Η παγίδα των πρέπει

Λέξεις: Ειρήνη Χατζηπαναγιώτου Κάθε κοινωνία ορίζει πλαίσια δράσης για τα μέλη της προκειμένου να υπάρχουν κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές. Το κυνήγι για την απόκτηση της ιδανικής εικόνας, του «φαίνεσθαι», πολλές φορές έχει ως αποτέλεσμα να χάνουμε την ουσία του «είναι». Κοιτάζοντας γύρω μας, επιθυμούμε όσα έχει ο διπλανός μας, τα οποία σήμερα προβάλλονται μέσα από τον τέλειο και αψεγάδιαστο κόσμο του Ίντερνετ.

Τα «πρέπει» μας συστήνονται από την πρώτη μας ανάσα. Προσπαθούμε να μιμηθούμε ένα μοτίβο σύμφωνα με το οποίο, πρέπει να διαβάσεις και να μάθεις ότι σου πει το σχολείο. Πρέπει να παντρευτείς εγκαίρως για να είσαι ευτυχισμένος, και να γλυτώσεις σχόλια του τύπου «Πότε θα παντρευτείς εσύ;».  Πρέπει να γίνεις και εσύ μάνα γιατί αλλιώς τι θα πει η γειτονιά; Πρέπει να σπουδάσεις για να προκόψεις, και να αποφοιτήσεις απαραιτήτως στα έτη που ορίζει η σχολή σου, γιατί αν κάτσεις παραπάνω ως γνωστόν έρχεται το τέλος του κόσμου. Πρέπει να τα αντιμετωπίζεις όλα με αισιοδοξία και χαμόγελο, ακόμα και όταν δε μπορείς να σηκώσεις κεφάλι.

Ο ψυχαναγκασμός του «πρέπει να είμαι σωστός» εμφανίζεται παντού. Σε κάθε τι που κάνουμε, γιατί έτσι νιώθουμε προστατευμένοι. Όταν κάτι πάνω μας ή μέσα μας αποκλίνει από αυτά τα πρέπει, νιώθουμε εκτεθειμένοι, ότι κάτι δε πάει καλά. Παρόλα αυτά δε θα έπρεπε να ντρεπόμαστε για όσα εκπροσωπούμε και για όσα νιώθουμε, μόνο και μόνο επειδή δεν είναι συμβατά. Ποιος ορίζει τι είναι σωστό και τι λάθος; Η κρίση του καθενός. Και σύμφωνα με αυτήν θα πρέπει να πορευόμαστε. Αν σε όλες τις παραπάνω προτάσεις αντικαταστήσουμε τα «πρέπει» με τα «θέλω», αμέσως δίνεται άλλο νόημα στον τρόπο που σκεφτόμαστε, στο πως βλέπουμε και θέλουμε να είναι η ζωή μας.

Αυτό το νόημα λοιπόν το βρίσκουμε στην πίστη και την στήριξη που δείχνουμε στον εαυτό μας, στο θάρρος να φανερώνουμε τα συναισθήματά μας, στην αποφασιστικότητα των πράξεών μας, αλλά και στην επιθυμία μας να ζούμε και όχι απλά να επιβιώνουμε.