Ο μύθος ερρίφθη

Η πολιτική για την οικονομική ανάπτυξη και την καταπολέμηση της ανεργίας δεν γίνεται στο πόδι, δεν είναι το αποτέλεσμα μπακαλίστικων συμβιβασμών μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων, δεν μπορεί να έχει το χαρακτήρα του κατεπείγοντος, ούτε βεβαίως είναι δυνατό να ενσωματωθεί στις πολυποίκιλες, επί παντός επιστητού διατάξεις ενός πολυνομοσχεδίου – πρόκειται ίσως για το καλύτερο παράδειγμα της έλλειψης σεβασμού του νεοφιλελεύθερου μεταμοντερνισμού απέναντι στην αστική, αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Οι χθεσινοβραδινές επιλογές της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας αποκαλύπτουν την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης στην ολότητά της. Οι όποιες, σκοπίμως ή μη, καλλιεργούμενες αυταπάτες περί της προ των πυλών ανάπτυξης αυτοαναιρούνται. Μάλιστα ο Υπουργός των Οικονομικών παρασύρεται σε ποσοτικοποιήσεις των μυθευμάτων – τα 2/3 της δημοσιονομικής προσαρμογής και τα 3/4 της ανάκτησης ανταγωνιστικότητας – μήπως και διασκεδάσει την κοινή γνώμη που έχει δει πολλές καθησυχαστικές προβλέψεις να διαψεύδονται και βιώνει τη δική της καθημερινότητα. Όμως προσοχή – αυτό δεν σημαίνει ότι η ασκούμενη πολιτική δεν έχει στόχο. Το κάθε άλλο: η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και η καταρράκωση της αμοιβής της εργασίας, η επίθεση στην αυτοαπασχόληση και στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα πίσω από το πρόσχημα της «απελευθέρωσης», η εντελώς αδικαιολόγητη φορολόγηση των ακινήτων αξιών, ανεξάρτητα από αν και πόση υπεραξία παράγουν, η απαξίωση πλουτοπαραγωγικών πηγών και περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, όλα μαζί κατατείνουν στην εξής απλή επιδίωξη: η ρευστότητα που χρειάζεται ο ευρωπαϊκός νότος για να χρηματοδοτηθεί η ευαγγελιζόμενη παραγωγική του ανάπτυξη θα προκύψει μέσα από τις ξένες άμεσες επενδύσεις. Μόνο που το διεθνές, υπερσυσσωρευμένο, χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, προκειμένου να μας κάνει τη χάρη, πρέπει να οσμισθεί ιδιαιτέρως ελκυστικές προοπτικές κερδοφορίας, ανάλογες των αναντίκρυστων αποδόσεων που επιτυγχάνει από την ξεχειλωμένη σπέκουλα. Ας θυμηθούμε: μόλις το 2% του συνόλου των χρηματικών συναλλαγών αφορά στην πραγματική οικονομία, ενώ τα παράγωγα αναλογούν στο δεκαπλάσιο και πλέον της παγκόσμιας παραγωγής. Βεβαίως, η συγκεκριμένη επιλογή δένει απόλυτα με τις ανελέητες νομοτέλειες της πανευρωπαϊκής κρίσης. Ας δούμε τη συνολική εικόνα: σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, ενώ το δημόσιο χρέος για το σύνολο της €-ζώνης κυμαίνεται γύρω στο 60% του ΑΕΠ, το σύνολο των υποχρεώσεων του τραπεζικού τομέα ξεπερνά το 250%! Είναι λοιπόν προφανές ότι ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι τα σπάταλα ευρωπαϊκά κράτη, αλλά η ασύδοτη πιστωτική επέκταση, ειδικότερα δε του ιδιωτικού τομέα στις κεντρικές και βόρειες οικονομίες της Ένωσης. Συνδυάζοντας αυτό με την εμμονή των παραγωγικά ανεπτυγμένων χωρών να διατηρήσουν το σκληρό € και τη συνεπακόλουθη άρνηση να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματα αυτά με αύξηση της προσφοράς χρήματος, εύκολα καταλαβαίνει κανείς τη διπλή στόχευση της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών: 1) εσωτερική υποτίμηση και ζώνες «ειδικών κοστολογικών συνθηκών» στο Νότο προς έλξη διεθνών άμεσων επενδύσεων, 2) ανάδειξη της ασφάλειας των τραπεζικών συστημάτων του Βορρά προς έλξη κεφαλαίων και στήριξη των επισφαλειών τους – είναι ενδεικτικό, από το 2009, εν μέσω κρίσης, παρά τα ιδιαιτέρως χαμηλά επιτόκια, οι καταθέσεις στα τραπεζικά συστήματα της Γερμανίας, της  Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου αυξήθηκαν κατά 268, 324 και 220 δισ. € αντίστοιχα! Όμως, πέρα από την κριτική περί κοινωνικής δικαιοσύνης, περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας, η ίδια η συλλογιστική της ασκούμενης πολιτικής έχει ένα βασικό ψεγάδι: τραβάει επικίνδυνα πολύ το σχοινί! Τεντώνει τις διακοινοτικές ανισότητες, ωθεί την κοινωνική και πολιτική ανισορροπία πέρα από τα όρια, ανοίγει τα σκοτεινά υπόγεια της ιστορίας από όπου ξεμυτίζουν φασιστικές νοοτροπίες και ακροδεξιές εθνοκαπηλείες, θέτοντας εν αμφιβόλω την επιβίωση του κοινού νομίσματος. Η κατάρρευση του €, επιθυμητή για κάποιους, απευκταία για άλλους, τείνει να γίνει αναπόφευκτη. Εν όψει λοιπόν των αδιεξόδων που προκαλεί η ίδια η συστημική εμμονή, εμείς οφείλουμε να προετοιμαστούμε για τις ριζοσπαστικές, ρεαλιστικές εναλλακτικές.