Περί Σαββόπουλου ο λόγος
Με αφορμή όλο το θόρυβο που ξέσπασε για τη συναυλία στο Καλλιμάρμαρο.
Διονύσης Σαββόπουλος, Και Συναυλία, Σκάι, Και «όλοι μαζί μπορούμε» κ.λπ. κ.λπ.
Διαβάζω από χθες πολλά δημοσιεύματα, λόγω των «φιλιών» μου, στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αρνητικά και κατηγορητικά. Κατά παράδοξο τρόπο, όποτε ο Σαββόπουλος κάνει κάτι, πέραν των προσωπικών του συναυλιών, κινητοποιεί τα (αρνητικά σε σχόλια, κριτικές κ.λπ ) ανακλαστικά της παλαιάς και νέας αριστεράς ενώ εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια ο άνθρωπος ανήκει στην δεξιά, από την οποία, κατά επίσης παράδοξο τρόπο, δεν εισπράττει τίποτε σε θεατές και κοινό, παρά μόνο σποραδικές υμνητικές σοβαροφανείς παρουσιάσεις στα συστημικά έντυπα και ΜΜΕ της.
Ωστόσο, έτσι είναι, είναι ένας καλλιτέχνης που έγραψε θαυμάσια τραγούδια αλλά είναι δεξιός. Αγαπάει την καλή ζωή, έκανε τα πάντα γι’ αυτόν και την οικογένειά του ώστε να ζουν μια εξαιρετικά άνετη αστική ζωή, το έλεγε ο άνθρωπος, «γουστάρω ελεύθερη και πλούσια ζωή» και, συνδυάζοντάς το με τον «αναρχικό τραπεζίτη» του Πεσσόα- αν ποτές το διάβασε- σ’ αυτό στράφηκε στον ιδιωτικό του βίο. Και δεν είναι ο μόνος, πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες μας εξαργύρωσαν τη δημοφιλία τους μέσα από την «αριστεροσύνη» κάποιων εποχών, με σπίτια πανάκριβα στα άστεα καθώς και άλλα εξοχικά, προκλητικά προνομιούχα σε μέρη μαγικά κι ονειρεμένα, διαβίωση με τα πιο σπάνια κρασιά στα πιο ακριβά εστιατόρια σ’ όλα τα πέρατα του κόσμου, με οικιακές βοηθούς, ακριβά γούστα σε αυτοκίνητα και μηχανές, σε πράγματα που δεν βάζει ο νους ούτε για μια φορά στη ζωή ενός υπαλλήλου ή εργάτη. Κάποτε οφείλουμε να το αποδεχτούμε.
Και να μην «τα βάζουμε» σε κάθε ευκαιρία με τον Σαββόπουλο. Κάνει συναυλίες για τα χρήματα, για οφέλη, για διατήρηση των σχέσεών του με το «φιλάνθρωπο» κατεστημένο, δεν έκανε και δεν θα κάνει ποτέ για την Ηριάννα Β. Λ. ή τις Σκουριές. Ακριβώς. Έτσι είναι ο πολίτης Σαββόπουλος.
Αλλά, ως εκεί, σε σχέση με το μουσικό του έργο, όπου διαβάζω ως κι εμετικές κατηγόριες, ως και συκοφαντίες. Φυσικά και μιμήθηκε, φυσικά και αντέγραψε, φυσικά και ακολούθησε τα είδωλά του ή ρεύματα μουσικά, διασκεύασε, «υπέκλεψε» – αν σε κάποιους αρέσει- από την παραδοσιακή μας μουσική (Ντιρλαντά, Μαύρη Θάλασσα, Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας κ. ά.) και από την αμερικανική μπαλάντα (Ντύλαν) και από την ιταλική σχολή (Ντάλα). Όμως δεν γίνεται αλλιώς, δεν υπάρχει παρθενογένεση σε καμιά τέχνη. Κάποιος παίρνει από προηγούμενους και βάζει εκεί τη δική του μεγάλη προσφορά ή και καινοτομία. Έχετε σκεφτεί, πόσα «ξεσήκωσε « ο Χατζιδάκις από Σούμπερτ, Μάλερ, Μότσαρτ; Πόσα από τον «Φεγγαρίσιο Πιερότο» του Σένμπεργκ; Πόσα ο Θεοδωράκης από τον κρητικό χορό του Ζορμπά και τον Τσιτσάνη ως τον Σοστακόβιτς και τον Βάιλ; Πόσα ο Μαρκόπουλος από την κρητική παράδοση ή ο Μαμαγκάκης από την ισπανική μουσική στις μελοποιήσεις του Λόρκα;
Ο Σαββόπουλος είναι ένας απίστευτα εμπνευσμένος καλλιτέχνης, που ξεκινάει με το «Φορτηγό» του – πρωτόγνωρο είδος μπαλάντας που ομοιάζει λίγο στο Νέο Κύμα- μέσα σε μια Ελλάδα των Χατζιδάκι- Θεοδωράκη αλλά και του Καζαντζίδη και των Ολύμπιανς και τελειώνει στον δίσκο «Τραπεζάκια έξω». (Ό,τι κάνει από εκεί και μετά, είναι ρέπλικες ως και ράκη του παλιού καλού του εαυτού). Εκεί τελειώνει μουσικά και στιχουργικά. Και το δηλώνει τόσο με τον Τσάμικο όσο και με το Μυστικό Τοπίο. Λίγο νωρίτερα, στη «Ρεζέρβα» ήδη, αναρωτιέται για το τι να παίξει στα παιδιά στην αγορά στο Λαύριο. Ως τότε, είναι δαιμονισμένα εφευρετικός, είναι ο καλύτερος τραγουδοποιός ever στην Ελλάδα (μετά τον Αττίκ) και ειδικά την δεκαετία ‘67-΄77, περίπου ως δημιουργός μιας σχολής «βαλκανικού ροκ», τα λέει όλα: Από το «ποιος αλήθεια είμαι εγώ και πού πάω» (Περιβόλι του τρελού) στο «και το τραγούδι λέει, πως παίρνω την ευθύνη, πως είμαι ο αρχηγός σ’ αυτό το πανηγύρι» (Μπάλος) ως το «Δεν έχω ήχο, δεν έχω υλικό» (Βρώμικο Ψωμί). Ο Σαββόπουλος δεν αποτελεί κάποια «σημαία» ιδεών ως πρόσωπο. Νομίζω κανείς καλλιτέχνης δεν μπορεί να φέρει αυτό το τεράστιο φορτίο. Δεν είναι πρότυπα ζωής, δεν μας αρέσει ή όχι, ο Άκης Πάνου γιατί φερόταν υπερεξουσιαστικά στην οικογένειά του και δολοφόνησε τον φίλο της κόρης του. Δεν μας αρέσει ο Σιδηρόπουλος γιατί έπαιρνε ηρωίνη, δεν μας αρέσει ή όχι ο Χατζιδάκις με κριτήριο την ομοφυλοφιλία του. Δεν μας αρέσει ή όχι ο Θεοδωράκης, γιατί γίνονται δεκάδες συναυλίες «αρπαχτές» στο όνομά του. Εντέλει οι καλλιτέχνες, δεν γίνεται να ζήσουν έτσι, με τα «πρέπει» και «θέλω» των εμμονών μας γι’ αυτούς αλλά μόνο των εραστών του έργου τους γιατί τελικά, ό,τι μας ανήκει είναι το έργο τους και μόνο.
