Πλήρης αυτονομία για την Εκκλησία, ανεξίθρησκο κράτος!

Λέξεις: Μιχάλης Τρεμόπουλος

Ενώ περιμέναμε να προχωρήσει η συνταγματική αναθεώρηση που θα περιελάμβανε και το πάγιο αίτημα του δημοκρατικού κόσμου για διαχωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος, βλέπουμε μια συμφωνία του πρωθυπουργού με τον αρχιεπίσκοπο, που δημιουργεί την αίσθηση ότι και στο θέμα αυτό οι ελπίδες πετσοκόβονται.

Ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος έχει αποδείξει ότι μπορεί να γίνεται ευρύτερα αποδεκτός, επιδεικνύοντας ήθος, πλήρη ανεξαρτησία αλλά και οικολογικές επενδύσεις. Ο οικουμενικός Πατριάρχης ισορροπεί με διεθνή επιτυχία σε ένα μη φιλικό περιβάλλον, επίσης εν μέσω μιας μουσουλμανικής πλειοψηφίας. Αλλά και ο αρχιεπίσκοπος της Ελλάδας μου έχει πει ήδη από το 2010 -σε κοινή πτήση- ότι δεν θα είχε καμία αντίρρηση για διαχωρισμό από το κράτος αλλά οι πολιτικοί είναι αυτοί που θέλουν τις πελατειακές σχέσεις με την Εκκλησία.

Τι έχουμε μπροστά μας λοιπόν;

Ανακοίνωσαν ότι οι κληρικοί δεν θα νοούνται στο εξής ως δημόσιοι υπάλληλοι και θα διαγραφούν από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών αλλά το κράτος θα συνεχίσει να καταβάλλει στην Εκκλησία ως επιδότηση το αντίστοιχο ποσό, ύψους 210 δισ. ευρώ. Δηλαδή, λεφτά υπάρχουν; Στην ίδια λογική και κάποιοι που κάνουν κριτική, προτείνουν να πληρώνονται και όλοι οι λειτουργοί και άλλων θρησκειών. Δεν λένε όμως τίποτε για τους ορθόδοξους ιερείς του Παλαιού εορτολογίου, που σχεδόν έναν αιώνα τώρα πληρώνονται από το παγκάρι των πιστών.

Γιατί να αποτελεί υποχρέωση του κράτους, δηλ. όλων των φορολογουμένων πολιτών ανεξάρτητα από την πίστη τους, η πληρωμή των θρησκευτικών λειτουργών κάθε είδους; Οι ίδιοι οι πιστοί μπορούν να το κάνουν μόνοι τους, όσοι βεβαίως μπορούν και σε όσο ύψος θέλουν, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Και για να μη θεωρηθεί αυτό ως δίωξη της πίστης από τους άθεους, ας θεωρείται η συνδρομή τους ως δωρεά που εκπίπτει από τη φορολογία.

Βεβαίως, οι κατώτεροι κληρικοί (ΙΣΚΕ) αντιδρούν και θέτουν το θέμα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και της συνταξιοδότησης αλλά η κυβέρνηση φαίνεται να θέλει να μειώσει αριθμητικά τους δημοσίους υπαλλήλους στα μάτια των δανειστών και να ανοίγει το δρόμο για νέες προσλήψεις στο δημόσιο, ενόψει και των εκλογών.

Η σπουδή να εμφανιστεί επικοινωνιακά ως ιστορική η «συμφωνία» συνοδεύτηκε από τις μετριαστικές δηλώσεις του αρχιεπισκόπου για «πρόθεση συμφωνίας» και από την εκ των υστέρων κυβερνητική εξαίρεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των Μητροπόλεών του στην Ελλάδα (Δωδεκανήσου, Κρήτης, Νέων Χωρών).

Την ίδια στιγμή χάνεται και η ευκαιρία να μπει τάξη, να καταγραφεί πλήρως και να φορολογηθεί η εκκλησιαστική και μοναστηριακή περιουσία. Οι κληρικοί θα συνεχίσουν να πληρώνονται από το κράτος λόγω μιας αφηρημένης επίκλησης για παραχώρηση ακινήτων προς το κράτος στο μακρινό παρελθόν. Μήπως αντίστοιχο επιχείρημα θα μπορούσαν να αρθρώσουν και οι απόγονοι των τσιφλικάδων;

Συμφώνησαν -είπαν- πως θα δημιουργήσουν Ταμείο Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας αλλά Δημόσιο και Εκκλησία θα αποφασίζουν από κοινού για τη «διαχείριση και αξιοποίηση» των αμφισβητούμενων από το 1952 περιουσιών. Κατ’ αρχήν, η «αξιοποίηση» μας τρομάζει και στα χέρια του κράτους -με όσα είδαμε να πηγαίνουν στο Υπερταμείο των δανειστών- και στα χέρια της Εκκλησίας αλλά και των μοναστηριών, που έχουν πουλήσει στο παρελθόν δασικά «φιλέτα» σε εξευτελιστικές τιμές. Αλλά γιατί να μην έχουν ξεκαθαριστεί τόσες δεκαετίες οι ιδιοκτησίες αυτές και γιατί δεν λύνεται το θέμα με το κτηματολόγιο;

-Μήπως αυτά δεν είναι υποχρεώσεις ενός ευνομούμενου κράτους;

-Μήπως επειδή η Εκκλησία επιδίωκε χρόνια να εξασφαλίσει την ποθούμενη αξιοποίηση-εκμετάλλευση της εκκλησιαστικής περιουσίας, ο αρχιεπίσκοπος ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό;

-Μήπως η συμφωνία αυτή έρχεται ουσιαστικά να απαντήσει στην πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (2318/2108), που υποχρεώνει την Εκκλησία της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο να καταβάλουν ΕΝΦΙΑ για όλα τα ακίνητα των Ιερών Μονών τα οποία χρησιμοποιούνται εκτός των λατρευτικών θρησκευτικών και κοινωφελών σκοπών;

-Μήπως το πακέτο της συμφωνίας -ανεξάρτητα από τις κραυγές των φανατικών- περιλαμβάνει και την εγκατάλειψη των σχεδίων για διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας; Θα κρατηθεί η αναφορά στην κρατούσα θρησκεία, που είναι η «του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού», όπως όριζαν ήδη τα πρώτα Συντάγματα του νεοελληνικού κράτους, τα οποία θεωρούσαν ως Έλληνες τους «εις Χριστόν πιστεύοντες αυτόχθονες»;

Αν δεν γίνει τώρα μια τέτοια ουσιαστική μεταρρύθμιση, με την κατάργηση του άρθρου 3 του Συντάγματος, μήπως να περιμένουμε να την κάνει μια κυβέρνηση με τον Άδωνι; Ήδη η ΝΔ συντάσσεται με τη συμφωνία και θεωρεί άχρηστη τη συνταγματική αλλαγή.

Και όσοι πίστεψαν ότι ήρθε η ώρα για τον διαχωρισμό, θα πρέπει να αρκεστούν στην απλή προσθήκη περί «θρησκευτικής ουδετερότητας», που δεν έχει σχέση με τις διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ και των ΟΠ. Και βέβαια, να αποδεχτούν τους κομπασμούς των ΑΝΕΛ και τις βολές ακόμη και μητροπολιτών.

Στην πόλη που σημαδεύτηκε από την κυριαρχία του τρίπτυχου Άνθιμος-Παπαγεωργόπουλος-Ψωμιάδης, οι πολίτες ανέδειξαν ως δήμαρχο έναν άνθρωπο που έδειξε να έχει το θάρρος της γνώμης του απέναντι του. Σήμερα θα αρκεστούμε στη σιωπή όλων; Οι παρελαύνοντες υποψήφιοι δήμαρχοι οφείλουν να τοποθετηθούν απέναντι και στη συμφωνία και στη συνταγματική αναθεώρηση. Χωρίς φόβο και πάθος αλλά με την έγνοια ότι οι ιεράρχες πρέπει να περιοριστούν «εις τα του οίκου» τους και στην πνευματική καθοδήγηση του ποιμνίου τους και να αφήσουν «τα της πόλεως» στους πολίτες και τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους. Για να έχει η Εκκλησία την πλήρη αυτονομία της και οι πολίτες την εγγύηση ενός ευνομούμενου και ανεξίθρησκου κράτους.

*Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος είναι πρώην ευρωβουλευτής και περιφερειακός σύμβουλος