Ο κατεψυγμένος πρωθυπουργός των Ιουλιανών

Στις εκλογές που έγιναν τον Φεβρουάριο του 1964, η Ένωσις Κέντρου αναδείχθηκε ο μεγάλος νικητής με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ιστορία των ελληνικών εκλογών (52,72%) και ο Γ. Παπανδρέου σχημάτισε αυτοδύναμη κυβέρνηση με 171 βουλευτές. 4 μήνες αργότερα στις 15 Ιουλίου, θα υποβάλει την παραίτησή του όταν η διαμάχη του με τον τότε βασιλιά Κων/νο  για το πρόσωπο του υπουργού Εθνικής Άμυνας και την αλλαγή του αρχηγού ΓΕΣ φτάνει σε αδιέξοδο. Ο Παπανδρέου επιθυμούσε να αντικαταστήσει τον ως τότε υπουργό Πέτρο Γαρουφαλιά και τον αρχηγό ΓΕΣ, στρατηγό Γεννηματά, οι οποίοι κατά την άποψή του ελέγχονταν από το παλάτι, με ανθρώπους της εμπιστοσύνης του. Ο ίδιος ο Γαρουφαλιάς είχε την άποψη ότι ο Γ. Παπανδρέου επιθυμούσε να κομματικοποιήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις, ιδιαίτερα εν όψη της απειλής της Τουρκίας στην Κύπρο. Ο Γ. Παπανδρέου είχε εκδηλώσει την πρόθεση να αναλάβει ο ίδιος το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Ο βασιλιάς αρνούνταν να υπογράψει το σχετικό διάταγμα, προβάλλοντας ως αιτιολογία τη φημολογούμενη εμπλοκή του γιου του (Ανδρέα Παπανδρέου) στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Ο Γαρουφαλιάς παρά την αποπομπή του, ακόμα κι αφού ο Γ. Παπανδρέου τον διέγραψε από την Ένωση Κέντρου, αρνούνταν να εγκαταλείψει το υπουργείο. Τότε ο Παπανδρέου θεωρώντας απαράδεκτο ο πρωθυπουργός να μην μπορεί να αναλάβει όποιο υπουργείο επιθυμεί («πρωθυπουργός υπό απαγόρευσιν») παραιτήθηκε. Μια ώρα σχεδόν μετά την ανεπίσημη παραίτησή του, ο βασιλιάς όρκισε νέα κυβέρνηση υπό τον Γ. Αθανασιάδη- Νόβα προκαλώντας την αντίδραση του λαού εναντίον της κυβέρνησης των αποστατών και όσων την υποστήριξαν. Επειδή η ορκωμοσία του ήταν προφανώς προαποφασισμένη και προσυνεννοημένη με τον βασιλιά, ονομάστηκε και «κατεψυγμένος πρωθυπουργός». Οι πρωθυπουργοί και υπουργοί αυτών των κυβερνήσεων, καθώς και οι βουλευτές της Ε.Κ. που τελικά στήριξαν αυτές τις κυβερνήσεις χαρακτηρίστηκαν από κάποιους κύκλους ως αποστάτες, καθώς υπήρχε η άποψη σε αυτούς τους κύκλους των πολιτικών, δημοσιογράφων και ιστορικών, ότι η στήριξη που παρείχαν οι αποστάτες δεν πήγαζε από πολιτική ή ιδεολογική συμφωνία, αλλά ήταν προϊόν χρηματισμού και υποσχέσεων για ανάληψη κυβερνητικών αξιωμάτων. Οι εφημερίδες διαλέγουν στρατόπεδα και ο Ελληνικός Βορράς αναφέρει στο πρωτοσέλιδό του την επομένη: «Χθες την εσπέραν η Ελλάς απεκαθάρθη της παπανδρεϊκής λύμης. Ο κ. Παπανδρέου επαύθη, ως εχθρός της δημοκρατίας  και επικίνδυνος δια το Έθνος. Δεν παρητήθη. Επαύθη, όπως υποδείκνυε να γίνη αλλά και προέβλεπεν ότι θα συμβή η στήλη αυτή». Μακεδονία και Θεσσαλονίκη τάχθηκαν υπέρ του Παπανδρέου. Στις 18 Ιουλίου η Μακεδονία έγραφε: «Εδονήθησαν την νύκτα και αι Αθήναι από την ιαχή του λαού «Δημοκρατία», «Παπανδρέου», «Κάτω οι προδόται», «114». Αλλά ταυτοχρόνως η αστυνομία εκτελούσα διαταγές της κυβέρνησης των ανδρεικέλων, επετέθη με βαρβαρότητα εις την Θεσσαλονίκην εναντίον εκατοντάδων νέων οι οποίοι διεδήλωναν εις την οδόν Τσιμισκή την πίστη των προς την δημοκρατίαν». Η κυβέρνηση δεν παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης και καταρρέει στις 4 Αυγούστου. Η Αποστασία και τα σκαμπανεβάσματα που επέφερε στο πολιτικό σκηνικό για πολλούς ήταν η κύρια αιτία που οδήγησε στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Πηγή: Θεσσαλονίκη 1912-2012. Μεγάλα Γεγονότα του καθρέφτη του Τύπου, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΣΗΕΜΘ Σπύρος Λιναρδάτος, Από τον εμφύλιο στη χούντα, τ. Ε’ (1964-1967), Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1986