Οψόμεθα

Λέξεις: Ίρις Λυκουργιώτη

Από τη μία έχουμε την σκληρή ακροδεξιά γραμμή που θέλει να καταργήσει αυτά τα ελάχιστα εμπόδια εκμετάλλευσης ανθρώπινων σωμάτων και φυσικών και κοινωνικών πόρων, εμπόδια που έχουν νομικά κατοχυρωθεί με στοιχειώδη -σε σχέση με το βάθος της καταπίεσης που υφίστανται- δικαιώματα. Γυναίκες, μετανάστες και φυσικοί και κοινωνικοί πόροι γίνονται αντιληπτοί ως ωμή λεία. Πρέπει να πειθαρχήσουν στο να δουλέψουν πολύ φθηνά ή δωρεάν (στρατόπεδα ως απειλή αφαίρεσης πολιτειακής προστασίας και δικαιωμάτων), πρέπει να γεννήσουν νέους εργάτες και στρατιώτες, τους οποίους δεν έχει πια η Δύση, και πρέπει να το κάνουν αυτό χωρίς κόστος για τις ελίτ που αρνούνται να πληρώσουν φόρους για κοινωνική προστασία και υπηρεσίες φροντίδας.

Από την άλλη έχουμε την οικειοποίηση/υφαρπαγή ενός μέρους της ρητορικής υπέρ αυτών των ισχνών δικαιωμάτων, ενός μέρους της ρητορικής που δεν θα έχει εν δυνάμει πολιτικές συνέπειες στο status quo του πλούτου και του συστήματος που τον συσσωρεύει σε λίγα χέρια και που θα ελαχιστοποιεί το οικονομικό κόστος αυτής της δικαιωματικής “παραχώρησης”. Έχουμε τη δημιουργία ενός είδους soft power που συσκοτίζει τις πραγματικές αιτίες των έμφυλων και περιβαλλοντικών/κλιματικών ανισοτήτων αποδεσμεύοντάς τις από τα ταξικά τους χαρακτηριστικά και τις ανισότητες στον τρόπο που έχει δομηθεί η παγκοσμιοποίηση. Όχι τυχαία πρωτοστατούν σε αυτό, στην Ελλάδα, τα ιδιωτικά ιδρύματα ηχηρών ονομάτων του διεθνούς κεφαλαίου (με ελληνικό όνομα) που κυριαρχεί στο διεθνές θαλάσσιο εμπόριο (ναυτιλία), δεξί χέρι των ΗΠΑ έως σήμερα, οι οποίες τους έχουν αναθέσει τη δουλειά εδώ και δεκαετίες ώστε να απασχοληθούν με το στρατιωτικό σκέλος της θαλάσσιας ισχύος τους (δεν τα λέω εγώ, είναι γραμμένα από ιστορικούς). Το δεύτερο αυτό σύστημα είναι πιο “αόρατο” από το πρώτο αλλά σε γενικές γραμμές τα ιδρύματα αυτά χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό δημόσια χρήματα με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, αναλαμβάνουν υπό τη μορφή ΣΔΙΤ δημόσια θέματα και αναθέσεις ή εποπτεία δημόσιων θεσμών, με άλλα λόγια αναλαμβάνουν όλο και περισσότερο “χώρο” του δημοσίου ελέγχοντας τις κατευθύνσεις των ιδεών στα πολιτιστικά προγράμματα που φιλοξενούν, άρα τις κατευθύνσεις του συμβολικού κεφαλαίου που δημιουργείται από την κοινωνία. H συμπεριληπτικότητα και η δικαιοσύνη σε αυτές τις μετριασμένες μορφές χρησιμοποιούνται ως αιχμή του δόρατος για να πείσουν το κοινό ότι μπορεί οι μητρικές εταιρείες των ιδρυμάτων να μην πληρώνουν φόρους ώστε να μπορεί να υποστηριχθεί υλικά η ισότητα και η ισονομία (αλήθεια πότε μιλάγαμε για εγγυημένο εισόδημα) αλλά τελικά το να μιλάει για την ισότητα και την ισονομία δεν σημαίνει ότι πρέπει να την πληρώνει κιόλας. Η μη υποστήριξη των ιδρυμάτων αυτών από δημόσια χρήματα εξ Αμερικής εκτιμώ ότι δεν πρόκειται να πείσει τους ιδιοκτήτες τους να βάλουν το δικό τους χέρι στην τσέπη -αν και χρηματοδοτούνται αδρά, έμμεσα ή άμεσα από πολλές πηγές δημόσιου χρήματος- οπότε αναμένουμε τις αλλαγές στο πρόγραμμά πλαισίωσης των ιδεών αυτών και προσπάθεια ηρωποίησης τους.

Αυτό που σίγουρα θα είχε νόημα να συμβεί είναι η συγκρότηση πολιτικών προγραμμάτων ισότητας και ισονομίας, προγραμμάτων χειραφέτησης των σωμάτων, των ανθρώπων και των πόρων, φυσικών και κοινωνικών, από την ίδια την κοινωνία μέσα από δημοκρατικές δομές και δημοκρατικό πολιτικό και πολιτιστικό πρόγραμμα αναδιανομής του πλούτου και όχι από διάφορους πάτρωνες και proxy μορφώματα των οποίων τα συμφέροντα εξυπηρετούν την αναπαραγωγή των τεράστιων ανισοτήτων που έχουν οδηγήσει σε τόσο τραγικές, πολλαπλές κρίσεις με ευθύνη τεράστια του πολιτικού “προοδευτικού” χώρου.

Οψόμεθα.

*Η Ίρις Λυκουργιώτη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και  Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας