Πολύ αργά για δάκρυα…

Λέξεις: Γιάννης Μυλόπουλος

Η εν κρυπτώ και παραβύστω επίσκεψη του πρωθυπουργού στα Αρχαία της Βενιζέλου αναπτέρωσε τις ελπίδες των πιο αισιόδοξων ή ίσως και ρομαντικών από εμάς ότι θα δει, θα καταλάβει και θα αλλάξει γνώμη. 

Πρόκειται για την άποψη που συχνά διατυπώνεται από μερίδα φίλων Θεσσαλονικέων, ότι ο πρωθυπουργός πλανήθηκε στην υπόθεση του Μετρό και των Αρχαίων και αν αντιληφθεί το έγκλημα, θα αλλάξει γνώμη.

Όμως δυστυχώς, υπάρχουν μια σειρά από επιχειρήματα που αποδομούν αυτή την αντίληψη και υποστηρίζουν την ακριβώς αντίθετη. 

Ότι δηλαδή το έγκλημα ήταν προμελετημένο και τώρα που νικήθηκε το μεγαλύτερο εμπόδιο, (το αποτέλεσμα της απόφασης του ΣτΕ 13 – 12 δηλώνει σφοδρή σύγκρουση και διχασμό του ανώτατου δικαστηρίου με αφορμή τη μη νομιμότητα της απόσπασης των αρχαιοτήτων), δεν πρόκειται να κάνει πίσω.

Τα επιχειρήματα αυτά συνοψίζονται ως εξής:

1. Είναι πολύ αργά για να αλλάξουν πολιτική. Την υπόθεση της ανατροπής του προηγούμενου σχεδιασμού που επέτρεπε την κατασκευή του σταθμού με τα αρχαία αμετακίνητα και την επιβολή της λύσης της απόσπασης, μια επιλογή που τώρα αποδεικνύεται ότι είχε ένα τεράστιο κόστος οικονομικό που προκάλεσε και σοβαρή καθυστέρηση της λειτουργίας του έργου, την πήρε επάνω του ο ίδιος ο πρωθυπουργός. 

Αν δεν ήταν συνειδητή επιλογή και αν δεν ήταν βέβαιος για ό,τι ανακοίνωνε το Σεπτέμβριο 2019 από βήματος ΔΕΘ, δεν θα έπαιρνε τέτοιο ρίσκο επάνω του. Ανεξάρτητα από τη γνώμη που έχουμε για τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, στην επικοινωνία δεν πιάνονται.

Δεν θα έκαναν λοιπόν ποτέ τέτοιο κορυφαίο ατόπημα, να βάλουν τον ίδιο τον πρωθυπουργό να εκτεθεί, εξαγγέλλοντας την αλλαγή σχεδιασμού σε ένα μεγάλο έργο, επειδή το εισηγήθηκαν, παραπλανώντας τον, κάποια κομματικά στελέχη. Δείχνει πολιτικό ερασιτεχνισμό που ακόμη και αν πράγματι συμβαίνει, δεν θα το παραδεχτούν ποτέ.

1. Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει σηκώσει πολύ ψηλά το θέμα του Μετρό της Θεσσαλονίκης και της απόσπασης των Αρχαίων και έχει επενδύσει πολιτικά σε αυτό. Και να θέλουν τώρα, δεν μπορούν πια να κάνουν πίσω. Πρέπει να πέσουν τα κεφάλια όλων αυτών που διακηρύττουν με θέρμη την υπεροχή της λύσης της απόσπασης. Από τον υπουργό, μέχρι τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης και τους βουλευτές. 

Το πολιτικό κόστος μια τέτοιας… κυβίστησης δεν θα το άντεχε η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή.

1. Ακόμη και να υποτεθεί ότι ξεπερνούν τα εμπόδια και της κοινωνικής κατακραυγής, μετά από την τόση ταλαιπωρία που προκάλεσαν στη Θεσσαλονίκη, αλλά και του πολιτικού κόστους που θα έχει μια ενδεχόμενη αλλαγή στάσης της κυβέρνησης στη Βενιζέλου, υπάρχουν ακόμη τα 19,5 εκατομμύρια Ευρώ που δόθηκαν στον εργολάβο μέχρι σήμερα ως συνέπεια της καθυστέρησης που προκάλεσε η αλλαγή σχεδιασμού, καθώς και η αποδόμηση των έργων στη Βενιζέλου, αξίας 5 εκ. Ευρώ, τα οποία τώρα πρέπει να ξανακατασκευαστούν από την αρχή. Υπάρχουν ακόμη και τα χρήματα που δόθηκαν σε νέες μελέτες και στην υποστήριξη της λύσης της απόσπασης, ως δήθεν φτηνότερης και πιο σύντομης διάρκειας. Και υπάρχει τέλος και το κόστος της καθυστέρησης που προκλήθηκε από την ακύρωση του σχεδιασμού που θα παρέδινε το έργο τέλος του 2020. Αυτά τα χρήματα συμποσούνται στο ύψος του επιπλέον κόστους της κατασκευής της Βενιζέλου, αν κατασκευάζονταν με τα αρχαία αμετακίνητα. 

Πως θα δικαιολογήσουν ότι η αλλαγή στάσης κόστισε στο ελληνικό δημόσιο μέχρι τώρα κοντά 30 εκ. Ευρώ;

1. Αν ο πρωθυπουργός χτες ήθελε πράγματι να καταλάβει τι συμβαίνει με τα αρχαία της Βενιζέλου, θα ζητούσε να τον συνοδεύσει κάποιος/κάποια αρχαιολόγος. Για συμβολικούς και ουσιαστικούς λόγους, δεν θα συνοδεύονταν μόνο από τον Ταχιάο, ο οποίος δεν είναι και ο κατάλληλος άνθρωπος, άλλωστε, να του εξηγήσει την αξία του συμπλέγματος των μνημείων. 

Η παρουσία Ταχιάου χτες στη Βενιζέλου δεν σηματοδοτεί καμία αλλαγή στάσης.

1. Αν πράγματι ο πρωθυπουργός σκέφτονταν να αλλάξει στάση στη Βενιζέλου, θα συνοδεύονταν από κανάλια και δημοσιογράφους. Εδώ τσουρέκι από τον Τερκενλή αγοράζει και τον ακολουθεί συρφετός δημοσιογράφων και παρατρεχάμενων που μεταφέρουν την… είδηση σε όλη την Ελλάδα.

Μια μυστική επίσκεψη για τον πρωθυπουργό δεν προοιωνίζεται τίποτε καλό για τα Αρχαία της Βενιζέλου.

1. Αν πράγματι ο πρωθυπουργός σκέφτονταν να αλλάξει πολιτική στο Μετρό Θεσσαλονίκης, δεν θα είχε κάνει χτες κάποιες δηλώσεις σχετικά; 

Η εν κρυτπώ επίσκεψη μάλλον αιδήμονα σιγή μαρτυρά και όχι προαναγγελία εξελίξεων.

1. Ο πρωθυπουργός αν ήθελε να επισκεφτεί πράγματι τη Βενιζέλου για να καταλάβει τι συμβαίνει, είχε πολλές ευκαιρίες στο παρελθόν. Επί θητείας μου στην Αττικό Μετρό μόνο, τον είχα κατ’ επανάληψη προσκαλέσει, ως αρχηγό της αντιπολίτευσης και ακύρωσε πολλές φορές προγραμματισμένη επίσκεψή του. Μια τακτική που δεν ακολούθησε στο έργο του Μετρό στον Πειραιά, το οποίο επισκέφτηκε με ολόκληρη ομάδα πολιτικών στελεχών, με κανάλια και επίσημες δηλώσεις. 

Γιατί αρνήθηκε μέχρι σήμερα πεισματικά να επισκεφτεί τη Βενιζέλου;

1. Το γεγονός ότι πιέζονται τόσο από τις κοινωνικές αντιδράσεις που έχει ξεσηκώσει η επιλογή να τεμαχίσουν και να αποσπάσουν τα Αρχαία, όσο και από τις διαμαρτυρίες της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, δε σημαίνει ότι προτίθενται να αλλάξουν γνώμη. Ιδίως μετά από ό,τι έκαναν για να υποστηρίξουν την επιλογή της απόσπασης. Προσπαθούν μάλλον με σκηνοθετημένες επισκέψεις και πιθανόν και με άλλες επικοινωνιακές πρωτοβουλίες να χρυσώσουν το χάπι της αδιαφορίας τους για τον εθνικό θησαυρό που κρύβει η Βενιζέλου.

Κλείνοντας, η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός σήμερα, μετά την οριακή απόφαση του ΣτΕ, βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση, αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πολιτικών επιλογών τους. 

Πρέπει να αποδείξουν γιατί μεταξύ δύο νόμιμων λύσεων, επέλεξαν τη χειρότερη. Εκείνη δηλαδή που:

• Ζημιώνει το εθνικό συμφέρον και μας εκθέτει διεθνώς, ως καταστροφείς μιας πολιτιστικής κληρονομιάς ηλικίας 18 αιώνων.
• Ζημιώνει την πόλη της Θεσσαλονίκης και τους πολίτες της, αφού καθυστερεί ένα έργο πνοής που με τη λύση της παραμονής των αρχαίων στη θέση τους θα είχε ήδη παραδοθεί και θα λειτουργούσε από τέλος του 2020.
• Ζημιώνει το δημόσιο συμφέρον γιατί κοστίζει πολύ περισσότερο λόγω αποζημιώσεων που ήδη καταβάλλονται, νέων μελετών και επιπλέον έργων που πρέπει να γίνουν, καθώς και λόγω του κόστους της καθυστέρησης και των διαφυγόντων κερδών από την αξιοποίηση του μνημειακού συμπλέγματος στη θέση όπου βρίσκονταν επί 18 αιώνες.

*Του Καθηγητή Γιάννη Α. Μυλόπουλου, τ. Προέδρου της Αττικό Μετρό ΑΕ