Ο Γλυκός Οκτώβρης της Θεσσαλονίκης

Ο Οκτώβρης του 2023 τελειώνει. Και είναι σαν να μας πιάνει όλους εδώ μια μικρή μελαγχολία. Γιατί στην ουσία τελειώνει και ο καλύτερος μήνας της Θεσσαλονίκης, ο Οκτώβρης της.

Όσο και να γκρινιάζουμε για αυτήν, σε  εμάς οι Θεσσαλονικείς – μπαγιάτηδες και μη, γηγενείς και μετανάστες – μας αρέσει αυτή η πόλη. Όσο και να μένουμε κολλημένοι μέσα στην πρωινή κίνηση στο ρεύμα του περιφερειακού προς τα ανατολικά, στην Τσιμισκή ή στην Βασιλίσσης Όλγας. Όσο και να βλέπουμε είτε τα σκουπίδια να ξεχειλίζουν στους κάδους είτε τις πολυκατοικίες τις αντιπαροχής να ξεφτίζουν ακόμη περισσότερο είτε τις λιγοστές άχαρες γωνιές με πράσινο, την αγαπάμε αυτή την πόλη. Ένας από τους λόγους για αυτό είναι και ο Οκτώβρης που με τον τρόπο του φροντίζει την Θεσσαλονίκη και τους κατοίκους της.

Αρχικά νόμιζα ότι μόνο σε εμένα αρέσει αυτή η πόλη αυτή την εποχή καθώς πάντα θα θυμάμαι, με γλυκιά νοσταλγία, εκείνη την πρώτη Κυριακή του Οκτώβρη το 1994 που ήρθα εδώ, σε ένα μπλε φολκσβαγκεν βανάκι φορτωμένο με τα λίγα έπιπλα μου. Είχα έρθει και άλλες φορές Θεσσαλονίκη αλλά εκείνη ήταν διαφορετική κάθως είχα έρθει για να μείνω.  Και αν εξαιρέσεις δύο μικρά διαλλείματα είμαι ακόμη εδώ, κάποιες φορές με λιωμένο παγωτό να κολλάει στο χέρι.

Έτσι, κάθε χρόνο τέτοια εποχή μου έρχονται στο μυαλό στιγμές από τα πρώτα ερεθίσματα που μου έδωσε η πόλη σαν πρωτοετής φοιτητής, ένας από τους χιλιάδες που έρχονται κάθε χρόνο εδώ και 70 έτη. Στιγμές και αισθήματα μικρά και καθημερινά όπως το πόσο ξένη μου φαινόταν η διασταύρωση Εγνατίας με Ιασωνίδου, όταν κατέβηκα πρώτη φορά με το 17 από την Τριανδρία όπου έμενα ή τις τεράστιες παρέες που ξεκινούσαν από νωρίς στα πανεπιστημιακά κυλικεία ή φοιτητικές λέσχες και κατέληγαν  σε μαγικά μέρη που πια δεν υπάρχουν, όπως λόγου χάριν η Τήννελα στην Τούμπα ή το Λούκυ Λουκ στην Κορομηλά.

Μένοντας εδώ, συνειδητοποίησα ότι αυτή η αίσθηση της μελαγχολίας μόλις μπει ο Νοέμβρης δεν είναι μόνο δική μου ιδιαιτερότητα. Είναι κάτι σαν μια συλλογική μεθεόρτια κατάθλιψη, κάτι σαν μια σαλονικιώτικη blue Monday. Βέβαια σε αυτό συμβάλει η γιορτή του Αγίου Δημητρίου και το τριήμερο ή τετραήμερο που δημιουργεί. Με τις αργίες  και το όλο κλίμα στην πόλη, από τις παρελάσεις και τους σημαιοστολισμούς μέχρι τους νυχτερινούς ημιμαραθώνιους, να δίνουν τον τόνο ενός τοπικού φεστιβάλ χωρίς τις πομπώδεις χαμουτζίδικες και πολιτικάντικες εμφανίσεις της ΔΕΘ που όχι απλά κουράζουν αλλά οδηγούν τους κατοίκους του κέντρου όπου φύγει-φύγει.

Άλλωστε η γιορτή του Αγίου Δημητρίου στις 26 Οκτωβρίου ως πολιούχου της πόλης είναι πολύ πιο παλιά και πολύ πιο καλά ριζωμένη από την ΔΕΘ καθώς έχει τουλάχιστον 1500 χρόνια ιστορίας πίσω της. Και από τον 10^ο αιώνα και μετά συνοδευόταν από μεγάλη εμποροπανήγυρη  που όχι απλά καθιστούσε αλλά υπερτόνιζε  τη Θεσσαλονίκη ως την καρδιά της Νότιας Βαλκανικής. Άλλωστε σε αυτή την παράδοση πάτησε αρχικά ο Νικόλαος Γερμανός για να δημιουργήσει την Έκθεση το 1926. Η Έκθεση πλέον κρατάει – ευτυχώς – μια βδομάδα και έχει πάει εδώ και καιρό στο Σεπτέμβριο κάνοντας πιο εύκολη την απόδραση από ένα αθηνοκρατούμενο  και αστυνομοκρατούμενο κέντρο στις παραλίες της Χαλκιδικής.

Τον Οκτώβρη δεν υπάρχει καμία «κατοχή» της πόλης, μόνο αργίες και σχόλες. Και ο καιρός συμβάλει με τη σειρά του. Βλέπεις αυτός  ο μήνας είναι πολύ μακριά από τους καλοκαιρινούς καύσωνες αλλά και από εκείνη την βροχερή μουντάδα που ξεκινά λίγο πριν το Δεκέμβριο και φτάνει μέχρι τα τέλη του Φλεβάρη. Μακριά από την υγρασία που μας ταλανίζει με κρύο ή με ζέστη καθώς ο βαρδάρης φυσάει και καθαρίζει την ατμόσφαιρα.

Και με αυτή την καθαρή ατμόσφαιρα η πόλη μας προσφέρει ότι καλύτερο έχει. Την υπέροχη θέα του Θερμαϊκού με τον Όλυμπο απέναντι και τον ήλιο να δύει στα Πιέρια βάφοντας τον ουρανό με αυτοκρατορική πορφύρα. Την απολαμβάνεις περπατώντας από το Μέγαρο στο Λευκό Πύργο, πίνοντας απογευματινό καφέ ή μπύρα στη Νίκης, πάνω σε ένα παπάκι στο θέατρο Γης. Μόνο και μόνο για αυτό το ηλιοβασίλεμα αξίζει να ζεις εδώ. Και το ευχαριστιέσαι σχεδόν σε όποιο σημείο και να σταθείς, αρκεί να βλέπεις την θάλασσα.

Γιατί της «Θεσσαλονίκης της πρέπει το καράβι» αλλά μόνο και μόνο γιατί δημιουργήθηκε για τη θάλασσα! Και τη θάλασσα πρέπει να βλέπουμε, να φεύγει το βλέμμα μας στον Όλυμπο και να ονειρευόμαστε! Μακριά από τα σκουπίδια, τις γκρίζες πολυκατοικίες, τις άχαρες παιδικές χαρές, κολλημένοι στην κίνηση ή σε ένα παγκάκι. Δεν έχει σημασία. Αρκεί να χαιρόμαστε αυτή την πανδαισία χρωμάτων, στη Θεσσαλονίκη, κάποιο απόγευμα του γλυκού της Οκτώβρη.