιτική στην Θεσσαλονίκη εκτός από την άμεση επίλυση του προβλήματος της αστικής συγκοινωνίας και την άρση των τελευταίων εμποδίων για την παράδοση του μετρό. Εδώ πρέπει να εστιάσουμε, εδώ και να διεκδικήσουμε όλοι μας, στη μονή ευκαιρία που μπορεί να γεννηθεί για τη πόλη από αυτή τη ταλαιπωρία που ξεκινά.

*Ο Μιχάλης Μήττας, είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Υπ Διδάκτωρ Νομικής, Μέλος ΔΣ Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης