Πάμε για άλλα εκατό!

Τα τελευταία 3 χρόνια ήρθαν τα πάνω κάτω στην πόλη και τη χώρα. Η Κρίση που σάρωσε τα πάντα, βεβαιότητες και καθημερινότητα, ένα τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο που αποκαλύφθηκε και η αλλαγή στο δήμο, η ανάληψη δράσεων από ομάδες που γεννήθηκαν και δραστηριοποιήθηκαν, αλλάζοντας σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο αντίληψης του τρόπου λειτουργίας της πόλης και παρασέρνοντας σε πολλές περιπτώσεις φορείς, δημοτικούς άρχοντες και πολίτες σε μια διεκδίκηση ενός άλλου τρόπου ζωής, αλλά και πρωτοβουλίες Κάθε είδους που άλλαξαν σε ένα μεγάλο βαθμό τον τρόπο που η Θεσσαλονίκη λειτουργεί. Η πόλη σήμερα διαφέρει αισθητά με την πόλη του 2010 και αυτή της η εξωστρέφεια την κάνει ίσως να παρουσιάζει και λιγότερα νοσηρά φαινόμενα από κείνα της Αθήνας. Να είναι λιγότερο σκοτεινή και περισσότερο αισιόδοξη.

Ίσως γιατί έμαθε να συμβιώνει με την κρίση πολύ νωρίτερα, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 με τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας και την απογύμνωση της. Μπροστά στο στοχασμό που πρέπει να πάει η πόλη από δω και μπρος νομίζω πως οι επιλογές με τις παρούσες οικονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν ιδιαίτερα ουτοπικά πλάνα. Το να φανταστεί κάνεις μια πόλη με σπουδαίες συγκοινωνίες, εναλλακτικά οδικά δίκτυα και υποδομές θα έμοιαζε εξωπραγματικό. Αν από κάπου έχει να κομίσει αισιοδοξία η Θεσσαλονίκη του κοντινού μέλλοντος, κατά τη γνώμη μου είναι από μικρά βήματα σε κατευθύνσεις που αχνοφαίνεται φως και σιγουριά. Να στρέψει το ενδιαφέρον της πρώτα από όλα στις συνεργασίες. Ήταν πάντα εγγενής αδυναμία της πόλης να μπορέσει να συνεννοηθεί. Οι άνθρωποι της, οι φορείς και άρχοντες της πέρασαν δεκαετίες εγκληματικής διχόνοιας και άρνησης συμπράξεων με αποτέλεσμα η πόλη να παραμένει βαλτωμένη. Ακόμα και σήμερα παρατηρώ με έκπληξη τον τρόπο που πολιτικοί, τοπικοί αστέρες, πρόεδροι οργανισμών και φορέων αντιμάχονται ο ένας τον άλλον, μπλοκάροντας από ένα ποδήλατοδρομο μέχρι έναν εορτασμό για τα εκατό χρόνια. Είναι ένα θλιβερό φαινόμενο που πρέπει να εκλείψει. Μαζί με το φόβο της εμπιστοσύνης απέναντι σε νέες υγιείς δυνάμεις και ανθρώπους που δεν βαρύνονται με τα εγκλήματα του παρελθόντος και έχουν τα μάτια τους ανοιχτά στο μέλλον. Εμπιστοσύνη λοιπόν και κυρίως ανάθεση σε νέα δημιουργικά μυαλά, χωρίς το φόβο της απώλειας των αξιωμάτων και της δημοφιλίας.

Μια πόλη που κοιτάζει στο μέλλον δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια της στον ψηφιακό κόσμο. Eίναι ας πούμε εντυπωσιακό πως μικρές πόλεις σαν το Satander επένδυσαν σε sensors και πήραν πολύ σημαντικές Ευρωπαικές χρηματοδότησεις και “χτίζουν” υπηρεσίες πάνω σε αυτή την υποδομή. Εμείς αρνούμαστε πεισματικά να συνδέσουμε την καθημερινότητα της πόλης (κυκλοφορία, μετακίνηση, εξυπηρέτηση, κλπ) μέσα από (Web/mobile) εφαρμογές, αλλά και την προώθηση της πόλης ως προορισμό για στοχευμένες ομάδες/κοινότητες, την ώρα που άλλες πόλεις στοχεύουν σε ειδικά κοινά με δυνατά χαρτιά που εμείς έχουμε π.χ. γαστρονομία, πολιτισμό, design.

Η ενίσχυση της νέας επιχειρηματικότητας, ανύπαρκτη σήμερα. Παρατηρώντας ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι ξυπνούν από το λήθαργο και αναζητούν νέες δραστηριότητες περισσότερο προσαρμοσμένες στο δόγμα της παραγωγής, ακόμα και με θαρραλέες στροφές 180 μοιρών, σε τελείως νέους κλάδους και τομείς. Οι συμπράξεις ανθρώπων που δημιουργούν νέους χώρους κοινών δράσεων με οικονομίες κλίμακος, ήδη στη Θεσσαλονίκη δημιουργούνται οι πρώτες δημιουργικές κολεκτίβες γραφιστών-ντιζάινερς-παραγωγών, η ανάδειξη των νέων δραστηριοτήτωv, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και ένα ασφαλέστερο επιχειρηματικό περιβάλλον που κάνεις δεν θα νιώθει διαρκώς διωκόμενος, καθώς και οι συνεργασίες με τις υγιείς δυνάμεις των γύρω χωρών, θα φέρουν και μια γεωμετρικά αυξανόμενη μεταδοτικότητα που μεσοπρόθεσμα θα αλλάξει και το οικονομικό υπόβαθρο.

Ο τρόπος που πόλεις σαν την Κωνσταντινούπολη αξιοποιούν αυτή την εποχή τη διαθεσιμότητα ακόμα και των αστέγων, προτρέποντας τους να ασχοληθούν επί αμοιβής με την ανακύκλωση, ή φροντίζουν για την αισθητική ομοιομορφία στο δημόσιο χώρο με πανομοιότυπα κιόσκια πώλησης για τους πλανόδιους, είναι παραδείγματα που δεν θέλουν πραγματικά κόπο αλλά μόνο τρόπο και βούληση.

Τέλος η αλλαγή νοοτροπίας και οι ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες από τις αρχές μπορεί να παρασύρουν τους πάντες στον τρόπο που αντιμετωπίζουν την πόλη. Η επανακατάληψη του Στρατοπέδου Παύλου Μελά από το Δήμο της περιοχής προς όφελος των δημοτών, το άνοιγμα του Λιμανιού στην πόλη από τον ΟΛΘ, η επαναπροσέγγιση χαμένων τουριστικών αγορών από τον κεντρικό δήμο, το άνοιγμα του ΑΠΘ στους πολίτες με τους αστικούς λαχανόκηπους είναι παραδείγματα ενός άλλου τρόπου λειτουργίας. Είναι η αρχή για έναν μακρύ αλλά εντυπωσιακό δρόμο.

Η πόλη οφείλει να ανασάνει και να κυνηγήσει ένα νέο όνειρο, χειροπιαστό εκμεταλλευόμενη τα στοιχεία της ιστορίας της που την έκαναν να αντέξει όχι μόνο 100 αλλά 2500 χρόνια δοκιμαζόμενης ιστορίας. Πιστεύω πως αν υπάρχει μια πόλη που μπορεί να πλασάρει τον εαυτό της καλύτερα στο μέλλον αυτή την εποχή για πολλούς λόγους είναι η Θεσσαλονίκη. Ας το κάνουμε πραγματικότητα.

*Το κείμενο είναι το editorial του #184 της Parallaxi