Ο άνθρωπος που άλλαξε την επικοινωνία της πόλης

Λέξεις: Περικλής Πηλείδης

Την εποχή που γεννιόταν η Parallaxi, εγώ ζούσα πλέον στη Θεσσαλονίκη, φοιτητής στη σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ., έχοντας τελειώσει σπουδές γραφιστικής στην Αθήνα.

Με σκοπό να κερδίσω χρήματα και εξυπηρετώντας τη ματαιοδοξία μου να γίνω γρήγορα γνωστός, έπεσα με τα μούτρα στη δουλειά σχεδιάζοντας λογότυπα, συσκευασίες, αφίσες, διαφημίσεις και γενικά ό,τι μπορεί να… σχεδιαστεί.

Θυμάμαι λοιπόν το τοπίο της διαφήμισης – επικοινωνίας της εποχής και τα μέσα που υπήρχαν στη διάθεσή μας: η πόλη τότε ήταν γεμάτη με γιγαντοαφίσες που τις λέγαμε 12φυλλες, γιατί αποτελούνταν από δώδεκα αφίσες 70χ100εκ. που δημιουργούσαν μία ενιαία εικόνα. Αργότερα τετραπλασιάστηκαν σε μέγεθος και τις βαφτίσαμε 48φυλλες… Όλες μαζί δημιουργούσαν μία απίστευτη οπτική ρύπανση γιατί οι περισσότερες ήταν αισθητικά άθλιες. Σαν όαση ανάμεσά τους ξεχώριζαν οι αφίσες του Oliviero Toscani για την Benetton.

Το ραδιόφωνο, που απελευθερώθηκε το 1986 από το Δήμαρχο Σωτήρη Κούβελα, πήρε τη μερίδα του λέοντος από τη διαφημιστική δαπάνη, ενώ οι πινακίδες στα γήπεδα ήταν αγαπημένο σπορ για αρκετούς διαφημιστές.

Πανίσχυρο μέσο ήταν και η εφημερίδα «Μακεδονία», ειδικά το εβδομαδιαίο ένθετο «ΕΠΙΛΟΓΕΣ». Οι «ΕΠΙΛΟΓΕΣ» της εποχής εκείνης δεν είχαν καμία σχέση με τις σημερινές «ΕΠΙΛΟΓΕΣ» της εφημερίδας. Τότε ήταν ένα μνημείο κιτς και επαρχιωτισμού. Το πιο αστείο τμήμα του περιοδικού ήταν τα κοσμικά της πόλης όπου συχνά πόζαρε και η αρχοντομουτσουνάρα μου.

Πολλές άσχημες διαφημίσεις κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή, χωρίς απαραίτητα να έχουν την ευθύνη γι’ αυτό οι δημιουργικοί, γραφίστες ή διαφημιστές. Σας μεταφέρω την εμπειρία μου από υποψήφιο πελάτη, που παρέμεινε υποψήφιος. Σχεδίασα μία σελίδα για περιοδικό σε λευκό φόντο (που το αγαπώ γενικώς), με αρκετή επιφάνεια κενή. Δεν του άρεσε καθόλου. Το επιχείρημά του ήταν: «Πληρώνω ένα σκασμό λεφτά στο περιοδικό! Να μου γεμίσεις τη σελίδα. Βάλε και φόντο… και τα γράμματα όσο πιο μεγάλα μπορούν!». Πολλά τέτοια ακούγαμε…

Επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας μερικά στιγμιότυπα του τότε διαφημιστικού και αισθητικού τοπίου της πόλης, μέσα από δικές μου εμπειρίες.

Μία από τις δουλειές που θυμάμαι με χαρά ήταν όταν σχεδίασα το λογότυπο και τις συσκευασίες του ζαχαροπλαστείου «Αγαπητός». Ήταν το 1984, όταν ήμουν 21 ετών, και από ανασφάλεια για το μικρό της ηλικίας μου έλεγα ψέματα στον Τάκη Βαλογιώργη πως είμαι 24, μήπως με πάρει πιο στα σοβαρά. Ο Τάκης μου έδωσε το ελεύθερο και εγώ σχεδίασα συσκευασίες ροζ και τιρκουάζ όταν σχεδόν όλα τα ζαχαροπλαστεία της Ελλάδας είχαν καφέ κουτιά…

Άλλη μια υπέροχη δουλειά που αγάπησα ήταν για τον φανταστικό φούρνο ARTOS και τo café-ζαχαροπλαστείο FAMILY. Εκεί έκανα κυριολεκτικά ό,τι ήθελα. Σχεδιάστηκαν και εκπληκτικά καταστήματα που πιστεύω επηρέασαν πολύ την αισθητική στη διακόσμηση των καταστημάτων της πόλης. Την ευθύνη γι’ αυτό είχαν η αγαπημένη μου Ράνια Σταματάκη και ο φίλος Άκης Ταλιαδώρος.

Το 1989 έστησα την εταιρία μου μαζί με την Κατερίνα Γκαβοπούλου. Αν δεν είχα την υποστήριξη, τη δημιουργικότητα και το πείσμα της Κατερίνας, δεν είμαι σίγουρος αν θα τα κατάφερνα. Της οφείλω κάτι περισσότερο από πολλά.

Στις εθνικές εκλογές του 1989 ανέλαβα την προεκλογική εκστρατεία του 27χρονου υποψήφιου βουλευτή Νίκου Ταχιάου. Του πρότεινα να μην κυκλοφορήσει αφίσες με το πορτραίτο του, όπως έκαναν όλοι, αλλά με κοινωνικά μηνύματα. Το τόλμησε. Μία από αυτές ήταν για το AIDS. Ήταν η πρώτη φορά στην Ελλάδα που σε πολιτική καμπάνια εμφανίστηκαν προφυλακτικά και η συγκεκριμένη αφίσα έγινε η δημοφιλέστερη.

Με το Νίκο Στεφανίδη του «Μύλου» έχω την εντύπωση πως γνωριζόμαστε πριν γεννηθούμε. Το 1993 σχεδιάσαμε δύο διαφημίσεις για το ραδιόφωνο του «Μύλου», τον 88μισό, που ταξίδεψαν μαζί με άλλες δουλειές μας εκείνης της χρονιάς στην Αθήνα, στο Φεστιβάλ Διαφήμισης στο Μέγαρο Μουσικής. Στο Νίκο δεν είπαμε τίποτα. Από σύμπτωση, ο Νίκος βρισκόταν στην Αθήνα και ένας φίλος τού πρότεινε να παρακολουθήσουν την τελετή απονομής των βραβείων. Προς μεγάλη του έκπληξη, είδε τις δύο διαφημίσεις του 88μισό να κερδίζουν την πρώτη και την τρίτη θέση στις διαφημιστικές καταχωρίσεις…

Στο λογότυπο των «Δημητρίων» είχα την τύχη να συνεργαστώ με τον άνθρωπο – design Στέργιο Δελιαλή, που πρότεινε να χρησιμοποιήσουμε το σύμβολο που είχε σχεδιάσει πριν πολλά χρόνια ο «πρίγκιπας» των γραφικών τεχνών Γιάννης Σβορώνος. Η γραμματοσειρά που χρησιμοποιήσαμε ήταν μία από τις δεκάδες που είχε σχεδιάσει ο πατέρας μου, ο χαράκτης Σταύρος Πηλείδης. Ήταν ένας τρόπος να του στείλω ένα ευχαριστώ…

Μέσα από αυτή τη δουλειά, αυτό που εγώ θεωρώ σημαντικό, δεν είναι οι δουλειές που κυκλοφόρησαν. Είναι οι αξιόλογοι άνθρωποι που γνώρισα και οι σχέσεις που χτίσαμε όλα αυτά τα χρόνια.

Για φινάλε σας έχω μια νόστιμη ιστορία: στις εθνικές εκλογές του 1985, ο δαιμόνιος διαφημιστής Γιώργος Κωνσταντινίδης, που είναι ο άνθρωπος που μου άνοιξε την πόρτα στο χώρο της διαφήμισης, μου αναθέτει να βγάλω μια ιδέα για την προεκλογική καμπάνια του υποψηφίου βουλευτή Βασίλη Παπαγεωργόπουλου. Προτείνω λοιπόν, ως κεντρική φωτογραφία για τις αφίσες και τα προεκλογικά φυλλάδια, μια φωτογραφία με τον Παπαγεωργόπουλο να δένει τα αθλητικά παπούτσια ενός παιδιού, θέλοντας να υπενθυμίσω την αθλητική του διαδρομή μαζί με την ταπεινοφροσύνη ενός υπηρέτη του λαού. Στην πολυκατοικία που έμενα τότε υπήρχε μια πολύ όμορφη οικογένεια. Το μικρό κοριτσάκι της οικογένειας ήταν εξωφρενικά όμορφο, με φοβερή λάμψη. Ζήτησα από τους γονείς να πρωταγωνιστήσει στη φωτογράφηση. Με πολλούς δισταγμούς και επιφυλάξεις ομολογώ, δέχτηκαν. Φωτογράφισα εγώ ο ίδιος διαπιστώνοντας πως η μικρούλα εκτός από φοβερό ενθουσιασμό είχε και φοβερό ταπεραμέντο. Η μικρούλα αυτή είναι η Σίσσυ Χρηστίδου, που εξακολουθεί να έχει τα ίδια προτερήματα.

Αυτές είναι κάποιες προσωπικές ιστοριούλες που ανακάλεσα στη μνήμη μου εξαιτίας του Γιώργου Τούλα που μου ζήτησε να θυμηθώ πώς ήταν το αισθητικό και επικοινωνιακό τοπίο της πόλης όταν γεννιόταν η Parallaxi…

Άντε και του χρόνου!