Ποιο είναι το τίμημα;

Oι άνθρωποι κατάλαβαν από νωρίς την αξία του Διαδικτύου και την τεράστια δυναμική του. Μπορεί για πολλά χρόνια να χάθηκαν εκατομμύρια ευρώ στον τομέα της έρευνας σχετικά με το κομμάτι της τεχνητής νοημοσύνης, τις δύο τελευταίες δεκαετίες όμως τα βήματα είναι αλματώδη και σε μεγάλο βαθμό το πεδίο της μάχης σε παγκόσμια κλίμακα έχει μεταφερθεί στον κυβερνοχώρο. Οι “μεγάλοι” προσπαθούν να αποσταθεροποιήσει ο ένας τον άλλον αθόρυβα. Οι ισορροπίες είναι λεπτές. Γιατί όμως επιλέγω να γράψω για αυτό το ευαίσθητο θέμα και πως αυτό συνδέεται με το σήμερα;

Η γενιά μου ήταν η πρώτη που μεγάλωσε από την ηλικία του σχολείου με τα κινητά τηλέφωνα. Θυμάμαι ακόμα τα πακέτα προσφορών για δωρεάν μηνύματα (sms). Με αυτόν τον τρόπο ξεκινούσε το φλερτ, μέσω αυτού έκλειναν τα ραντεβού. Οι νέοι άκουγαν μουσική στο δρόμο. Ακόμα σε πολυφωνική μορφή πριν εισέλθουν στο προσκήνιο τα Mp3. Όταν ήμουν στο γυμνάσιο είχαμε τα πρώτα κινητά με κάμερα. Νέα άτυπη μάχη. Ήταν το δώρο που ονειρευόταν ο κάθε νέος. Περίμενε καλούς βαθμούς για να περάσει στο επόμενο επίπεδο … και μετά στο επόμενο και στο επόμενο …

Πέρασε περίπου μία εξαετία σε αυτούς τους ρυθμούς. Παράλληλα στους ηλεκτρονικούς μας υπολογιστές άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Επικράτησε το

Facebook. Η εδραίωσή του έφερε ως φυσικό επόμενο τα smartphones. Η οθόνη του personal computer μεταφέρθηκε σε αυτή του προσωπικού τηλεφώνου. Σχεδόν άμεσα οι συνδέσεις εξελίχθηκαν σε 3G, 4G, ενώ σήμερα δοκιμάζεται το 5G. Σιγά σιγά δημιουργήθηκαν εφαρμογές, όπως το Viber και το WhatsApp και το Skype. Συνεχής ανταλλαγή μηνυμάτων και δυνατότητα βίντεο κλήσης. Κι όλα αυτά με ένα ελάχιστο κόστος ή όχι;

Ακριβώς το γεγονός ότι όλο αυτό μας προσφέρθηκε στο πιάτο ιδιαίτερα οικονομικά μας έκανε άμεσα κοινωνούς του. ‘Εγινε κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ποιο είναι όμως το τίμημα; Μας τα χάρισαν όλα αυτά γιατί μας αγαπούν ή γιατί απλά είμαστε τυχεροί γενιά; Όχι φυσικά … Σε αυτήν μου την τοποθέτηση αφήνω συνειδητά εκτός το μεγάλο θέμα της ακτινοβολίας και προχωρώ … Δίχως να ρωτηθούμε, δίχως να συμφωνήσουμε, τους χαρίσαμε τα προσωπικά μας δεδομένα. Και συνεχίζουμε με αμείωτο ρυθμό καθημερινά να τροφοδοτούμε τον αλγόριθμο. Αυτοί απλά τα τοποθετούν σε τεράστιες φόρμες, που ο καθένας έχει τον φάκελό του. Η τεχνητή νοημοσύνη συνεχώς εξελίσσεται και μας κάνει “υποχείριο” της.

Πρόκειται ξεκάθαρα για ένα μοντέλο που κατασκευάζει καταναλωτές. Καθημερινά το 90% των e-mail που δεχόμαστε είναι spam (άλλα πηγαίνουν στην κατηγορία κοινωνικά κι άλλα στην κατηγορία προσφορές). Μπορούμε φυσικά να ζήσουμε χωρίς όλον αυτόν τον υλικό ευδαιμονισμό. Πώς όμως να αντισταθείς όταν σε “πυροβολούν”; Η απληστία είναι δυστυχώς στη φύση μας. Σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω πως πολύ σημαντικό είναι το κομμάτι της κριτικής σκέψης. Να κατανοήσεις τι πραγματικά σου χρειάζεται, τι είναι προτεραιότητα και τι όχι. Αυτή η κρίση που βιώνουμε, ψηφιοποίησε κατ΄ανάγκη σχεδόν τα πάντα. Πρέπει όμως να βρούμε τη δύναμη να αποδράσουμε εκ νέου.

Η ζωή ήταν, είναι και θα είναι με τους ανθρώπους. Από κοντά, να τους δίνεις το χέρι, να τους χαιρετάς εγκάρδια, να τους αγκαλιάζεις, να τους φιλάς. Ποτέ η οθόνη δεν μπόρεσε να σβήσει την ανάγκη για επαφή. Εμείς πρέπει να βάλουμε τα όρια που σταματάει η τεχνολογία κι είναι προς όφελός μας για τη διεκπεραίωση των υποχρεώσεών μας και που ξεπερνάει τις κόκκινες γραμμές και είναι ικανή να μας προξενήσει κακό. Αυτό το διάστημα ενδείκνυται για επαναξιολόγηση και επαναστοχασμό. Τώρα είναι η ευκαιρία μας μακριά από τους φρενήρεις ρυθμούς της καθημερινότητας. Αν περάσουμε αυτό το διάστημα παθητικοί, το επόμενο να είστε σίγουροι είναι ικανό να μας διαλύσει.