Oι κρίσεις στην Αριστερά

Λέξεις: Πολυμέρης Βόγλης

Οι κρίσεις στη Αριστερά αποτύπωναν μεγάλες ιστορικές αλλαγές και σχετίζονταν με σοβαρές ιδεολογικές και πολιτικές διαμάχες. Το 1956, το 1968, το 1989 είναι κάποιες τέτοιες στιγμές κρίσης, που εγκαινίασαν νέες περιόδους στις οποίες η Αριστερά μεταμορφωνόταν. Αυτά δεν αφορούν το μακρινό παρελθόν. Μια πρόσφατη στιγμή κρίσης στην Αριστερά ήταν το 2015, όταν το ζήτημα της υπογραφής του μνημονίου προκάλεσε μαζικές αποχωρήσεις, σκληρή κριτική, δημιουργία νέων κομμάτων, και πολλά άλλα.

Μια ανάλογη στιγμή κρίσης της Αριστεράς βιώνουμε τις τελευταίες εβδομάδες με αφορμή τις εκλογές για πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα, είναι και διαφορετική από όλες τις προηγούμενες γιατί δεν έχουμε τη σύγκρουση δυο διαφορετικών πολιτικών προγραμμάτων και ιδεολογικών κατευθύνσεων. Η μια από τις δύο πλευρές δεν εστίασε στον προγραμματικό λόγο αλλά στο ερώτημα «ποιος μπορεί να κερδίσει τον Μητσοτάκη;» Το ερώτημα αποτυπώνει μια βαθιά μετάλλαξη στην πολιτική κουλτούρα της Αριστεράς (τόσο μερίδας στελεχών όσο και της εκλογικής βάσης). Ενώ μέχρι πριν λίγο καιρό η έμφαση ήταν στην αναζήτηση μιας εναλλακτικής και πειστικής πρότασης απέναντι στο μονόδρομο της ΝΔ, τώρα η έμφαση δίνεται στο πρόσωπο που μπορεί να προσελκύσει τους περισσότερους ψηφοφόρους. Ακόμα χειρότερα, αυτό το πρόσωπο «κατασκευάζεται» με τα ίδια υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί για να κατασκευαστεί η εικόνα του Κ. Μητσοτάκη –η πολιτική γίνεται ένα παιχνίδι αντικατοπτρισμών.

Ζούμε σε μια χώρα που καταστρέφεται, μια κοινωνία που διαλύεται. Τα όσα τραγικά έχουν συμβεί τους τελευταίους μήνες, έχουν καταφέρει ένα καίριο πλήγμα στην εικόνα του Μητσοτάκη ως μεσσία αλλά και, το πιο σημαντικό, έχουν δείξει ότι δεν υπάρχουν μεσσίες. Ας μην περιμένουμε όπως στις ταινίες καταστροφής ότι στο τέλος θα εμφανιστεί ένας ήρωας ο οποίος θα σώσει τον κόσμο (ή την Ελλάδα, την Αριστερά, κοκ.). Εάν δεν τον σώσουμε εμείς, κανένας δεν θα μας σώσει. Και για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε νέες ιδέες, νέα εργαλεία, νέες προτάσεις που να απευθύνονται και να αφορούν τους πολλούς. Με δυο λόγια, χρειάζεται να ξαναμπεί η πολιτική στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.

*Ο Πολυμέρης Βόγλης είναι ιστορικός, μέλος του ακαδημαϊκού περιοδικού «Ιστορείν», των ΑΣΚΙ και καθηγητής κοινωνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.