6+2 προσόψεις πολυκατοικιών που αγαπάμε στην Εγνατία!

Η Εγνατία αποτελεί έναν από τους πιο παλιούς και ιστορικούς δρόμους της πόλης. Η ιστορία της ξεκινά από τους ελληνιστικούς χρόνους και με την έλευση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας πήρε τη διάταξη που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Αποτελείται από αμέτρητες διατηρητέες πολυκατοικίες και κτίρια τα οποία ξεχωρίζουν μέχρι σήμερα. Λίγα πράγματα μπορούν να συνοψίσουν τόσο ιδανικά τη Θεσσαλονίκη και την ιστορία της, όπως αυτός ο μεγάλος δρόμος.

Ο δρόμος που έχει αλλάξει τόσες πολλές ταυτότητες, με τα κάποτε ιστορικά σινεμά, τις νταλίκες με τα εμπορεύματα, τα πιο ακριβά καταστήματα με γούνες και τα πιο πλούσια ξενοδοχεία για τους celebrities.

Στο σήμερα, το ενδιαφέρον της παραμένει μόνο αν σηκώσεις το βλέμμα προς τον ουρανό.

Παρακάτω, μία φωτογραφική λίστα με τις πολυκατοικίες που ξεχωρίζουν, τα αρχιτεκτονικά τους στοιχεία και την ιστορία τους.

#1 Εγνατία 102

Η πολυκατοικία χρονολογείται πως κατασκευάστηκε μεταξύ του 1930 και 1935, πολυκατοικία διαμερισμάτων οριζόντιας ιδιοκτησίας.

Αποτελείται από ισόγειο διαμορφωμένο σε καταστήματα και 5 ορόφους. Χαρακτηριστική είναι η καμπυλόμορφη διαμόρφωση της γωνίας του κτιρίου με εξώστες που ακολουθούν την καμπυλότητα αυτή σε όλους τους ορόφους και η οργάνωση των έρκερ εκατέρωθεν στον 1ο και τον 2ο όροφο, που τονίζονται με κατακόρυφες διακοσμητικές ταινίες δίνοντας πλαστικότητα στις όψεις.

Πέρα από τα ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία των έρκερ οι όψεις είναι λιτές με τα ανοίγματά τους να αναπτύσσονται συμμετρικά σε οριζόντιες και κατακόρυφες στήλες. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο το 2016.

#2 Εγνατία 112 

Μορφολογικά τοποθετείται στην δεκαετία του ’30, με επιρροές μοντερνισμού και σύγχρονων τάσεων της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου. Αποτελείται από ισόγειο και 3 ορόφους στο υψηλότερο τμήμα του. Παρουσιάζει συνθετική ευκρίνεια και αρμονικές αναλογίες στα επιμέρους δομικά και διακοσμητικά στοιχεία (έρκερ, εξώστες, γραμμικά πλαίσια και ταινίες κλπ). Ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων με ενδιαφέρουσες εναλλαγές έρκερ και καμπύλων ή ορθογωνικών εξωστών, καθώς και τμηματική διαφοροποίηση του ύψους του.

 Ανακαινίστηκε το 2013 και το 2016 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο το 2016.

#3 Εγνατία 136

Μορφολογικά τοποθετείται κι αυτό στην δεκαετία του ’30, με επιρροές μοντερνισμού και σύγχρονων τάσεων της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου. Αξιόλογο κτίριο ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών στοιχείων και επιρροές μοντερνισμού. Ογκοπλαστική διαμόρφωση της όψης και αισθητική πρωτοτυπία ως προς την τυπολογία και μορφολογία της αναδεικνύοντας νέες γεωμετρικές κυβιστικές εκφράσεις με ιδιαίτερο σχεδιασμό (κεντρική κατακόρυφη εκτεταμένη προεξοχή με οριζόντια διάταξη ανοιγμάτων σε κάθε όροφο, εναλλαγή κενών και πλήρων, κατακορυφότητα της όψης με εσοχές στον κεντρικό άξονα του κτιρίου, πλαϊνοί εξώστες με καμπυλωμένες γωνίες, κιγκλιδώματα κ.α.)

Στο εσωτερικό, αξιόλογα στοιχεία είναι ο σχεδιασμός του κεντρικού κλιμακοστασίου που οδηγεί στους ορόφους, με καμπυλόμορφο φανάρι, ξύλινο χειρολισθήρα και μεταλλικά κιγκλιδώματα καθώς και οι δίφυλλες ξύλινες πόρτες των διαμερισμάτων.

#4 Εγνατία 126 

Kι αυτό το κτίριο οποθετείται στην δεκαετία του ’30, με επιρροές μοντερνισμού και σύγχρονων τάσεων της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου.

Αξιόλογο κτίριο με κεντρικό διπλό έρκερ και εκατέρωθεν εξώστες σε συμμετρία (γραμμικά διακοσμητικά οριζόντια στοιχεία και κατακορυφότητα της κεντρικής προεξοχής). Αποτελεί κτίριο συνοδείας με το όμορό του κτίριο της Εγνατίας 128, δημιουργώντας με αυτό μια ενότητα αξιόλογων κτιρίων.

#5 Εγνατία  128 & Πατριάρχου Ιωακείμ 

Ανήκει κι αυτό στην δεκαετία του ’30 με επιρροές μοντερνισμού και σύγχρονων τάσεων της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου.  Αξιόλογο κτίριο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οργάνωση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών με στοιχεία μοντερνισμού και επιρροές Art Deco. Αξιόλογα στοιχεία αποτελούν η ογκοπλαστική διαμόρφωση των όψεων με γραμμικά στοιχεία που πλαισιώνουν και δημιουργούν οριζόντιες και κατακόρυφες συστοιχίες ανοιγμάτων, η κατακόρυφη προεξοχή (έρκερ), οι καμπύλοι εξώστες, το οριζόντιο ορθογωνικής μορφής προεξέχον γείσο στην απόληξη του κτιρίου, τα κιγκλιδώματα καθώς και επιμέρους διακοσμητικά γραμμικά στοιχεία (πχ στις ποδιές και στα υπέρθυρα των παραθύρων).

Στο εσωτερικό, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι γύψινες Art Deco διακοσμήσεις στην οροφή του κοινόχρηστου χώρου της εισόδου, η διατήρηση των δίχρωμων διακοσμητικών πλακιδίων, τα κιγκλιδώματα της πόρτας εισόδου και της εσωτερικής κλίμακας ανόδου στον όροφο, η καμπύλη ξύλινη κουπαστή της σκάλας, οι παλιές ξύλινες θύρες εισόδου των διαμερισμάτων (με υαλοπίνακα και κιγκλιδώματα ίδια με των εξωστών) και τα ξύλινα εσωτερικά και εξωτερικά κουφώματα που διατηρούνται ακόμα. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο το 2016.

#6 Εγνατία 122

Χτίστηκε κι αυτό στην δεκαετία του ’30 και σήμερα  στεγάζει τμήμα της σχολής Θεάτρου του ΑΠΘ. Αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο και 3 ορόφους. Κτίριο με στοιχεία μοντερνισμού και Art Deco. Στην κύρια όψη του αξιόλογα στοιχεία είναι το κεντρικό κατακόρυφο έρκερ με γωνιακό άνοιγμα, η ενοποίηση του έρκερ με πλαϊνό εξώστη, τα οριζόντια γείσα στην απόληξη του κτιρίου κ.α. Ιδιαίτερη ογκοπλασία με δομικά και μορφολογικά στοιχεία οριζοντιότητας, κατακορυφότητας και αρμονικών αναλογιών. Χαρακτηρίστηκε κι αυτό διατηρητέο το 2016.

#7 Εγνατία 142 

Χτίστηκε κι αυτό στην δεκαετία του ’30. Δεν έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο.

#8 Εγνατία 108

Κτίριο του 1926 όπως μαρτυρά και η επιγραφή του το μέγαρο Βαρβιτσιώτη ήταν η κατοικία του ποιητή Τάκη Βαρβιτσιώτη μέχρι και το θάνατο του.

Το κτίριο επί της οδό Πρασακάκη έγινε στέκι λογοτεχνών και ανθρώπων τις τέχνης αφενός γιατί εκεί ήταν η κατοικία του Βαρβιτσιώτη, αφετέρου γιατί στο ισόγειο του κτηρίου στεγαζόταν το φαρμακείο του πεζογράφου Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη από το οποίο περνούσαν άνθρωπο των γραμμάτων και τεχνών καθ όλη την διάρκεια της ημέρας. Στο πρώτο όροφο του κτιρίου μάλιστα στεγαζόταν η “Ποιητική εστία” στην οποία κάθε Τρίτη συγκεντρώνονταν φίλοι της ποίησης και της λογοτεχνίας. Εκτός από την είσοδο επί της Πρασακάκη, η ονομασία του μεγάρου διακρίνεται και σε μαρμάρινη επιγραφή στον τελευταίο όροφο στο κέντρο της προεξοχής επί της Εγνατία οδού.

Γωνιακό με δύο προεξοχές επί των δύο δρόμων, με στοιχεία εκλεκτισμού και art deco, ξεχωρίζουν τα ιδιαίτερα σκαλίσματα που περικλείουν περιμετρικά τα παράθυρα και τα μπαλκόνια με το καμπυλωτό σχήμα και τα ιδιαίτερα σχέδια στα κάγκελα τους.