Ο καφές και το καφεδάκι

Λέξεις: Λένα Καλαϊτζή – Οφλίδη

Είμαστε τελικά η χώρα του καφέ; Όχι της παραγωγής του βεβαίως, της κατανάλωσής του όμως οπωσδήποτε.

Οι καφετέριες ευδοκιμούν ενώ άλλες εμπορικές επιχειρήσεις αργοπεθαίνουν, δρόμοι και γειτονιές ξεχασμένες ανθίζουν πάλι χάρη στον καφέ, οι άνθρωποι τρέχουν κρατώντας στο ένα χέρι το κινητό και στο άλλο το χάρτινο ποτηράκι με τον καφέ της προτίμησής τους να τους συνοδεύει παντού.

Στη δουλειά, στο διάλειμμα, στο ραντεβού, στα ψώνια, στη γιορτή και στη σχόλη.

Το παγκοσμιοποιημένο τσουνάμι της γαστρονομικής κουλτούρας έφερε γευστικές ανατροπές και απολαύσεις ακόμα και στον καφέ μας, ο οποίος άλλωστε είναι και αυτός προϊόν γαστρονομικής μετανάστευσης.

Καπουτσίνο, εσπρέσσο, λάτε, φρέντο, μακιάτο, αμερικάνο, λούγκο, ριστρέτο, φραπέ.

Μέσα στην τόση ποικιλία επιλογών αναρωτιόμαστε τι έγινε με το καφεδάκι μας το ελληνικό, το αγαπημένο, που όλο και λιγότερο εμφανίζεται στα τραπεζάκια των καφενείων (συγνώμη, των «καφέ»), όλο και σπανιότερα στις παραγγελίες των πελατών, πάντα τελευταίο και ντροπαλό στους καταλόγους των μενού.

Είναι αλήθεια πως ο νέος τρόπος ζωής, διαρκής κίνηση, πολλές επαφές, λίγος χρόνος δεν ευνοούν το καφεδάκι μας. Ο ελληνικός καφές δεν μεταφέρεται εύκολα με πλαστικό κύπελο στον δρόμο, στο ασανσέρ, στο αυτοκίνητο, άσε που θα ‘ναι ιεροσυλία να τον πιείς με καλαμάκι.

Μοναδική εξαίρεση οι κηδείες και τα μνημόσυνα όπου με τις τρεις βασικές εκδοχές του, σκέτος, μέτριος, γλυκύς, διατηρεί αλώβητα τα κυριαρχικά του δικαιώματα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις κανείς δεν διανοείται να προσφέρει ως καφέ παρηγοριάς και εις ανάμνησιν του προσφιλούς νεκρού φρέντο καπουτσίνο.

Ο ελληνικός καφές απαραιτήτως είναι καθιστός. θέλει τον χρόνο του, το τραπεζάκι του, το τσιγαράκι, την παρέα των θεριακλήδων για πολιτική κουβέντα ή απογευματινό κους κους. Θέλει αυλή, θέλει γειτονιά, μπαλκόνι σπιτικό, θέλει το λουκουμάκι του ή το γλυκό του κουταλιού στο πλάι.

Θέλει το μπρίκι και το γκαζάκι του ή, ακόμα καλύτερα, την χόβολή του.

Θέλει το ανακάτωμά του με τη ζάχαρη και το νερό δώδεκα φορές, θέλει την έγνοια σου μέχρι να φουσκώσει, θέλει την προσοχή σου στο σερβίρισμα μην κόψει το καϊμάκι του και σπάσουν οι φουσκάλες. Αλλά πού χρόνος για τέτοια!

Θέλει προπάντων το φλυτζανάκι του το μικρό, το χοντρόφλουδο άσπρο πορσελάνινο φλυτζανάκι, που παρά το τοσοδούλι μέγεθός του παίρνει χρόνο να το αδειάσεις πίνοντας με μικρές ηχηρές ρουφηξιές, όσο χρειάζεται για να τελειώσεις την κουβέντα που άρχισες με τον συνομιλητή σου, ενώπιος ενωπίω, και όχι σε σκάιπ σύνδεση ή βιντεοκλήση.

Ναι, το άσπρο φλυτζανάκι του για να κάτσει όμορφα ο ντελβές στον πάτο και στα τοιχώματά του, να κάνει τα σκέρτσα του και να σου προφητέψει το μέλλον σου όμορφα, ήρεμα κι απλά.

Αλίμονο, το μέλλον είναι σήμερα τόσο απροσδιόριστο και ο ντελβές νερουλός και παντελώς αμετάφραστος κι αδιάγνωστος στον πάτο ενός χάρτινου κύπελου.

Άιντε, στην υγειά μας!