Όμορφες αναμνήσεις από έναν καταυλισμό με… παιδιά!
Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για τα Παιδιά του Δρόμου.
Λέξεις: Ιωάννα Κακούρη
Μεσημέρι, περασμένες δύο. Τέτοια ώρα, προ καραντίνας και κορωνοϊού, θα ήμουν ήδη στο βανάκι της PRAKSIS και θα παίρναμε τη στροφή για τον καταυλισμό. Κάνω πως κλείνω τα μάτια. Τα πρώτα παιδιά μας αντιλαμβάνονται σχεδόν αμέσως κι επιβραδύνουμε. Χεράκια γνέφουν και χαιρετάνε ασταμάτητα και τα χαμόγελα κάνουν κατάληψη σε όλο το πρόσωπο. Ίσως όταν λείπουν ακόμη τα μπροστινά δόντια μας να χαμογελάμε καλύτερα. Μέχρι να κατέβουμε έχουν ξεφυτρώσει άλλα δέκα παιδιά κι όλο έρχονται. Μας μοιράζουν αγκαλιές κι εμπιστοσύνη, ακούμε τα νέα τους, ρωτάνε αν θα παίξουμε σήμερα «σερβάιβορ». Γελάμε, και κάπως έτσι «ρεφενέ», με την άνοιξη να βάζει τα ωραία μεσημέρια της, τα παιδιά όλον τους τον ενθουσιασμό και τους εθελοντές τα υπόλοιπα, ξεκινάει ακόμη μία παρέμβαση.
Πρώτο μας μέλημα να ξεφορτώσουμε και να στήσουμε το «σχολείο». Από τον Οκτώβριο του 2009, η ανθρωπιστική οργάνωση PRAKSIS έχει στη διάθεσή της ένα πρωτοποριακό streetwork εργαλείο, το «Κινητό Σχολείο» ή αλλιώς «Mobile School». Πρόκειται, ουσιαστικά, για ένα μεγάλο κουτί πάνω σε ρόδες, το οποίο έχει τη δυνατότητα να μεταφέρεται και να τοποθετείται σε διάφορα μέρη, για τα παιδιά που απέχουν από το σχολικό περιβάλλον (για οικονομικούς ή κοινωνικούς λόγους), εργάζονται ή επαιτούν. Μια ομάδα ειδικά εκπαιδευμένων εθελοντών δίνει σε εβδομαδιαία βάση το παρών σε οικισμούς και καταυλισμούς Ρομά της Θεσσαλονίκης, με κύρια πεδία δράσης τα Διαβατά και τον Δενδροπόταμο.
Τα πάνελ βιδώνονται στο κουτί και οι δραστηριότητες ξεκινούν. «Κυρία, προπαίδεια να κάνουμε σήμερα!», ξεχωρίζω μια φωνή από πίσω μου, «όχι, πρώτα να παίξουμε!» αντιπροτείνει κάποιος άλλος. «Όλα θα τα κάνουμε, με τη σειρά» προσπαθώ να καθησυχάσω. Γραμματική, μαθηματικά, δημιουργικά παιχνίδια, εκπαίδευση σε θέματα υγείας. Η μεγάλη εκπαιδευτική βεντάλια του κινητού σχολείου ανοίγει και λύνει τα χέρια των εθελοντών, με το κλισέ «γινόμαστε πάλι παιδιά» να απενοχοποιείται, ταιριάζοντας γάντι στην περίπτωσή μας.
«Ποια ή ποιος θα μου πει πόσο μας κάνει 9×8;» ρωτάω, κρατώντας μια υποτυπώδη βαθμολογία στον πίνακα. Οι μεγαλύτεροι πετάγονται ανυπόμονα για να πάρουν το σκορ υπέρ τους. Υπάρχει όμως κάτι που δεν μπορεί να μετρηθεί σε κανέναν πίνακα και με καμία βαθμολογία. Είναι η αυτοεκτίμηση, που σχεδόν ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των παιδιών. Όταν πρόκειται για παιδιά που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους σε πείσμα όλων των εμποδίων που χαρακώνουν τον δρόμο τους, κάθε σωστή απάντηση μετράει διπλά και οι πόντοι δεν προστίθενται στον πίνακα, αλλά στο μπόι της ψυχής μας.
Ανοίγω τα μάτια και κοιτάζω το ημερολόγιο. Κυριακή, 12 Απριλίου. Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα για τα Παιδιά του Δρόμου, που στόχο έχει να φέρει στο προσκήνιο τα προβλήματα των παιδιών αυτών καθώς και να ευαισθητοποιήσει την ευρύτερη κοινότητα σχετικά με την καταπολέμηση του φαινομένου της παιδικής εργασίας. Οι μέρες μας είναι ήδη αρκετά βαριές, κινδυνεύουν όμως να πάρουν μια ακόμη πιο αποπνικτική μυρωδιά αν αφήσουμε τον ρατσισμό και την απανθρωπιά να τις διαποτίσουν. Οι Ρομά είναι συμπολίτες μας, που αντιμετωπίζουν εδώ και πολλές δεκαετίες τον αποκλεισμό. Τα δε παιδιά είναι μόνο παιδιά. Ούτε Ρομά, ούτε προσφυγόπουλα, ούτε ελληνόπουλα. Όλα θα τρέξουν πίσω από μια μπάλα, όλα θα μπερδέψουν τον διαιρετέο με τον διαιρέτη, όλα θα λαχταρήσουν ένα παγωτό. Κανένα δεν πρέπει να δουλεύει, κανένα να μην κοιμάται στον δρόμο και κανένα να μην είναι αόρατο. Γυρίζω το ημερολόγιο κάμποσες σελίδες μπροστά, ξανακλείνω τα μάτια και παίρνουμε και πάλι με το βανάκι τη στροφή για τον καταυλισμό…
