Διαβατά: Γιορτή και μνημόσυνο για τους δικούς μας παππούδες και γιαγιάδες
Εκτός από εικόνες το προσφυγικό είναι συναισθήματα. Είναι αυτό που νοιώθεις διαβάζοντας αυτό το κείμενο. Είναι η ιστορία μας που κάποιοι επιμένουν να ξεχνούν.
Εικόνα: Γιάννης Τζιμπρές Τα μάτια: Mέσα Νοεμβρίου βρεθήκαμε ένα βράδυ με παρέα στη Μυτιλήνη. Στην παρέα ήταν και η γυναίκα ενός καπετάνιου ψαροκάικου που εδώ και χρόνια σώζει ζωές στο Αιγαίο. Τη ρώτησα πως το βιώνει όλο αυτό ο άνδρας της . «Το πρόβλημα, μου είπε, είναι με τα μάτια του». Δεν κατάλαβα και ζήτησα διευκρίνιση. «Όταν επιστρέφει σπίτι μετά από μεγάλο θανατικό στη θάλασσα δεν κλείνει το βράδυ τα μάτια του. Αν τα κλείσει, βλέπει τα πνιγμένα παιδιά».
Τα μπράτσα: Κυριακή απόγευμα ο δρόμος από το βενζινάδικο προς την Ειδομένη είναι πλημυρισμένος με οικογένειες που περπατούν για να φτάσουν στο σύνορο. Μέτρησα τρεις ανθρώπους σε αναπηρικό καροτσάκι, δυο γυναίκες και έναν γέρο. Τους έσπρωχναν κάποιοι νέοι άνδρες. Ο ένας είχε σηκώσει τα μανίκια του πουκαμίσου του όσο πιο ψηλά μπορούσε.
Τα πόδια: Ο δευτερο-θείος της Σοφίας, Θεός σχωρέστον, πέθανε πριν 4 χρόνια. Μήνες πριν πεθάνει άδειασε το υπόγειο του σπιτιού του. Είχε μέσα κρατημένα 6 τεράστια σακιά με σόλες παπουτσιών. Όταν τον ρώτησα γιατί τiς κρατούσε μου εξήγησε χωρίς ίχνος συγκίνησης: «Περπάτησα παιδάκι μέχρι τη θάλασσα, 26 μέρες. Τα παπούτσια μας δεν διαλύονταν από πάνω, οι σόλες έλιωναν».
Οι παλάμες: Μου το είπε η κ. Αγαθή, εθελόντρια πενηντάρα σε δομή υποστήριξης μεταναστών. «Μακάρι να γεράσω και να έχω εγγόνια. Όταν θα με ρωτάνε τι έκανα, δεν θα μιλώ. Θα δείχνω τα χέρια μου, τις παλάμες μου. Και, να, θα τους λέω, κοιτάξτε! Τα χέρια της δικής μου γενιάς στην Ελλάδα δεν έχουν αίμα. Τα χέρια άλλων, σε χώρες βορειότερες και πιο δυτικές, θα έχουν το αίμα των προσφύγων».
Η πιο μεγάλη ώρα για την πόλη μας έφτασε. Στην προσφυγομάνα ανοίγει αύριο ο πρώτος καταυλισμός προσφύγων, 96 χρόνια μετά την άφιξη των παππούδων και των γιαγιάδων μας. Δεν ρωτάω τι γλώσσα μιλάνε αυτοί που έρχονται, από πού είναι, τι Θεό πιστεύουν. Μου αρκεί ότι είναι άνθρωποι. Δεν ακούω τις άναρθρες κραυγές των λίγων φανατισμένων, τις έχει ήδη ακυρώσει η ιστορία αυτής της πόλης. Βλέπω τους χιλιάδες συμπολίτες μου που προσφέρουν και που είναι έτοιμοι να προσφέρουν. Αδιαφορώ για τους ριψάσπιδες της ιστορικής ευθύνης δημοτικούς άρχοντες που ανέχονται την ξενοφοβία, θα «τους δικάσει ο κούκος και το αηδόνι». Είμαι περήφανος για τις δημοτικές αρχές που ανταποκρίνονται στην ιστορική πρόκληση με ωριμότητα και ανθρωπισμό. Κωφεύω στους επαγγελματίες του φόβου των Μ.Μ.Ε. και νοερά τους ρωτάω αν το όνομα Μπόγιαρνς τους θυμίζει κάτι…
Λόγω σπουδών γνωρίζω ότι σήμερα είμαστε περισσότερο έτοιμοι απ΄ ότι ήταν όσοι υποδέχθηκαν τους πρόσφυγες το 1922. Λόγω εμπειρίας γνωρίζω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων θα βρει, αργά ή γρήγορα, το δρόμο για άλλες χώρες. Λόγω επαγγέλματος γνωρίζω ότι κάποιοι θα μείνουν εδώ και ότι μέχρι να φύγουν οι υπόλοιποι θα αντιμετωπίσουμε πολλά πρακτικά προβλήματα. Ανάμεσά τους θα υπάρχουν άνδρες και γυναίκες κάθε είδους: άξιοι, τίμιοι, δουλευταράδες, άχρηστοι, απατεώνες, δυνατοί, αδύνατοι, αποφασισμένοι, διστακτικοί. Φυσικά – και παρά τις απίθανες δυσκολίες μας, παρά τις καθυστερήσεις μας, παρά τα εγγενή προβλήματα – θα τα βγάλουμε πέρα! Φέρτε στα Διαβατά κουβέρτες και υπνόσακους, φέρτε πάνες, μωρομάντηλα και παιδικά γάλατα, φέρτε τροφή άμεσης κατανάλωσης (σάντουιτς, κρουασάν, μπισκότα κτλ.), κάλτσες (όχι άλλα ρούχα). Το αυριανό άνοιγμα του προσφυγικού καταυλισμού στα Διαβατά είναι γιορτή και μνημόσυνο για τους δικούς μας παππούδες και γιαγιάδες.
