Οι παρεμβάσεις που χρειάζονται για να πεισθούν οι μη- εμβολιασμένοι

Να ξεκινήσω κάνοντας μία διάκριση που φαίνεται να μην απασχολεί όσους διοικούν τη χώρα και τριγυρνάν από κανάλι σε κανάλι διχάζοντας τον κόσμο. Ο μη-εμβολιασμένος δεν είναι ο αντι-εμβολιαστής.

Ο πρώτος έχει εύλογα ορισμένες ενστάσεις, ακούει και τον γιατρό του που του λέει να περιμένει, και νιώθει μία υγειονομική ή ευρύτερα κοινωνική ανασφάλεια τα τελευταία χρόνια που μεταφράζεται τελικά σε δικαιολογημένη έλλειψη εμπιστοσύνης ή/και διστακτικότητα προς τους θεσμούς. Άλλωστε η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι προϋπόθεση πολλές φορές δημιουργικής κριτικής και βελτίωσης.

Αδικαιολόγητη και σχεδόν υστερική είναι από την άλλη η συμπεριφορά του αντι-εμβολιαστή. Δεν είναι επαρκώς δικαιολογημένη η δική του έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς ή την επιστήμη. Θεωρίες συνομωσίας και καταδιωχτικά σύνδρομα που στοχεύουν στην εξόντωση του γιατί μόνο αυτός από όλους έχει αφυπνιστεί για το κόλπο που γίνεται, μεταφράζονται σε fake news, σχόλια σε social κ.α. και ενισχύουν ακόμα περισσότερο την εύλογη καχυποψία της κοινής γνώμης σε παραμέτρους του εμβολιασμού. 

Η σύγχυση των δύο, ενόψει του υπερμεταδοτικού στελέχους Δέλτα, έχει οδηγήσει τις τελευταίες μέρες σε μία χαμηλής έντασης, σχεδόν εμφυλιοπολεμική, αντιπαράθεση που υπονομεύει το στόχο, θέλω να πιστεύω, όλων: να τελειώνουμε με την Covid και με τις αρνητικές συνέπειες της στην υγεία, την οικονομία, τη ψυχική μας υγεία. 

Και έπειτα είναι και οι αδιάφοροι μεταξύ των ανεμβολίαστων, oι νεότεροι πολίτες που φαίνεται να νομίζουν ότι θα συνεχίσουν να ζουν, με βάση τα σημερινά δεδομένα, όπως ζούσαν πριν τον ιό, αφού τα μέτρα χαλάρωσαν. 

Δείτε τους πανηγυρισμούς των νέων ανθρώπων έξω από το γήπεδο των Bucks των Γιάννη και Θανάση Αντεντονκούμπο την ημέρα που προκρίθηκαν στο τελικό του NBA(!!!).

https://www.facebook.com/fox6news/videos/589243465398194

Ανάλογες σκηνές στις παμπ της Αγγλίας, σε πλατείες, μπαρ, γάμους της χώρας. Η ζωή θέλει να συνεχίσει με την πρώτη ευκαιρία. Και δεν μπορεί να την ελέγξει κανένα κράτος και καμία κυβέρνηση μεμονωμένα.

Όμως και τα κράτη δεν έχουν άλλα περιθώρια να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τον ιό με τα ίδια χρηματοδοτικά εργαλεία, και μάλιστα αυτό την ίδια στιγμή που άλλα και ανταγωνιστικά κράτη τα πάνε καλύτερα (σκεφτείτε τα οφέλη που θα είχε πχ. η Τουρκία, αν κατάφερνε να εμβολιάσει όλο το πληθυσμό της – ένα απτό παράδειγμα, οι τουριστικές ροές βραχυπρόθεσμα αλλά και στα επόμενα έτη θα επέλεγαν την Τουρκία για τις διακοπές τους). Αυτή είναι η μεγάλη αντίφαση. Τα κράτη προσπαθούν να αποβάλλουν αυτή την ιστορία από πάνω τους και για αυτό, και για το φόβο δηλαδή που τους προκαλεί το γεγονός ότι δεν θα μπορούν να ελέγξουν πλέον την κοινωνία και να επιβιώσουν στο διεθνή ανταγωνισμό. Αλλά η κατάσταση στην κοινωνία και τα νούμερα δεν επαρκούν (εκτιμήσεις στην Ελλάδα κάνουν λόγο για το ταβάνι του 55%-60% του γενικού πληθυσμού, αν υποθέσουμε ότι ο πληθυσμός δεν έχει μειωθεί σημαντικά από τα ρεύματα μετανάστευσης, και το ίδιο ισχύει και αλλού).

Στη δική μας περίπτωση, θεωρώ, ισχύουν τα εξής: το Ελληνικό δημόσιο δεν έχει άλλα χρήματα να μεταβιβάσει. Τα πήγε δεν τα πήγε καλά στην προσπάθεια συγκράτησης της ύφεσης που προήλθε από τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας, το χρέος της Ελλάδας βρίσκεται ακόμα σε δυσθεώρητα επίπεδα. Την ίδια στιγμή που έχουν πυκνώσει οι (νεοφιλελεύθερες) φωνές των χωρών του Ευρωπαϊκού Βορρά για επιστροφή στη νομισματική και δημοσιονομική πειθαρχία. Κάτι που αφήνει τη χώρα σχετικά μόνη να ελπίζει ότι τα χρήματα που θα εισπραχθούν από το ταμείο Ανάκαμψης πραγματικά θα επενδυθούν σωστά και προς όφελος των πολλών. Αν δεν τελειώσει και με τον ιό, το ζήτημα που θα αντιμετωπίσει η Ελληνική οικονομία, ξανά, θα είναι ζήτημα επιβίωσης. Ιδίως όταν αισθάνονται ακόμα όλοι οι επιστήμονες αβέβαιοι για το πως θα καταλήξει η ιστορία με την Δέλτα.

Σε αυτό το κλίμα, οι αντι-εμβολιαστές ακόμα να εκτιμήσουν τα παραπάνω για την οικονομία, ή όλους τους μπελάδες που δημιουργούν (και θα συνεχίσουν να δημιουργούν) οι μεταλλάξεις. Αφού τον ιό τον έφτιαξαν οι Σιωνιστές, οι υποστηρικτές του Διαβόλου κτλ. για να μας ξεκάνουν, τότε πρέπει να παραδοθούμε στο πεπρωμένο. Αφού φουσκώνει το κατεστημένο την επικινδυνότητα του ιού για να βγάλουν χρήματα αυτοί που τον έφτιαξαν στα εργαστήρια, τότε πρέπει να μην γίνει τίποτα. Πρέπει απλά να τους γ….με. Και όλες αυτές οι ωραιοποιημένες αντιλήψεις για τα δικαιώματα του καθενός ως συμπλήρωμα για να επενδύσουν με ηθική τα παράλογα και πολλές φορές πολεμοχαρή (αντικοινωνικά τελικά) επιχειρήματά τους.

Σε κάθε περίπτωση, το κράτος δεν μπορεί να κάνει κάτι για τον αντι-εμβολιαστή άμεσα. Μπορεί να επενδύσει στην κοινωνιολογία και τις πολιτικές επιστήμες στα σχολεία στο μέλλον, αφού αυτό που διακρίνει αυτούς τους ανθρώπους είναι η απουσία τους από τα πραγματικά μη-διαδικτυακά κοινά και η αδυναμία τους να καταλάβουν πώς λειτουργεί η κοινωνία και η πολιτική. Είναι απομονωμένα άτομα. Μπορεί να σκεφτεί ότι η απομόνωση είναι χειρότερη όπου υπάρχει φτώχεια και ανασφάλεια, και τις βρισιές τους που καταγγέλλουν όμως κοινωνική αδικία να τις μεταφράσει σε πολιτικές που στο μέλλον θα στοχεύουν στην κοινωνική συνοχή και τη συμμετοχική δημοκρατία. Αλλά μέχρι εκεί.

Σήμερα, τα φοβισμένα και διστακτικά άτομα είναι αυτά που θα έπρεπε να απασχολούν το κράτος, μαζί με τα αδιάφορα. Το κράτος δεν μπορεί να δημιουργήσει περισσότερη ανασφάλεια χωρίζοντας τους πολίτες στα δύο. Αν θέλει να προχωρήσουν οι εμβολιασμοί πρέπει να εγγυηθεί χωρίς καμία απολύτως παρέκκλιση τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών. Όμως θα πρέπει να υπενθυμίσει σε όλους ότι υπάρχουν ατομικά δικαιώματα που συνδέονται με την αξιοπρέπεια του ατόμου, απαραίτητα, θεμελιώδη, και ότι στο τέλος το άτομο ανήκει σε κοινωνίες και έχει υποχρεώσεις. Τα δικαιώματα δεν είναι μόνο για να βγάζουν γούστα εγωιστικά άτομα και αυτά δεν ζουν μόνα τους.

Υπό αυτό το πρίσμα που δικαιολογεί τη λήψη μέτρων επί της αρχής, υπάρχουν καλά και κακά κίνητρα για τους φοβισμένους και τους διστακτικούς, ανάλογα με το πόσο δεν καταστρατηγούνται τα θεμελιακά δικαιώματα αλλά επιτυγχάνεται και ο ευρύτερος κοινωνικός στόχος.

Παραδείγματα 

Τα εστιατόρια των δύο ταχυτήτων είναι ένα ανεφάρμοστο μέτρο. Ακόμα και αν εφαρμοστεί κατά περίπτωση θα διχάσει τους μικρόκοσμους στους οποίους θεμελιώνεται η κοινωνική ειρήνη και θα μετατρέψει τους πολίτες σε χωροφύλακες, κάτι που ήδη παραπήγε με το αφήγημα για την ευθύνη που υποτίθεται κάποιοι έχουν και κάποιοι όχι. Παρόμοια, και η απόλυση για λόγους covid, που εννόησε ένας πρώην τήλε-πωλητής άθλιων βιβλίων, δημιουργεί κακό προηγούμενο και κακό αυτοματισμό μετατρέποντας τη κοινωνική συνοχή σε ταξικό ναρκοπέδιο ανισοτήτων. 

Τα μόνα μέτρα που έχουν νόημα είναι αυτά που στοχεύουν σε εξωτερικά γνωρίσματα των δικαιωμάτων και περιστέλλουν πολυτέλειες ενώ μπορούν να εφαρμοστούν από το δημόσιο με πραγματικούς ελέγχους. Τα εξτρά οικονομικά/σε ταλαιπωρία κόστη των διακοπών λόγω της υποχρέωσης τεστ είναι καλά μέτρα. Μπορείς να ζήσεις χωρίς διακοπές συγκεκριμένου τύπου, και αν θες να ζήσεις πρέπει να πληρώσεις. Αυτά τα μέτρα και τα πρόστιμα για αυτά (που καλό θα ήταν να υπάρχουν) πρέπει όμως να κατανέμονται αναλογικά. Ένας πλούσιος μπορεί να κάνει χιλιάδες τεστ και να μην το καταλάβει. Πρέπει για αυτό να μεριμνήσει η πολιτεία ελέγχοντας τη διαδικασία των τεστ. 

Με την ίδια λογική, οι επιχειρήσεις πρέπει να μην έχουν δικαίωμα να πραγματοποιούν απόλυση λόγω εμβολίου. Πρέπει μάλιστα να ελεγχθούν σοβαρά από τις αρχές οι περιπτώσεις που κάτι τέτοιο συνέβη. Όμως δεν έχουν υποχρέωση και να προσλάβουν κάποιον, όταν μάλιστα κινδυνεύουν να κλείνουν για μέρες λόγω επιβεβαιωμένου κρούσματος. 

Εδώ, στο τελευταίο πεδίο, βρίσκεται όλη η ουσία. Η αγορά εργασίας μπορεί, μόνο αυτή, να ενεργοποιήσει ξανά τη διαδικασία των εμβολιασμών. Για να γίνει αυτό πρέπει να γίνει ξανά ελκυστική. Πολίτες σε ανεργία δεν εργάζονται πχ. στον τουρισμό, αφού όπως επισήμανε και η Financial Times οι συνθήκες εργασίας και οι μισθοί είναι άθλιοι.

Οι πολιτικές των κινήτρων για τους εμβολιασμούς, σε αντίστιξη με τη διχοτόμηση των πολιτών και των δικαιωμάτων,  πρέπει να ξεκινήσουν από εδώ. Πρέπει να γίνει η αγορά εργασίας ξανά ελκυστική, από τη ζούγκλα στην οποία έχει κολλήσει, και να εμπεδωθεί μια κουλτούρα εμβολίου για την είσοδο σε (και όχι την έξοδο από) αυτήν. Αλλιώς, με τα σημερινά δεδομένα, δεν θα φύγει ποτέ ο ιός, όχι μέσα στο χρόνο ή στον επόμενο που ήταν ο στόχος. 

Κινήσεις όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού, η κατάργηση των αναστολών, η μείωση του ΦΠΑ και η παράταση των μέτρων που στηρίζουν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, η απόσυρση του απαίσιου νόμου για την ατομική διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας που κλαδικά πλέον θα ρυθμίζουν την αναγκαιότητα εμβολιασμού συλλογικά, αντί για ατομικά και στην αφάνεια και την αυθαιρεσία, η ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου, κινήσεις σαν αυτές μεσοπρόθεσμα, σε βάθος 4-5 μηνών μπορούν να αντιστρέψουν την πορεία.

Το χρέος αυτό πρέπει να το αναλάβει και ο ολιγοπωλιακός ιδιωτικός τομέας. Εταιρίες σε κρίσιμους τομείς πρέπει να μιμηθούν την αεροπορική και να δώσουν εκπτώσεις και κίνητρα στους μη εμβολιασμένους και στους περισσότερο αδιάφορους νέους ανθρώπους, μαζί ή χωρίς τα 150 ευρώ, σε ένα κοινό πρόγραμμα που θα συγκεντρώνει προσφορές.

Ξανά λέω, με τα σημερινά δεδομένα, η ατομική ευθύνη (=ο κοινωνικός κανιβαλισμός) δεν αρκεί για να μας ξεκολλήσει.

Κολλήσαμε για λάθη και αστοχίες που πρέπει να διορθωθούν στο μέλλον, αλλά αν θέλουμε να ξεκολλήσουμε σήμερα, εκτός από την επιστήμη, το κεντρικό εργαλείο μας γύρω από το οποίο μπορεί να χτιστεί μία σοβαρή πολιτική κινήτρων είναι η εργασία. Η θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο κόσμος της εργασίας εκτός από το τέλμα, μας ρίχνει και στον πάτο της γενικότερης ανασφάλειας. Αυτή η κοινωνική ανασφάλεια για το μέλλον είναι που μεταφράζεται σε πιο ειδική ανασφάλεια για τους θεσμούς και τα εμβόλια, και ξεπερνάτε μόνο με κοινωνική συνοχή και περισσότερη δημοκρατία (που είναι κάτι παραπάνω από σκέτα ατομικά δικαιώματα!).

ΥΓ. Πριν τρεις εβδομάδες, προ του Δέλτα, προσωπικά θα έγραφα άλλα πράγματα και θα προσέγγιζα πολύ διαφορετικά το ζήτημα. Το απρόβλεπτο της συνθήκης στην οποία ζούμε δεν απαιτεί εκπτώσεις στις αρχές μας, οι οποίες όμως δεν χρειάζεται να είναι και αμετακίνητες. Πρέπει να αποφύγουμε τις πολιτικές υποχρεωτικών εμβολιασμών. Όμως μία νέα ρεαλιστικότερη διατύπωση των δικαιωμάτων, με τα σημερινά δεδομένα, είναι αναγκαία, με βάση τα όσα γνωρίζουμε, και κυρίως με όσα δεν γνωρίζουμε για τον ιό. Λάθη σήμερα μπορούν να υπονομεύσουν την κοινωνική συνοχή για πολλά χρόνια. Χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή και υπευθυνότητα αυτών που διοικούν…