Περάσαμε μια ολόκληρη μέρα σε εκλογικό τμήμα

“Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις”, έγραψε κάποτε ο τιμημένος με Νόμπελ λογοτεχνίας Έλληνας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης.

Εάν αποσυνθέσεις την ελληνική εκλογική διαδικασία, στο τέλος τι απομένει; Πολλοί δημοτικοί σύμβουλοι, υψηλό ποσοστό αποχής και μια εφορευτική επιτροπή στα βιολογικά της όρια, λόγω έλλειψης ατόμων. Ζώντας λοιπόν από πρώτο χέρι την εκλογική διαδικασία των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών την περασμένη Κυριακή, είναι μια καλή αφορμή να αποτυπωθούν μερικές σκέψεις και εμπειρίες.

Οι εκλογές μπορεί για τους ψηφοφόρους να ξεκινάνε στις 7 το πρωί αλλά τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής οφείλουν να είναι εκεί μια ώρα νωρίτερα ώστε να είναι όλα έτοιμα. Όπερ και εγένετο για το δικό μου εκλογικό τμήμα. Καταφθάνοντας με τη δικαστική αντιπρόσωπο στο δημοτικό σχολείο το οποίο οριστήκαμε και ξεκινώντας τις απαραίτητες ετοιμασίες τοποθετώντας θρανία και ψηφοδέλτια στα σωστά σημεία για τη διευκόλυνση των ψηφοφόρων που θα ερχόντουσαν, κατεύθυναν σιγά-σιγά και 2-3 μέλη της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι φαίνονταν ιδιαίτερα κουρασμένοι στο πρόσωπο. “Λογικό” αναφώνησα μέσα μου, “είναι ένα βάναυσο ξύπνημα για όποιον δεν είναι συνηθισμένος να είναι ξύπνιος τέτοιες ώρες”.

Αφού ρυθμίσαμε τις τελευταίες λεπτομέρειες και ανέτειλε ολοκληρωτικά ο ήλιος που ξεπρόβαλε στα παραθύρια της αίθουσας, ξεκίνησε η εκλογική διαδικασία. Πρώτες κατέφθασαν με χαρά στο εκλογικό τμήμα μερικές μαυροντυμένες κυριούλες, οι οποίες αφού δήλωσαν τα ονόματά τους και μας έδωσαν τις ταυτότητές τους για να τις ελέγξουμε αν υπάρχουν στη λίστα, πήραν υπομονετικά μία-μία τη σειρά και περίμεναν με ευλάβεια τη χρονική στιγμή που θα εισέλθουν στο εκλογικό παραβάν. Αφού πήραν την έγκρισή μου με το σχετικό νεύμα ότι είναι όλα εντάξει, οι πρώτες 4 κυρίες αρνήθηκαν να λάβουν κάποιο ψηφοδέλτιο συνδυασμού καθώς έβγαλαν μέσα από την τσάντα που κρατούσαν τα σταυρωμένα ψηφοδέλτιά τους.

Οι πρώτες εξαιρέσεις μη σταυρωμένων ψηφοδελτίων ήταν μερικά λεπτά αργότερα, όταν ήρθαν 2 πολίτες που μας αποκάλυψαν πως έλαχε και σε αυτούς να είναι μέλη της εφορευτικής επιτροπής αλλά λόγω υποχρεώσεων από τη δουλειά τους, αδυνατούσαν να κάτσουν μαζί μας για το υπόλοιπο της ημέρας. Ψήφισαν ταχύτατα και φύγαν τόσο γρήγορα από τον χώρο, όπως κυνηγούσε το κογιότ τον γοργοπόδαρο (θα έλεγε κάποιος που ξέρει…)! Σε γενικές γραμμές τα πράγματα κυλούσαν ομαλά χωρίς μεγάλη προσέλευση, ώσπου ξαφνικά κατά τις 9μιση το πρωί, ήρθε ο πρόεδρος της κοινότητας. Αφού μας εφοδίασε με καφέδες, νερά και κρύα σάντουιτς για να πάρουμε ενέργεια, ενημέρωσε ότι πριν από λίγο τέλειωσε η κυριακάτικη λειτουργία των ενοριών, άρα η ροή θα αυξηθεί και να είμαστε προετοιμασμένοι.

Κάτι τέτοιο αποδείχθηκε πέρα για πέρα αληθές. Άρχισαν ξάφνου να σχηματίζονται ουρές και ανυπόμονος κόσμος που αναφωνούσε, “εγώ για μια ψήφο ήρθα, σε 1 λεπτό θα έχω τελειώσει, γιατί αργείτε τόσο;”. Όπως καταλαβαίνει κανείς δεν άργησαν να αρχίσουν οι φωνές και καυγάδες μεταξύ των πολιτών, με τους ψυχραιμότερους να παρεμβαίνουν ώστε να “κατευνάσουν τα πνεύματα”.

Κάθε φορά που αντίκριζα έναν πολίτη όταν μου έδειχνε την ταυτότητα και το όνομά του, μπορούσα εύκολα να διακρίνω την αποφασιστικότητα που τον διακατείχε. Βλέπετε υπήρχαν πολίτες που πραγματικά σε λίγα δευτερόλεπτα είχαν τελειώσει την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος. Υπήρχαν όμως και οι αναποφάσιστοι που παρέμειναν μερικά λεπτά στον ειδικό απόκρημνο χώρο και που επιλεγούν την κατάληξη της ψήφου τους, οι οποίοι όπως είναι φυσιολογικό καθυστερούσαν την διαδικασία.

Και μιας που μιλάμε για κωλυσιεργία γεγονότων, το πιο χαρακτηριστικό ίσως γεγονός της ημέρας με χρονική καθυστέρηση ήταν η άφιξη και ψήφος του δημάρχου. Πέντε λεπτά πριν έρθει και ενώ κυλούσαν όλα ομαλά, ήρθε ένας νεαρός να μας φέρει fast food και νερά τα οποία όπως είπε “είναι προσφορά από τον δήμαρχο”. Έφυγε από την πόρτα της τάξης που βρισκόμασταν και λίγα δευτερόλεπτα αργότερα άρχισε το επικοινωνιακό σόου του δημάρχου.

Εισήλθε στην αίθουσα γεμάτος χαρά και 5 φωτορεπόρτερ παραμάσχαλα να τον φωτογραφίζουν σε κάθε του βήμα. Αφού έδωσε την ταυτότητά του και είδα πως όλα είναι εντάξει, του δώσαμε τον φάκελο για να πάει να ψηφίσει. Έκανε αρκετά λεπτά να ψηφίσει για τις δημοτικές και έπειτα για τις περιφερειακές, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να σχηματιστεί ουρά 15 ατόμων απέξω.

Αφού τελείωσαν οι άχαρες αυτές στιγμές, για αρκετή ώρα τα πράγματα ήταν δύσκολα, διότι η ουρά ήταν μεγάλη εξαιτίας του δημάρχου και οι γκρίνιες έπαιρναν και έδιναν. Ούτε που τον ένοιαξε βέβαια τον δήμαρχο καθώς έφυγε απτόητος από τον χώρο, ξέροντας ότι δε θα χρειαστεί να διαχειριστεί το δυσαρεστημένο εκλογικό πλήθος στην αίθουσα..

Επικοινωνώντας μάλιστα με το αστυνομικό που περιτριγύριζε στον χώρο, μας είπε χαρακτηριστικά ότι δεν μπορούν να εντοπίσουν τα άλλα μέλη της εφορευτικής επιτροπής, επομένως θα συνεχίσουμε οι ίδιοι όλη την ημέρα χωρίς κάποια δυνατότητα ξεκούρασης και ανάπαυσης…

Η ένταση ροής προσέλευσης ψηφοφόρων κόπασε κατά τη μια το μεσημέρι. Από εκείνη την ώρα και έπειτα οι περισσότεροι που βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο, ήταν σίγουρα δημοτικοί σύμβουλοι και όχι απλοί ψηφοφόροι.

Η ώρα είχε φτάσει τέσσερις και είχαμε διαπιστώσει ότι κανείς δε θα περάσει να μας ρωτήσει αν πεινάμε. Τότε σαν από “μηχανής θεός”, μια γυναίκα μέσα στην αίθουσα αφού ψήφισε, γύρισε και μας είπε “σας βλέπω πεινασμένους και λίγο κουρασμένους, θέλετε να παραγγείλουμε από ένα καλό σουβλατζίδικο που ξέρω;”. Πριν προλάβω να εξιστομήσω κάποια λέξη, άκουσε την κοιλιά μου να γουργουρίζει. Ξέσπασε σε γέλια αμέσως και κατάλαβε ότι δε χρειαζόταν καν να απαντήσω.

Καθώς έφτανε η ώρα για να κλείσουν οι κάλπες, το τελευταίο μισάωρο ήταν 30 λεπτά πίεσης και στρες. Ήταν μια μάχη με τον χρόνο και οι αργοπορημένοι ψηφοφόροι -κυρίως παιδιά 17 έως 20 ετών- κατέφθασαν στο εκλογικό μας τμήμα, για να ασκήσουν το συνταγματικό τους δικαίωμα. Μια νεαρή που δεν είχε ξαναζήσει τη διαδικασία, δεν ήξερε καν ότι αν αφαιρέσεις το ειδικό χαρτάκι από τον φάκελο, ο φάκελος “κολλάει και κλείνει”. Έτσι χωρίς να το καλοσκεφτεί έγλυψε την άκρη του φακέλου και έριξε την ψήφο της στα ειδικά κουτιά.

Η δικαστική αντιπρόσωπος αλαφιασμένη από το γεγονός, της έβαλε τις φωνές και η νεαρή κοπέλα έφυγε ντροπιασμένη.

“Το σκληρό ροκ”

Αυτή ήταν και η τελευταία μας ψηφοφόρος. Έπειτα όμως μπορεί να πει κανείς ότι άρχισε “το σκληρό ροκ”. Μέσα στην αίθουσα εισήλθαν φουριόζοι 8-10 δημοτικοί σύμβουλοι, με φωνές και κραυγές δηλώνοντας σίγουροι ότι η δικιά τους παράταξή θα κερδίσει. Χρειάστηκαν 10 με 15 λεπτά μέχρι να ηρεμήσει λίγο η κατάσταση, να αδειάσουμε τους φακέλους και να ξεκινήσουμε την καταμέτρηση.

Σαν γραμματέας μου έλαχε, να μου λένε τον εκάστοτε συνδυασμό που έβγαινε τους φακέλους και έπειτα να σημειώνω τους σταυρούς των υποψηφίων στο ειδικό βιβλίο καταμέτρησης. Μέσα σε 90 λεπτά με δύο ώρες, η καταμέτρηση είχε τελειώσει για τις περιφερειακές αλλά οι σύμβουλοι δεν ενδιαφέρονταν και πολύ για αυτές. Βλέπετε όλοι εξ αυτών που ήταν μέσα στην αίθουσα ήταν υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι. Έπειτα κάναμε ένα μικρό διάλειμμα, διότι η δικαστική αντιπρόσωπος μας ενημέρωσε εμάς, πως ίσως η καταμέτρηση για τις δημοτικές να “κρατήσει 3 ώρες”. Μέσα μας όλοι αντιδράσαμε με δυσαρέσκεια, αλλά σκεφτήκαμε όντας εξαιρετικά κουρασμένοι και καταπονημένοι ότι 12 ώρα θα είμαστε σπίτια μας. Που να ξέραμε…

Θυμάμαι έντονα πως σε κάθε υποψήφιο συνδυασμό υπήρχαν τουλάχιστον 80 δημοτικοί σύμβουλοι, γεγονός που μας έκανε τον “βίο-αβίωτο”. Για να καταχωρηθεί τουλάχιστον μια ψήφος χρειαζόταν στην καλύτερη των περιπτώσεων 1 λεπτό. Η αναζήτηση των ονομάτων που ακούγονταν μέσα στην πληθώρα που υπήρχε στον εκλογικό κατάλογο ήταν εξαιρετικά δύσκολή. Σιγά-σιγά οι φωνές κόπασαν από τους δημοτικούς συμβούλους, που αποχωρούσαν ένας-ένας λόγω κούρασης από το κτήριο.

Η δύσκολη αυτή διαδικασία έφτασε στο τέλος στις 3 το βράδυ. Έξω, όπως μπορείτε να δείτε από την εικόνα, “δεν υπήρχε ψυχή”. Ήμασταν τόσο εξουθενωμένοι και καταπονημένοι που δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε ο ένας στον άλλον. 21 ώρες παραμονής σε εκλογικό κέντρο ήταν αυτές! Αφήσαμε έπειτα τα χαρτιά των αποτελεσμάτων και τους φακέλους στο πρωτοδικείο και αποχωρήσαμε ζαλισμένοι για τα σπίτια μας, με σκοπό την ταχύτερη δυνατή μεταφορά στο κρεβάτι που τόσο μας έλειψε.

Οι παθογένειες της εκλογικής διαδικασίας γνωστές χρόνια τώρα, δεν έχει αλλάξει όμως κάτι ώστε να υπάρξει και μια διευκόλυνση-σεβασμός στην ξεκούραση της εφορευτικής την κρίσιμη μέρα της εκλογικής διαδικασίας. Αντίθετα το μόνο που διακρίνουμε είναι να εισέρχονται όλο και περισσότεροι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι στους εκλογικούς καταλόγους, ενώ όλο και περισσότεροι εξ αυτών λαμβάνουν σχεδόν μηδενικό αποτέλεσμα.. Βλέπετε είμαστε στη χώρα του φαίνεσθαι και όχι του είναι..