Νέα εποχή με Μέσα Σταθερής Τροχιάς στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας

Λέξεις: Γιάννης Μυλόπουλος

Τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς και συγκεκριμένα το Τραμ, το Μετρό και ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος, έχουν συντριπτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα συμβατικά μέσα κυκλοφορίας, όπως είναι τα ΙΧ αυτοκίνητα και τα λεωφορεία.

Αυτός είναι ο λόγος που αποτελούν τα σύγχρονα μέσα κυκλοφορίας που προτιμώνται παντού, τόσο στην Ευρώπη, όσο και αλλού.

Ο πρώτος λόγος είναι ότι όπου λειτουργούν Μέσα Σταθερής Τροχιάς βελτιώνεται σημαντικά το κυκλοφοριακό πρόβλημα, που είναι συστηματικά το μεγαλύτερο πρόβλημα σε όλες τις σύγχρονες μεγαλουπόλεις.

Τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς συμβάλλουν καθοριστικά στη δραστική μείωση της κυκλοφορίας ΙΧ αυτοκινήτων στους δρόμους. Δρουν δηλαδή στην κατεύθυνση της διαχείρισης της ζήτησης της κυκλοφορίας, παρέχοντας αντικίνητρα στη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων.

Σε αντίθεση με την κατασκευή διαρκώς νέων οδικών αξόνων, που λειτουργεί στην κατεύθυνση της διαχείρισης της προσφοράς της κυκλοφορίας, γιατί δίνει κίνητρο για την κυκλοφορία ακόμη περισσότερων αυτοκινήτων στους δρόμους.

Λύνοντας το κυκλοφοριακό πρόβλημα μονόδρομα, με το σχεδιασμό δηλαδή συνεχώς νέων δρόμων, οδηγούμαστε σε ένα διαρκές αδιέξοδο. Περισσότερα αυτοκίνητα γεννούν την ανάγκη περισσότερων δρόμων. Και περισσότεροι δρόμοι δίνουν κίνητρο για ακόμη περισσότερα αυτοκίνητα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η λειτουργία της βασικής γραμμής του μετρό της Θεσσαλονίκης, μιας γραμμής 9,5 μόλις χιλιομέτρων στο κέντρο της πόλης και 13 μόνο σταθμών, θα μειώσει κατά 80.000 τα αυτοκίνητα που θα κυκλοφορούν στους δρόμους, όταν με το καλό τεθεί σε λειτουργία. Αν συνυπολογίσει κανείς και τη μείωση των ΙΧ από την ένταξη στο δίκτυο του μετρό και των δύο επεκτάσεων που έχουν σχεδιαστεί από το 2018 αλλά βρίσκονται στα αζήτητα έκτοτε, μιας προς δυτικά και μιας προς αεροδρόμιο, η μείωση των ΙΧ αυτοκινήτων στους δρόμους της πόλης θα υπερδιπλασιαστεί.

Που σημαίνει ότι η Θεσσαλονίκη, όταν θα λειτουργεί το μετρό από τα δυτικά της πόλης μέχρι το αεροδρόμιο, δεν θα μοιάζει σε τίποτε με αυτό που συμβαίνει σήμερα, όσον αφορά στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων και στα κυκλοφοριακά προβλήματα στους δρόμους.

Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο ο σχεδιασμός του flyover περιφερειακού στη Θεσσαλονίκη την ώρα που το μετρό καθυστερεί αδικαιολόγητα να λειτουργήσει, οι επεκτάσεις του μετρό έχουν ξεχαστεί, ο προαστιακός σιδηρόδρομος φαντάζει ακόμη μακρινό όνειρο θερινής νυκτός και το υπάρχον σιδηροδρομικό δίκτυο έχει καταρρεύσει, είναι ενέργεια απολύτως άστοχη, εκτός ολοκληρωμένου σχεδιασμού και καταστροφική για το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης.

Πρόκειται για ένα έργο που σχεδιάστηκε αποσπασματικά, εκτός συνολικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη της περιοχής και χωρίς να λαμβάνει υπόψη του την ταυτόχρονη λειτουργία του μετρό που εκτελείται και που πρόκειται να λειτουργήσει, ελπίζουμε, σύντομα. Και κυρίως, πρόκειται για ένα έργο που αντιστρατεύεται την βασική επιδίωξη της μείωσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων στους δρόμους.

Δεύτερο σημείο υπεροχής των Μέσων Σταθερής Τροχιάς, που σχετίζεται και αυτό με τη μεγάλη μείωση της κυκλοφορίας στους δρόμους, είναι η μόνιμη επίλυση του προβλήματος της ρύπανσης της ατμόσφαιρας. Που σημαίνει ότι η λειτουργία ενός δικτύου τραμ και μετρό στη Θεσσαλονίκη και προαστιακού σιδηροδρόμου στην περιφέρεια αντίστοιχα, θα μειώσει σημαντικά τη ρύπανση της ατμόσφαιρας και θα αντιμετωπίσει δραστικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έχοντας ως εκ τούτου ευεργετικές συνέπειες και στην επελαύνουσα κλιματική αλλαγή.

Υπενθυμίζεται ότι η λειτουργία του μετρό της Αθήνας την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, ήταν εκείνη που εξαφάνισε το περίφημο νέφος της Αττικής, το οποίο είχε εγκατασταθεί στην ατμόσφαιρα από τη δεκαετία του 1980 και μετά.

Και είναι απορίας άξιο ότι όλοι όσοι μιλούν για την ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, από τον πρωθυπουργό μέχρι τους υπουργούς και τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, προτείνουν έργα σαν το flyover που θα επιδεινώσουν το πρόβλημα και όχι έργα που θα το αντιμετωπίσουν ριζικά, όπως είναι τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς.

Το τρίτο σημείο υπεροχής των Μέσων Σταθερής Τροχιάς έναντι των συμβατικών μέσων, έχει να κάνει με την ενεργειακή κρίση. Η αντικατάσταση εκατοντάδων χιλιάδων βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων με ηλεκτροκίνητους συρμούς συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και καυσίμων στις μεταφορές.

Γεγονός που έχει και ευεργετικές οικονομικές συνέπειες στους πολίτες και στην εθνική οικονομία, αφού οι μεταφορές με Μέσα Σταθερής Τροχιάς κοστίζουν λιγότερο.

Το τέταρτο σημείο υπεροχής έχει να κάνει με τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων. Ένα πρόβλημα που έχει καταντήσει μάστιγα τα τελευταία χρόνια στην Περιφέρεια και σχετίζεται κυρίως με την κακή ποιότητα του  οδικού δικτύου και την παλαιότητα του στόλου των ΙΧ αυτοκινήτων.

Τέλος, η λειτουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου Μέσων Σταθερής Τροχιάς θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής των πολιτών, αφού θα μειώσει τους χρόνους και θα αυξήσει κατακόρυφα την αξιοπιστία των μετακινήσεων.

Η δραστική επίλυση των περιβαλλοντικών, οικονομικών, ενεργειακών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών προβλημάτων της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας θα έρθει μέσα από τον σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου δικτύου Μέσων Σταθερής Τροχιάς που θα ικανοποιούν την ανάγκη για μείωση της κυκλοφορίας στους δρόμους, για βελτίωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και για αύξηση της αξιοπιστίας και της ποιότητας των μετακινήσεων.

Οι άμεσες προτεραιότητες της δικής μας υποψηφιότητας για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι:

1. 1. Η διεκδίκηση της επίσπευσης της λειτουργίας των δύο γραμμών του μετρό της Θεσσαλονίκης, της βασικής και της επέκτασης προς Καλαμαριά. Η κωλυσιεργία δεν ευνοεί κανέναν άλλον, παρά μόνο τα επιχειρηματικά συμφέροντα των εργολάβων, που όσο το έργο καθυστερεί, τόσο κερδίζουν εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις.
   2. Η διεκδίκηση της έναρξης της κατασκευής των δύο επεκτάσεων του μετρό δυτικά και προς αεροδρόμιο, σύμφωνα με τον σχεδιασμό που έχει συμφωνηθεί από το 2018 ακόμη με τους εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης των αντίστοιχων περιοχών. Τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά πρωτόκολλα ευνοούν έναν τέτοιο σχεδιασμό.

• Ο σχεδιασμός ενός δικτύου προαστιακού σιδηροδρόμου που θα συνδέει το αεροδρόμιο Μακεδονίας, τον σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης και το λιμάνι με τις 6 περιφερειακές ενότητες της Κεντρικής Μακεδονίας.

• Η αποκατάσταση, επιτέλους, του σιδηροδρομικού δικτύου για την οριστική σύνδεση της Περιφέρειας με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Επιτέλους, εκτός από τα ωραία προεκλογικά λόγια, ας περάσουμε και στα ωραία και χρήσιμα μετεκλογικά έργα. Που για να είναι πράγματι κοινωφελή, πρέπει να υπηρετούν έναν βιώσιμο και ολοκληρωμένο σχεδιασμό.

*Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ και Υποψήφιος Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας