Περί Φοιτητών

Λέξεις: Χρίστος Μάης

Ακούγονται πολλά για τους φοιτητές. Θυμάμαι πως ακούγονταν πολλά και για εμάς ως φοιτητές το μακρινό 2006 και 2007, από την κυβέρνηση και τους δημοσιογράφους. 

Όπως είχε πει ένας σημαντικός διανοούμενος, «ειπώθηκαν ψέματα που ντράπηκαν και τα ίδια. Μιας και δεν ντράπηκαν τα στόματα που τα λεγαν». 

Γι αυτό το λόγο είπα να γράψω ένα σύντομο κείμενο «περί φοιτητών».

Τα φοιτητικά μου χρόνια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ήταν τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου. Και αυτό παρότι βρέθηκα σε μία σχολή η οποία, τελικά, δεν ήταν αυτό που ήθελα. Γιατί εκεί μέσα αναπτύχθηκα ως άνθρωπος. 

Γιατί εκεί μέσα πήρα τα εφόδια για να αλλάξω άρδην επιστημονική κατεύθυνση, να σταθώ επάξια σε ένα ανταγωνιστικό μεταπτυχιακό κορυφαίου πανεπιστημίου του εξωτερικού το οποίο μάλιστα απευθυνόταν σε αποφοίτους των ανθρωπιστικών επιστημών και όχι των οικονομικών, από τις οποίες προερχόμουν, και να ολοκληρώσω τη διδακτορική μου διατριβή στο ίδιο πανεπιστήμιο.

 Αυτό το τελευταίο το γράφω για τους θιασώτες της «αριστείας» – παρότι όσους εξ’ αυτών γνωρίζω προσωπικά διακρίνονταν στην ανάγνωση κακοχωνεμένων σημειώσεων προκειμένου να περάσουν το μάθημα και σε πάρτι τα οποία διαφημίζονταν με σεξιστικές αφίσες.

Προφανώς και δεν ήταν όλα ρόδινα. Έλειπαν και λείπουν πράγματα, όπως αναβάθμιση των βιβλιοθηκών, όχι με υπερκοστολογημένες ανακαινίσεις κτιρίων, λες και δεν έχουμε αρκετές πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, αλλά με αναβάθμιση του εξοπλισμού των υπαρχόντων, υπολογιστές, πρόσβαση σε σύγχρονες πηγές, κονδύλια για βιβλία. Οι φοιτητές μελετούν για άλλη μια χρονιά στην Κεντρική Βιβλιοθήκη χωρίς κλιματισμό, θυμάμαι να λιποθυμούν φοιτητές στην ίδια βιβλιοθήκη, αλλά το πρόβλημα για κάποιους ήταν ένα Στέκι στο Βιολογικό. Πρόκειται φυσικά για τους ίδιους ανθρώπους που φρίττουν αν γκρεμίσει κάποιος φοιτητής ένα ντουβάρι αλλά αντιπαρέρχονται στην εικόνα των αιμόφυρτων φοιτητών τους. 

Που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους εάν χαθεί κάποια ώρα μαθημάτων λόγω κατάληψης για τα χρόνια προβλήματα μιας παιδείας που κακοφορμίζει με ευθύνη δική τους και των πολιτικών τους προϊσταμένων, αλλά σιωπούν όταν τα μαθήματα διακόπτονται γιατί τα ΜΑΤ πετάνε δακρυγόνα σε χώρους διδασκαλίας και μελέτης.

Το ότι έφυγα από το Αριστοτέλειο με ένα πτυχίο ήταν το ελάχιστο που κέρδισα κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. Το βασικό και το κύριο είναι πως τα φοιτητικά μου χρόνια ήταν αυτά που με έκαναν αυτό που είμαι. Διεύρυνα τους ορίζοντές μου, γνώρισα ανθρώπους με τους οποίους συνδέομαι μέχρι σήμερα σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, φιλικό, επιστημονικό, παλιοί γνωστοί που πλέον έχουν γίνει καλλιτέχνες, διανοούμενοι, επαγγελματίες με τους οποίους συνεργάζομαι, τους οποίους θαυμάζω ή απλά χαίρομαι για την πορεία τους.

 Είδα και έμαθα για το θέατρο, για τον κινηματογράφο, τη μουσική και τη λογοτεχνία, κατάλαβα τι είναι και τι δεν είναι πολιτική. Κι όλα αυτά παρά τα προσκόμματα που έθεταν οι πανεπιστημιακές αρχές, που συχνά δεν έδιναν άδειες για πρόβες ή εκδηλώσεις, που σε συχνές «ανακαινίσεις» αιθουσών, κατέστρεφαν τις τόσο απαραίτητες για τις θεατρικές ομάδες σκηνές, άνευ λόγου και αιτίας. 

Το ΑΠΘ ήταν ένα πανεπιστήμιο πέρα από την εκπαιδευτική του δραστηριότητα κι αυτό του το προσέδιδε η ζωντάνια και η δραστηριότητα των φοιτητών του. Το πανεπιστήμιο ήταν και θα είναι χώρος ασφαλής, όσο θα είναι χώρος κοινωνικά ζωντανός, και το τελευταίο επαφίεται μόνο στον «πατριωτισμό» των φοιτητών.

Οι εικόνες από το ΑΠΘ (και) σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με το πανεπιστήμιο που ήξερα. Η αστυνομοκρατία τόσο στο πανεπιστήμιο, όσο και στο κέντρο της πόλης, μέχρι πρόσφατα αποτελούσε κάτι που έβρισκα μόνο στη μελέτη της σύγχρονης ιστορίας της χώρας. Πλέον αποτελεί καθημερινή εικόνα. 

Τρομάζω στην ιδέα πως κάποιοι φοιτητές του αύριο ίσως τις βιώσουν ως κανονικότητα. 

Χρέος όλων μας να αποτρέψουμε τις ονειρώξεις του κάθε «κυρ-Παντελή» να γίνουν οι εφιάλτες της νέας γενιάς. 

Για να μη μετατραπεί το πανεπιστήμιο του μέλλοντος, σε ένα πανεπιστήμιο που εμείς οι ίδιοι δεν θα θέλαμε να έχουμε φοιτήσει.