Πρέπει να πάς για να καταλάβεις…

της Ντίνας Γιαννουπλάκη

Ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που μας επαναφέρει στην τάξη. Αρχή της Ινδίκτου, η Διεθνής Έκθεση της Θεσσαλονίκης, πλήθος εκδηλώσεων που φέρνουν τον κόσμο κοντά για να ανταλλάξουν χαρούμενα χαμόγελα για όσα έζησαν το καλοκαίρι. Για τους πιο ψαγμένους όμως, υπάρχει κάτι που θα το λατρέψεις: Η εμποροπανήγυρις του Αιγινίου, ή με άλλα λόγια το πανηγύρι του Αιγινίου ενόψει της γιορτής του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου. Αν δεν πήγες δε κατάλαβες  τι σε περιμένει… Μιλάμε για το μέγιστο των πανηγυριών της περιοχής. Μόνο εκεί θα καταλάβεις  την φράση- γίναμε για τα πανηγύρια ή είσαι για τα πανηγύρια, κατανοώντας τι σημαίνει πανηγύρι -με την καλή έννοια φυσικά.  Μια τεράστια υπαίθρια κατασκευή με μικροπωλητές, ταβέρνες, λούνα πάρκ και ό,τι μπορεί να βάλεις ο νους σου!

Η διάρκειά του είναι γύρω στις δέκα μέρες. Ξεκινάει λίγο πριν την γιορτή του Τιμίου Σταυρού και τερματίζει το Σαββατοκύριακο αμέσως μετά. Εννοείται πως οι ώρες επίσκεψης είναι οι βραδινές. Ξεκινάμε από τον άσπρο καπνό που σε καλωσορίζει από μακριά. Είναι ο καπνός της τσίκνας. Λίγο πιο πέρα έρχεται και η μυρωδιά από τα σουβλάκια και τα κρεατάκια που χορεύουν πάνω στα κάρβουνα. Ακολουθεί το τεράστιο παρκινγκ που αν δεν έχεις βάλει σημάδι από πριν είναι πιθανό να ψάχνεις το αυτοκινητάκι σου για ώρα- για την περίσταση υπάρχουν και παρκαδόροι- Αν σκέφτεσαι να το αφήσεις κάπου αλλού την πάτησες! Δεν υπάρχει αλλού. Ίσως μόνο πάνω στις στέγες . Υπάρχει κόσμος παντού. Πλανόδιοι μικροπωλητές έξω από την είσοδο πουλώντας τα γνωστά. Πατάτες, μαλλί της γριάς, καλαμπόκι, χαλιά, σκεύη. Αυτοί είναι οι ανένταχτοι.! Η είσοδος ξεκινά με τα δύσκολα!(υπόψιν πως πριν πας έχεις μείνει νηστικός όλη μέρα για να έχεις φυλάξει χώρο στο στομάχι).  Από τη μία πλευρά λουκουμάδες με μέλι, σοκολάτα και ό,τι άλλο σκαρφίζεται ένα εμπορικό μυαλό  για να πουλήσει. Αντιστέκεσαι; Από την άλλη τα ταψιά με χαλβά Φαρσάλων. Πολλά ταψιά στη σειρά και εσύ θέλεις να χωθείς σε όλα και κολυμπήσεις ανάμεσα στα αμυγδαλάκια και τα καρυδάκια. Τα φώτα σε θαμπώνουν… Θυμάσαι τις οδηγίες των διαιτολόγων –όχι λιπαρά!- αλλά τι πειράζει να φας λίγο; Λίγο ίσον καθόλου. –Βάλε μισό κιλό για το δρόμο! Στη συνέχεια αρχίζουν οι διάδρομοι..Δεξιά, αριστερά ή ευθεία; Ότι και να διαλέξεις το μάτι σου χάνεται στο βάθος χωρίς να φαίνεται το τέλος. Αν δε χαθείς στα δρομάκια δεν γύρισες στην εμποροπανήγυρη. Και μη κάνεις ζαβολιές να πάς από τον ίδιο δρόμο. Όλες οι ηλικίες, όλες οι σιλουέτες βολτάρουν, κοιτώντας λαίμαργα τους πάγκους.

Πράγματα υπάρχουν, λεφτά; Κάποτε είχα πει στην αδερφή μου πως εκεί μπορείς να κάνεις λίστα γάμου! Βρίσκεις τα πάντα. Όλοι μας έχουμε κατά ευχαριστηθεί πράγματα που αγοράσαμε από την λαϊκή  ή κάποιο πανηγύρι απορώντας μετά από καιρό για το πόσο άντεξε! Καυτά εσώρουχα, σοβαρά εσώρουχα, κάλτσες, φόρμες, νυχτικιές, εκκλησιαστικά είδη, κουβέρτες, σεντόνια, μαξιλάρια, είδη ταξιδίου, ομπρέλες, ρούχα, κορνίζες, μικρο-γκατζετάκια, παιχνίδια και σίγουρα ξέχασα κάτι..Βαρόμετρο των νέων τάσεων της μόδας. Ό,τι κυκλοφορεί υπάρχει εκεί. Όλοι θέλουν να πουλήσουν. Απλοί άνθρωποι, που έρχονται ακόμα και από την Θεσσαλονίκη για να εργαστούν τις μέρες αυτές.

Αφού διασχίσεις τους διαδρόμους έρχεσαι αντιμέτωπος με  την ψυχή του Πανηγυριού. Τις ταβέρνες-παράγκες. Αναρωτιέμαι ποια η διαφορά σε σχέση με τα σύγχρονα εμπορικά κέντρα. Μετά τα ψώνια σίγουρα θες να καθίσεις κάπου. Και επειδή είναι αργά για καφέ, βουρ στο ψητό! Στη σειρά οι ταβέρνες με ονόματα που συνήθως συναντάς. Τα αδέλφια, ο βλάχος κτλ. Το πιο πετυχημένο ήταν ο Κώστας ο ψευταράς! (κοίτα να δεις το μάρκετινγκ). Το φαγητό σερβίρεται στην λαδόκολλα. Κρεατάκια από την παραγωγή στην κατανάλωση. Άφθονο τζατζίκι, ρετσίνα και όρεξη για πειράγματα. Η ατραξιόν όμως είναι οι μουσικοί που περιφέρονται από τραπέζι σε τραπέζι. Νταούλια, κλαρίνα, καπνοί από τα κοψίδια. Σκηνικό που ο Κοστουρίτσα σίγουρα θα ήθελε να έχει σε ταινίες του. 

Μπορείς να δεις όλα τα είδη των ανθρώπων. Και  πολλούς τσιγγάνους ή Ρομά όπως προτιμάτε τους οποίους συμπαθώ πολύ και τους εκτιμώ ως τους καλύτερους πωλητές! Ίσως τα επόμενα σεμινάρια πωλήσεων θα έπρεπε  να γίνουν κοντά τους… Πώς κατάφερε η νεαρή τσιγγάνα/ρομα και μου πούλησε το μαξιλάρι ύπνου καταφέρνοντας να κάμψει την σθεναρή άρνηση μου, είναι δείγμα της μαγικής αυτής ικανότητας. Αν σου αρέσει να πιάνεις κουβέντα με κόσμο σίγουρα θα ακούσεις πολλές ιστορίες. Τώρα τι από όλα αυτά θα είναι αλήθεια και τι συνοδευτικό του κρασιού δε ξέρεις γι αυτό κρατήστε αυτά που σας αρέσουν. Στο τέλος στην είσοδο που τώρα είναι έξοδος, ευκαιρία να τσιμπήσεις τους λουκουμάδες και μετά να αναζητήσεις τις σόδες αφού προσκυνήσεις και την εικόνα στο εκκλησάκι. Ο λόγος που αξίζει να επισκεφθεί κανείς το Αιγίνιο είναι γιατί αποτελεί μέρος της παράδοσης. Και γιατί αυτό; Αφού είναι κάτι που κρατάει τόσα χρόνια και αφού προσελκύει τόσο κόσμο σημαίνει πως κάτι υπάρχει. Έστω και από περιέργεια αξίζει να δει κανείς την επαρχία και να εκτιμήσει ή να συγκρίνει τι κερδίζουμε στη Θεσσαλονίκη και τι χάνουμε.

Ακόμα για όσους αγνοούν οι κάτοικοι του Αιγινίου είναι ντόπιοι αλλά και πρόσφυγες από την Ανατ. Ρωμυλία. Όλο αυτό το πανηγύρι αντιπροσωπεύει την ανάγκη των ανθρώπων για αντάμωμα ειδικά τις εποχές που οι κοινωνίες ήταν κλειστές και η ευκαιρία για διασκέδαση περιορισμένη. Φέτος ήταν το 89ο πανηγύρι! Σίγουρα με τις εποχές αλλάζει η ταυτότητα του καθώς αρχικά κατά τη διάρκεια του γίνονταν αγοροπωλησίες ζώων. Αυτό που δεν αλλάζει είναι η ανάγκη του ανθρώπου για επαφή και να το ρίξει λίγο έξω. Ραντεβού στο Αιγίνιο του χρόνου ή αυτό το Σαββατοκύριακο

*Εμποροπάνήγυρις Αιγινίου 2015 – 11-20/9/2015

*Η Ντίνα Γιαννουπλάκη κάνει τα σεμιναρια ιστοριας – Ιστοριο-συναντησεις-  στις Βιβλιοθηκες Α. Τουμπας, Κων/πολεως, Α. Πόλης.