Περί Έκθεσης Βιβλίου

Λέξεις: Νίκος Γκιώνης

Την Πέμπτη αρχίζει η Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη. Χάρις στον Κώστα Παπαδόπουλο των εκδόσεων Ποταμός και πρόεδρο του Ανεξάρτητου Συλλόγου Εκδοτών ξεκίνησε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τον απολογισμό, αλλά και το μέλλον αυτού του μείζονος σημασίας για τον χώρο του βιβλίου θεσμού, ενώ χθες στο Βήμα δημοσιεύθηκε ένα εξίσου ενδιαφέρον σχετικό και εκτενές ρεπορτάζ της Λαμπρινής Κουζέλη.

Να πω κι εγώ τη γνώμη μου ή μάλλον να την επαναλάβω, αφού εδώ και χρόνια λέω τα ίδια.

Μια έκθεση βιβλίου έχει, πρέπει να έχει , πολλούς σκοπούς. Όμως, κατά τη γνώμη μου, ο διεθνής της χαρακτήρας, που καλό είναι να υπάρχει, δεν πρέπει να είναι ο κυρίαρχος.

Η ενημέρωση των ελλήνων εκδοτών για την ξένη παραγωγή είναι επαρκέστατη και ο αριθμός των μεταφράσεων που εκδίδονται στα ελληνικά είναι εντυπωσιακός. Από την άλλη ούτε και το ελληνικό βιβλίο προωθείται στο εξωτερικό, μέσω της έκθεσης, είναι πια αποδεδειγμένο.

Η μοναδική ασφαλής μέθοδος προώθησης, η επιχορήγηση των μεταφράσεων δηλαδή, δεν υποστηρίζεται ουσιαστικά από το κράτος. Και καθώς η επικοινωνία των ελλήνων εκδοτών με τους ξένους συναδέλφους τους είναι συνεχής, άμεση και εύκολη και, κυρίως, αδάπανη, μάλλον απρόσφορη είναι η πρόσκληση ξένων εκδοτών και ατζέντηδων. Ούτε κυρίαρχος σκοπός της έκθεσης μπορεί να είναι η πώληση βιβλίων.

Δεν λείπουν τα βιβλιοπωλεία οι λοιπές εκθέσεις, ούτε, δυστυχώς, τα αναρίθμητα μπαζάρ. Ούτε κυρίαρχος σκοπός μπορεί να είναι οι παρουσιάσεις βιβλίων, κι απ’ αυτές πληθώρα έχουμε. Κατά τη γνώμη μου κυρίαρχος σκοπός της έκθεσης πρέπει να είναι η επινόηση τρόπων και μεθόδων ανάπτυξης του ενδιαφέροντος για το βιβλίο και την ανάγνωση. Σε μια χώρα χωρίς βιβλιοθήκες αυτό είναι το σημαντικό. Τι μπορούμε να κάνουμε;

Να καταστεί η Έκθεση μείζον γεγονός για την πόλη. Χθες δεν είδα ούτε μία αφίσα, ούτε περίπτερο στην πλατεία Αριστοτέλους. Η διαχείριση της Έκθεσης από το ΕΙΠ είναι ανεπαρκέστατη. Χρειάζεται μια ειδική μόνιμη δομή με έδρα τη Θεσσαλονίκη, με διευθυντή που όλο τον χρόνο θα δουλεύει για την Έκθεση εξασφαλίζοντας τη συνεργασία των εκδοτών, των βιβλιοπωλών, των όποιων βιβλιοθηκών, των λεσχών ανάγνωσης, του Δήμου, της Περιφέρειας, του Πανεπιστημίου, του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, των μουσείων της πόλης, του Τύπου.

Ο κεντρικός θεματικός άξονας πρέπει να προσδιορίζεται εγκαίρως και μια σειρά εκδηλώσεων πρέπει να οργανώνονται όλη τη χρονιά με κορύφωση την Έκθεση. Συστατικό στοιχείο της πρέπει να είναι η συνάντηση με τους βιβλιοπώλες και όχι μόνο της πόλης.

Η πρώτη μέρα θα μπορούσε να είναι κλειστή στο κοινό και να ανοίγει μόνο για βιβλιοπώλες που ο ερχομός τους στην πόλη θα μπορούσε να επιχορηγηθεί.

Ο θεσμός της τιμώμενης χώρας, με το φετινό ανέκδοτο των Εμιράτων, δεν έχει λόγο ύπαρξης. Μπορεί να προσκαλούνται σημαντικοί ξένοι συγγραφείς που το έργο τους σχετίζεται με τον κάθε φορά επιλεγόμενο κεντρικό θεματικό άξονα.

Οι παρουσιάσεις ας αλλάξουν μορφή. Πιο ενδιαφέρον θα ‘χε μια συζήτηση Μπουραζοπούλου με Γρηγοριάδη για το πολιτικό στοιχείο στη λογοτεχνία του φανταστικού και τον ρεαλισμό ή να ακούγαμε τον Καραμπεσίνη, την Πανταλέων και τον Περαντωνάκη να μας μιλούν για τα θεωρητικά τους εργαλεία.

Η συνάντηση συγγραφέων με αναγνώστες, μέσω της υπογραφής βιβλίων, κατά τη γαλλική παράδοση, ίσως πρέπει να γενικευθεί.

Κέφι να’ χουμε να συζητάμε και πολλά θα βρούμε να κάνουμε.

Οπότε, ελάτε στην Έκθεση και πείτε μας τις ιδέες σας. Σας περιμένουμε.

*Ο Νίκος Γκιώνης είναι εκδότης των Εκδόσεων Πόλις