Οι άχωροι χώροι μας

Λέξεις: Κατερίνα Ασημακοπούλου

Χώρος δεν είναι μόνο το δωμάτιό σου, το αυτοκίνητό σου, η αίθουσα που πας και παρακολουθείς μια συναυλία, η δημοτική βιβλιοθήκη, η αποθήκη της μαμάς σου, το συρτάρι που καταχωνιάζεις όσα δε θες να πετάξεις, η ρουστίκ καφετέρια του αρχοντικού σου χωριού, η αίθουσα αναμονής του γιατρού σου.

Χώρος δεν είναι μόνο ό,τι σε χωράει, ό,τι χωράει ή δε χωράει το παιδί σου, την παρέα σου, τα ψυχολογικά σου, τα διαόλια σου, τα μεράκια σου, τους νταλκάδες σου, τους καβγάδες σου με τον σύντροφό σου, τα παιδικά σου τραύματα, τις αναμνήσεις σου, τις φαντασιώσεις σου, τα άπλυτά σου ή τα καλλυντικά σου.

Χώρος είναι ένα συνονθύλευμα προσώπων με συγκεκριμένες δραστηριότητες και απόψεις, συγκεκριμένες σπουδές ή τουλάχιστον υπόβαθρο, συγκεκριμένες εμπειρίες και παρόμοιες φιλοδοξίες, σημαντικές γνωριμίες, παρεμφερή ταμπεραμέντα και ιδέες για τον εαυτό τους, τον ρόλο τους, την χρησιμότητα και την σπουδαιότητά τους.

Όλοι ξέρουμε τον χώρο των καλλιτεχνών, τον χώρο των δικηγόρων, τον χώρο των φιλολόγων. Μας έχουν ρωτήσει μουσικοί τι όργανο παίζουμε, έχουμε απαντήσει κανένα. Μας ρώτησαν ξανά αν είμαστε λοιπόν τραγουδιστές, απαντήσαμε όχι και δεν ρωτηθήκαμε ποτέ ξανά τι κάνουμε στις ασήμαντες ζωές μας. Γιατί δεν βρισκόμαστε στον ίδιο χώρο παρότι μοιραζόμαστε το ίδιο τραπέζι και ίσως το ίδιο φαγητό.

Ειδικοί ερίζουν για το ποιος είναι ο χειρότερος χώρος. Είναι άραγε εκείνος των λογοτεχνών; Μα έχετε δει λοιπόν ποτέ ανθρώπους να μοιάζουν περισσότερο με σαλαμάνδρες; Έχετε δει μεγαλύτερες γλώσσες, μεγαλύτερη προθυμία, μεγαλύτερη κινητικότητα στους σιελογόνους αδένες; Έχετε δει σύγχρονο ποιητή να πρασινίζει από το κακό του; Έχετε παρατηρήσει περισσότερη παραγωγή για εσωτερική κατανάλωση; Μα όχι. Χώρος απελπισίας ναι, σαφώς, αλλά να είναι ο χειρότερος; Όχι, αυτά είναι υπερβολές, κανείς δεν ασχολείται τόσο μαζί του, ώστε να δρέψει τέτοιες δάφνες.

Ο χώρος του θεάτρου έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Όλοι θαυμάζουν έναν καλό υποκριτή, όλοι νιώθουν δέος μπροστά στην έκφραση συναισθήματος, στην σμίλευση συνειδήσεων, δεν είναι φως ο ηθοποιός; Η ίδια η σκηνή είναι χώρος λαμπερός, προορισμένος για λίγους κι εκλεκτούς. Χώρος γεμάτος αυταρέσκεια, τερατώδη εγώ, αδιανόητη εξάντληση από τις συνεχείς μεταμορφώσεις, τις παταγώδεις αποτυχίες, την πίκρα του “άξιζα κάτι καλύτερο”, την αγωνία του “δες με επιτέλους”, α, ο χώρος του θεάτρου. Έχει τόση ιστορία, ξέρει καλύτερα από όλους τους χώρους, τα έχει πει όλα ο χώρος του θεάτρου, δοξάστε τον, κοινοί θνητοί πολίτες των Αθηνών.

Ποιος μπορεί να ξέρει, αλήθεια, ποιος χώρος είναι ο χειρότερος; Οι μουσικοί ορκίζονται πως είναι ο χώρος των χορευτών, οι χορευτές λένε πως είναι ο χώρος των τραγουδιστών και οι ηθοποιοί ισχυρίζονται πως είναι σίγουρα και βέβαια ο χώρος των λογοτεχνών. Δεν έχει τελικά σημασία.

Οι χώροι αυτοί δεν έχουν χωρικότητα, δεν έχουν διαστάσεις, έχουν όμως κανόνες. “Βεβαίως, έτσι λειτουργεί ο χώρος”. Ο χώρος ανοίγει, ο χώρος κλείνει, αποκλείει, ανεβάζει, συγχωρεί, καταργεί, ξεχνάει, δεν ξεχνάει, χωράει, δεν χωράει, αλλάζει, ποιος θα μας βάλει επιτέλους μέσα στον χώρο, ποιος θα μας βγάλει από αυτόν τώρα που μπήκαμε.

Και το χειρότερο όλων είναι ότι αν μαζευτούμε πολλοί που ετούτοι οι άχωροι χώροι μας προκαλούν αηδία, αν κάμποσοι από εμάς αποδεσμεύσουμε εαυτούς από τους χώρους που ακούσιως ή εκουσίως μέσα τους βρεθήκαμε, αλίμονο, θα φτιάξουμε πάλι τι άλλο; Κάποιον χώρο.