Ορέστης ή ένα θέατρο ουσίας

της Πολυξένης Αδάμ-Βελένη

Άκουσα γι’ αυτήν στο ραδιόφωνο. Δύο εκδοχές λέει, μία για κλειστό και μία για ανοικτό χώρο. «Ορέστης» μια παράσταση του Σίμου Κακάλα. Έπειτα η έννοια να βρούμε όλη η παρέα εισιτήρια, αρκετές μέρες πριν, να δούμε την καινούργια δημιουργία του πρωτοπόρου. Χτες που έφτασε η μέρα, ξεκίνησα με βαρειά διάθεση, ωχ πάλι θα πάω να δω μια ακόμη τραγωδία, τραγικά ανεβασμένη, με κλαθμούς και οδυρμούς και όλα τα σχετικά θλιβερά και βαρύγδουπα κι ήταν η μέρα μου αγχωτική και δύσκολη, δεν είχα καμία όρεξη να συνδράμω σε ένα ακόμη δράμα. Αλλά, είχα λησμονήσει σε ποιανού έργο πήγαινα. Το έργο όχι μόνο ξέφυγε από όλη αυτή τη βαρετίλα της σοβαροφάνειας του ανεβάσματος μιας αρχαίας τραγωδίας, αλλά εκτινάχτηκε σε άλλη σφαίρα, στη σφαίρα του υπερβατικού και του παράλογου, στη σφαίρα της φαντασίας και της πραγματικής θεατρικής απόλαυσης. 

Και μαζί του απογειωθήκαμε κι εμείς, οι θεατές ενός κατάμεστου θεάτρου που ακολουθούσε χωρίς αναπνοή τις καθηλωτικές σιωπές και παύσεις του έργου, που ξεκαρδιζόταν με τις εύστοχες αυτοσχεδιαστικού τύπου ατάκες, που βυθιζόταν σε στοχαστική εμβρίθεια στη ροή της πλοκής του έργου. Ενός έργου εξαιρετικά καλοδουλεμένου, που βασιζόταν σε πολύ καλά μελετημένο αυτοσχεδιασμό και στη σεναριακή αποδόμηση του γνωστού μύθου των Ατρειδών, με όλο το επιτελείο, και κορυφαίο τον Σίμο Κακάλα, να μπαινοβγαίνουν από το τότε στο τώρα, διαμελίζοντας σε πολλά εύπεπτα κομμάτια την πλοκή της τραγωδίας, συνθέτοντας μια άλλου τύπου τραγωδία που έτρεχε παράλληλα με επεξηγήσεις, εύστοχα σχόλια, διευκρινιστικά ιντερλούδια, καυστικές παρεμβολές, με απλότητα, καθαρότητα ύφους, σαφήνεια, αλλά και με μπόλικη δόση διακειμενικότητας και αναφορών σε παλαιότερες δουλειές του ίδιου και πηγαίο χιούμορ που οδηγούσε τον θεατή από το απλό μηδιάμα στο ξεκάρδισμα διαρκώς και ακατάπαυστα, με το ένα σκηνικό και σκηνοθετικό εύρημα να διαδέχεται το άλλο και μια ομάδα συντελεστών τόσο φανερά δεμένη που έμοιαζαν όλα τα παράλογα που συνέβαιναν επί σκηνής απολύτως φυσιολογικά και καλώς καμωμένα. Μετά από ένα απολαυστικό τρίωρο περίπου αναχωρήσαμε ανακουφισμένοι, αλλά όχι απροβλημάτιστοι, καθαρμένοι, αλλά όχι κουρασμένοι από μια επανάληψη «πράξεως σπουδαίας και τελείας» που είχε το μέγεθος που άρμοζε στο θέμα και που το αποδομούσε χωρίς να το προδίδει.

Το θέατρο του Σίμου Κακάλα διδάσκει χωρίς διδακτισμό, και χωρίς περιττές δήθεν σοβαρές φιοριτούρες, ανοίγει δρόμους σκέψης μέσα από έξυπνη σάτιρα και καταλυτική παρωδία, φαινομενικά κωμικό παιχνίδι επί σκηνής αλλά τόσο ουσιαστικό όσο κανένα άλλο. Φεύγοντας σκέφτηκα πως μπορεί να μην έχει διασωθεί κανένα ολόκληρο σατυρικό δράμα, αλλά ίσως κάπως έτσι να ήταν το είδος και κάτι τέτοιο σαν το έργο του Κακάλα να προκαλούσε, ή και πάλι όχι, γιατί το έργο του Κακάλα είναι πραγματικά θεραπευτικό και πρωτοπόρο σε μια εποχή που κυριαρχούν οι δηθενιές και οι επαναλήψεις, σαν δροσερό νερό απευθείας από την πηγή.Να είναι καλά να συνεχίζει τους πειραματισμούς του για πολύ ακόμη. Αυτό είναι θέατρο ουσίας, που ακόμη μπορεί και παράγεται δημιουργικά στη χώρα που το γέννησε. Chapeau, κι ένα μεγάλο ευχαριστώ.

Υ.Γ. Πεθαίνω στην περιέργεια να δω και την εκδοχή για ανοικτό χώρο, ανυπομονώ να δω την εξέλιξη που θα έχει το ίδιο θέμα στις επόμενες εκδοχές που είμαι σίγουρη ότι θα ακολουθήσουν.