Ποιοι και γιατί δεν αγαπούν τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς;

Λέξεις: Γιάννης Μυλόπουλος / Εικόνα: Γιάννης Παναγόπουλος, Eurokinissi

Η πόλη της Θεσσαλονίκης και η Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας έχουν άμεση ανάγκη από Μέσα Σταθερής Τροχιάς.

Γιατί αυτά είναι η μόνη αξιόπιστη απάντηση στο κυκλοφοριακό πρόβλημα που γιγαντώνεται με τη διαρκή κατασκευή νέων οδικών έργων, τα οποία δίνουν διαρκώς νέα κίνητρα για περισσότερα αυτοκίνητα στους δρόμους. Με αποτέλεσμα η προσφορά οδικών έργων να αδυνατεί να ικανοποιήσει την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση της κυκλοφορίας των ΙΧ αυτοκινήτων.

Η διεθνής εμπειρία διδάσκει ότι στις πόλεις όπου κυκλοφορούν μόνο αυτοκίνητα και λεωφορεία, μέχρι ένα νέο οδικό έργο να τελειώσει και να λειτουργήσει, έχει ήδη ξεπεραστεί από τους μεγαλύτερους κυκλοφοριακούς φόρτους που η κατασκευή του έχει προκαλέσει.

Τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς, τα οποία δίνουν στους πολίτες την αναβαθμισμένη ποιοτικά επιλογή της μετακίνησής τους με αξιόπιστα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, είναι τα μόνα μέσα που μειώνουν δραστικά την κυκλοφορία των αυτοκινήτων στους δρόμους. Και γι’ αυτό είναι τα μόνα μέσα που συμβάλλουν αποφασιστικά στην αντιμετώπιση των οξυμένων κυκλοφοριακών προβλημάτων στις μεγαλουπόλεις.

Αυτή είναι, άλλωστε, η βασική κριτική, ως προς τον σχεδιασμό, του νέου φαραωνικού έργου της Υπερυψωμένης Ταχείας Λεωφόρου, του γνωστού και ως FlyOver. Ότι, δηλαδή, αντί να ολοκληρωθεί το Μετρό, να ξεκινήσουν οι επεκτάσεις του δυτικά και προς αεροδρόμιο και να σχεδιαστεί Τραμ σε συγκεκριμένες διαδρομές στην πόλη, ξεκίνησε ένα ακόμη οδικό έργο που θα επιδεινώσει το κυκλοφοριακό, γιατί θα δώσει κίνητρο για να κυκλοφορήσουν περισσότερα αυτοκίνητα στους δρόμους.

Επιπλέον, τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς έχουν το πλεονέκτημα να είναι ενεργειακά και περιβαλλοντικά φιλικά, έχουν θετικό αποτύπωμα ως προς τη συμβολή τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, είναι οικονομικά αποδοτικά και αναβαθμίζουν, με την αξιοπιστία τους, την ποιότητα των μεταφορών και των μετακινήσεων.

Και βέβαια, είναι τα πλέον ασφαλή μέσα μεταφοράς. Η παρατήρηση αυτή ισχύει σε ολόκληρο τον πλανήτη, πλην Λακεδαιμονίων. Πλην της Ελλάδας, δηλαδή, του κ. Μητσοτάκη. Όπου συνέβη το αδιανόητο σε εποχή τηλεπικοινωνιών και τηλεδιοίκησης: Μετωπική σύγκρουση τρένων σε διπλή σιδηροδρομική γραμμή.

– Χρειαζόμαστε λοιπόν Μετρό και Τραμ στη Θεσσαλονίκη για να λυθεί οριστικά το κυκλοφοριακό. – Χρειαζόμαστε ακόμη προαστιακό σιδηρόδρομο που να συνδέει τη Θεσσαλονίκη, δηλαδή το αεροδρόμιο, τον σιδηροδρομικό σταθμό και το λιμάνι, με όλες τις ΠΕ της περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, αν θέλουμε να έχουμε Βιώσιμη Ανάπτυξη στην Περιφέρεια. 

– Και τέλος χρειαζόμαστε σιδηροδρομική σύνδεση της Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας με την Ευρώπη και με τον υπόλοιπο κόσμο, για την αποτελεσματική και χαμηλού κόστους προώθηση των προϊόντων στις διεθνείς αγορές, για την ανάπτυξη του εμπορίου και για την ανάπτυξη ενός αξιόπιστου και υψηλού επιπέδου τουρισμού.

Η Θεσσαλονίκη είναι η μοναδική ευρωπαϊκή μεγαλούπολη με πληθυσμό άνω του ενός εκατομμυρίου κατοίκων, όπως και η περιφέρεια Κ. Μακεδονίας είναι η μόνη περιφέρεια της Ευρώπης με 2 εκατομμύρια πληθυσμό, που δεν έχουν σύγχρονα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Και γι’ αυτό οι πολίτες τους καθημερινά βιώνουν μια… τριτοκοσμική πραγματικότητα.

Στη Θεσσαλονίκη τα πεπαλαιωμένα λεωφορεία του ΟΑΣΘ καλύπτουν ένα μικρό μόνο μέρος των αναγκών σε μετακινήσεις και αυτό με ιδιαίτερα χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών.

Όσον αφορά στις δυο γραμμές του Μετρό, αυτές μετά από 18 συναπτά έτη κατασκευής, ακόμη πελαγοδρομούν.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με την εκλογή της το 2019, άλλαξε τον σχεδιασμό του Μετρό, από ένα πολιτικό πείσμα. Για να ανατρέψει, δηλαδή, την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου, την οποία εφάρμοζε ήδη η προηγούμενη κυβέρνηση.

Το αποτέλεσμα ήταν η καθυστέρηση κατά 4 τουλάχιστον χρόνια του Μετρό. Αφού αντί για το 2020, υποσχέθηκαν ότι θα λειτουργούσε τον Απρίλιο του 2023. Μετά το άλλαξαν, για το τέλος του 2023. Και τώρα υπόσχονται, αν δεν αθετήσουν και αυτή την υπόσχεσή τους, για το τέλος του 2024.

Όσο για το επιπλέον κόστος αυτής της ολέθριας επιλογής, αυτό ξεπέρασε τα 100 εκατομμύρια ευρώ, εξ αιτίας των αποζημιώσεων στους εργολάβους που αναγκάστηκε να καταβάλει το δημόσιο για την καθυστέρηση που το ίδιο προκάλεσε. Παρόλα αυτά, κουβέντα δεν γίνεται για το πιο εύκολο και πιο γρήγορο κατασκευαστικά, πιο χαμηλού κόστους οικονομικά, εξ ίσου με το Μετρό φιλικό στο περιβάλλον και στην κατανάλωση ενέργειας και πιο ελαφρύ Μέσο Σταθερής Τροχιάς που λείπει από τη Θεσσαλονίκη, ενώ υπάρχει σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις, ακόμη και στην Αθήνα. Το Τραμ, δυστυχώς, βρίσκεται απολύτως εκτός οριζόντων της σημερινής κυβέρνησης. Η δεύτερη υπόγεια γραμμή Μετρό που εξήγγειλε η κυβέρνηση για το κέντρο της Θεσσαλονίκης, σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων μόνο από την βασική γραμμή του Μετρό και του σταθμούς της στην Εγνατία, είναι άστοχη και δεν τεκμηριώνεται ούτε τεχνικά, ούτε οικονομικά, ούτε κυκλοφοριακά.

Στο ιστορικό κέντρο της πόλης πρέπει, με ήπιες και στοχευμένες παρεμβάσεις, να δοθεί προτεραιότητα στο Τραμ και στα Μέσα Δημόσιας Συγκοινωνίας, προκειμένου αυτό να ανασάνει περιβαλλοντικά, να αποσυμφορηθεί κυκλοφοριακά και να αναδειχθεί πολεοδομικά και πολιτισμικά.

Γραμμή Τραμ πρέπει να διατρέχει επίσης και όλο το μήκος της παραλιακής οδού, από το λιμάνι μέχρι την Καλαμαριά.

Και βέβαια πρέπει να ξεκινήσει η συζήτηση για Προαστιακό Σιδηρόδρομο μέχρι τη Χαλκιδική για τον τουρισμό και μέχρι όλες τις υπόλοιπες ΠΕ της περιφέρειας, για τη Βιώσιμη Ανάπτυξή τους. Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, οι σημερινοί κυβερνώντες, για να καλύψουν το μεγάλο κενό σε σύγχρονα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ξεκίνησαν εσπευσμένα και βιαστικά, χωρίς τεχνική τεκμηρίωση της κυκλοφοριακής ανάγκης που θα καλύψει και χωρίς αξιόπιστη πρόβλεψη και φροντίδα για τις περιβαλλοντικές του επιπτώσεις, ένα φαραωνικό, πανάκριβο και αχρείαστο έργο, τον FlyOver.

Ουδείς, βέβαια, περίμενε από την κυβέρνηση των Τεμπών, η οποία μετέτρεψε τον σιδηρόδρομο, το ασφαλέστερο μεταφορικό μέσο διεθνώς, στο πιο επικίνδυνο, να επενδύσει με αξιοπιστία σε Μέσα Σταθερής Τροχιάς…

Όσο τη χώρα διοικούν κυβερνήσεις που υπηρετούν τα μεγάλα εργολαβικά συμφέροντα και τα συμφέροντα του λόμπι της βενζίνης, το πέρασμα στη νέα εποχή θα καθυστερεί.

Όμως η Βιώσιμη Ανάπτυξη της Περιφέρειας με έμφαση στο δημόσιο και όχι σε ιδιωτικά συμφέροντα, πρέπει να ξεκινήσει από τις υποδομές που θα εξασφαλίσουν τα περιβαλλοντικά και ενεργειακά φιλικά, τα κυκλοφοριακά αποτελεσματικά, τα αναπτυξιακά αναγκαία για την αγροτική οικονομία και τον τουρισμό και τα αναβαθμισμένα ως προς την ποιότητα της ζωής Μέσα Σταθερής Τροχιάς.

Έχοντας όλα αυτά κατά νου, λέμε ΝΑΙ στην άμεση ολοκλήρωση των δυο υπό κατασκευή γραμμών του Μετρό, λέμε ΝΑΙ στην άμεση έναρξη των δύο επεκτάσεων δυτικά και προς αεροδρόμιο, λέμε ΝΑΙ στον σχεδιασμό Τραμ στην πόλη της Θεσσαλονίκης και λέμε ΝΑΙ στη σύνδεση της Θεσσαλονίκης με όλες τις ΠΕ της Περιφέρειας με Προαστιακό Σιδηρόδρομο.

Και βέβαια λέμε ΝΑΙ στη σιδηροδρομική σύνδεση της Θεσσαλονίκης με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, με ένα ασφαλές και αξιόπιστο σιδηροδρομικό δίκτυο.

*Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι Καθηγητής Τμ. Πολιτικών Μηχανικών, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ, Περιφερειακός Σύμβουλος, επικεφαλής παράταξης ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

**Το παραπάνω κείμενο είναι από την παρέμβασή του κ. Μυλόπουλου στην εκδήλωση για το Τραμ στη Θεσσαλονίκη της αυτοδιοικητικής παράταξης «Οικολογία Αλληλεγγύη»