Πάρκο Νέας Παραλίας: Συντήρηση αλλά και ένταξη σε νέο σχεδιασμό του παραλιακού μετώπου

Λέξεις: Μιχάλης Τρεμόπουλος

Η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης, αν και είχε ασκήσει έγκαιρα κριτική για τα πανάκριβα έργα ανάπλασης της Νέας Παραλίας, μιλώντας για ένα υπερβολικά τεχνητό τοπίο και μεγάλες ανάγκες συντήρησης, θεωρεί απαράδεκτη την εικόνα εγκατάλειψης που εμφανίζεται σήμερα στα πάρκα. Και είμαστε διαθέσιμοι στο να αναζητήσουμε συνολικές λύσεις για το παραλιακό πράσινο μέτωπο της πόλης, που έχουν ανάγκη οι πολίτες.

Είχαμε πει από το 2010 για τα έργα ανάπλασης, ότι χαρακτηρίζονται από πολύ τσιμέντο, αποψίλωση της προϋπάρχουσας βλάστησης, λίγα νέα δέντρα, «Λουδοβίκεια» αισθητική (καθ’ υπερβολήν τεχνητό και επιτηδευμένο αρχιτεκτονικά περιβάλλον), σε αντίθεση με μια οικολογική προσέγγιση, που να αντιμετωπίζει την περιοχή ως ενιαίο οικοσύστημα και να λαμβάνει υπόψη ιστορικά χαρακτηριστικά, όπως οι εκβολές των χειμάρρων. Η Κίνηση είχε μιλήσει για κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος (από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και είχε τονίσει ότι ο προϋπολογισμός του πανάκριβου αυτού έργου ανερχόταν σε μια δαπάνη 43.200.000 ευρώ (κατά τη σύμβαση 20.506.000 €), εκ των οποίων μόνο το 1/24 προβλεπόταν για πράσινο!

Οι επιφυλάξεις για το υψηλό κόστος συντήρησης είχαν λοιδορηθεί τότε με το επιχείρημα ότι «θα πρέπει να χαιρόμαστε που θα δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας»! Οι αισιόδοξοι, ωστόσο, δεν επιβεβαιώθηκαν. Η κρίση έχει υπονομεύσει και τις δυνατότητες του Δήμου να υποστηρίξει τη δαπανηρή συντήρηση των έργων, που εκ των υστέρων αποδείχτηκε πράγματι η «αχίλλειος πτέρνα» τους. Όσοι τώρα απλώς καταγγέλλουν τη διοίκηση Μπουτάρη (ή -έστω- τη διεύθυνση Πρασίνου) ότι «μισεί το έργο» επειδή το ξεκίνησε η διοίκηση Παπαγεωργόπουλου, θα πρέπει να μας πουν ποια διαβούλευση υπήρξε για τον σχεδιασμό και πόσο πάρθηκαν υπόψη οι κριτικές μας. Και βέβαια, πόσα χρήματα είχαν δεσμεύσει για τη συντήρηση, ποιος προγραμματισμός υπήρξε που να ξεπερνάει τις εργολαβίες κατασκευής, ποια αποθέματα υλικών, φυτών κτλ για αντικατάσταση είχαν προβλεφτεί, πόσο έχουν αξιοποιηθεί οι υπόγειες διαδρομές του νερού στις εκβολές των παλιών χειμάρρων κτλ κτλ.

Βεβαίως, ευθύνες υπάρχουν και στη σημερινή διοίκηση του Δήμου, για τους ίδιους λόγους και για επιπλέον αδυναμία να διαχειριστεί σωστά τα πάρκα, τα δέντρα και τα φυτά της πόλης. Ποια συνολικά σχέδια, συγκροτημένες μελέτες και ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης για την προστασία και την ανάπτυξη του πρασίνου της πόλης έχουν γίνει; Τι απέγιναν οι σχετικές μελέτες από τον διεθνή διαγωνισμό που έκανε το 1997 ο Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 1997; Υπάρχει πρόγραμμα του Δήμου για αναπλάσεις πρασίνου, για τη δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου πρασίνου; Σε ποια συρτάρια αραχνιάζει το «Στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο για το πράσινο στη Θεσσαλονίκη», που εκπόνησε το 2006 ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης με το ΑΠΘ; Θα αξιοποιήσει και πώς την πρόθεση της Σχολής Δασολογίας να υιοθετήσει ένα από τα παραλιακά πάρκα; Ποιες απαντήσεις έδωσαν στην κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος εκτός από τις περικοπές; Ποιο είναι το σχέδιό τους για να αντιμετωπιστούν η χρόνια κακοδιαχείριση του δημόσιου χώρου και οι βανδαλισμοί των «συμπολιτών» μας;

Βεβαίως, τα ερωτήματα γενικεύονται:

• Θέλουμε να αλλάξουμε πραγματικά το πρόσωπο και ειδικά το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης;
• Θέλουμε να ξεφύγουμε από τη γραμμική παράταξη σε μήκος χιλιομέτρων, όπου συντάσσονται σαν στρατιωτάκια και τα ταλαιπωρημένα δεντράκια μέσα στις σιδεριές;
• Θέλουμε μια νέα σχέση της πόλης με το θαλάσσιο όριό της, έναν ανασχεδιασμό που να ενώνει μια πλούσια φύση ενός μοναδικού παραθαλάσσιου ενιαίου χώρου σε μια οργανική και αδιαίρετη σχέση και επαφή με τον πολεοδομικό ιστό;
• Θέλουμε να εντάσσονται λειτουργικά τα διάφορα κτίσματα και στοιχεία που υπάρχουν από το λιμάνι μέχρι το Καραμπουρνάκι (Λευκός Πύργος, Βασιλικό θέατρο, αντλιοστάσια, Μέγαρα Μουσικής, συγκρότημα Αλλατίνι, παλατάκι κτλ), με τρόπο που να ενισχύεται η ιστορία και οι λειτουργίες της πόλης;
• Θέλουμε να ξαναγίνει ο Θερμαϊκός η ζωντανή θάλασσα του παρελθόντος;

Απαντήσεις, όμως, υπάρχουν:

• Ας εμπνευστούμε από τα καλά διεθνή παραδείγματα, να δούμε πχ τι έγινε στο Τελ Αβίβ και τη Βαρκελώνη, ας ξεθάψουμε μελέτες σαν αυτή του Toyo Ito, που αφήνει τη θάλασσα να διεισδύσει μέσα στην πόλη, καταργώντας το ευθύγραμμο κρηπίδωμα και ας αξιοποιήσουμε τα καλύτερα στοιχεία τους.
• Ας θέσουμε ξανά επί τάπητος ζητήματα όπως η αντικατάσταση νεκρών δέντρων και φυτών, το πότισμα της δενδρώδους και θαμνώδους βλάστησης, η ύπαρξη σιντριβανιών και «κήπων νερού» με μεγάλες απαιτήσεις σε νερό, χωρίς φόβο ότι μπορεί να ανατραπούν οι αρχικοί σχεδιασμοί.
• Ας στηρίξουμε τις αξιέπαινες πρωτοβουλίες εθελοντισμού αλλά να μην περιμένουμε να υποκαταστήσουν την ολοκληρωμένη και ορθή διαχείριση του μεγαλύτερου αστικού πάρκου του Δήμου.
• Ας τολμήσουμε να αλλάξουμε τα λιγότερο πετυχημένα χαρακτηριστικά του πάρκου, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα και τα πιο πετυχημένα του.
• Ας οραματιστούμε την άλλη πόλη αλλά να αποτυπώσουμε τα όνειρα στο χαρτί και να αναζητήσουμε τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν.
• Και ας δώσουμε μετά τα σχέδια σε πραγματική δημόσια διαβούλευση στους πολίτες για διορθωτικές κινήσεις, που θα τους εμπλέκουν στην υλοποίηση των ιδεών αλλά και στη συντήρηση του δικού τους δημιουργήματος.

* Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος είναι ιδρυτικό μέλος της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης, πρώην ευρωβουλευτής και περιφερειακός σύμβουλος