Ψηφιακές πολιτικές διαφημίσεις: Συγκρίσεις και προβληματισμοί

Έριξα κι εγώ μια ματιά στο report της Google για τις πολιτικές διαφημίσεις που πληρώθηκαν στις πλατφόρμες της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένου του youtube, από τις 20 Μαρτίου έως σήμερα. https://transparencyreport.google.com/political-…/region/EU…

Οι 5 πρώτες χώρες με τα μεγαλύτερα ποσά σε διαφημιστικές δαπάνες είχαν εθνικές εκλογές εντός αυτού του διαστήματος:

Ηνωμένο Βασίλειο: 2.086.000 (Δεκέμβριος 2019) Σλοβακία: 1.191.000 (Φεβρουάριος 2020 Ισπανία: 1.049.000 (Νοέμβριος 2019) Ελλάδα: 1.047.000 (Ιούλιος 2019) Αυστρία: 995.000 (Σεπτέμβριος 2019) Η μόνη χώρα που πλησιάζει τις παραπάνω και δεν είχε εθνικές εκλογές είναι η Γερμανία με 925.000 ευρώ.

Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει εδώ είναι τι κάνει τα κόμματα της Σλοβακίας των 5 εκ. και της Ελλάδας των 10 εκ. να ξοδεύουν σε διαφημίσεις στη Google όσο τα κόμματα της Ισπανίας των 45 εκ.;

Στη λίστα των κομμάτων ξεχωρίζει η Νέα Δημοκρατία που φιγουράρει στην 3η θέση μετά τους Συντηρητικούς και τους Εργατικούς του Ηνωμένου Βασιλείου.

Συνολικά, το Labour Party (με πάνω από 500.000 μέλη και 10 εκ ψηφοφόρους) ξόδεψε 710.950 ευρώ και η Νέα Δημοκρατία 648.950 ευρώ. Το στοιχείο είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Η λεγόμενη “επικοινωνιακή υπεροπλία” κάπως εξηγείται τελικά. Κάποια στιγμή τον Ιούνιο του 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να αναδείξει το ζήτημα των διαφημίσεων της ΝΔ και των άνισων όρων που δημιουργούσε αλλά η απάντηση ήταν οι περίφημοι “νόμοι της αγοράς”. Ο τότε επικεφαλής της ψηφιακής καμπάνιας είναι ο σημερινός Υφυπουργός Εσωτερικών. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, ξόδεψε συνολικά 214.600 ευρώ, το ένα τρίτο της Νέας Δημοκρατίας, και βρίσκεται περίπου στη 13η θέση της λίστας.

Ενδιαφέρον έχουν και οι προσωπικές διαφημίσεις που βρίσκει κανείς πιο κάτω. Για παράδειγμα, ο μόνος πολιτικός του ΣΥΡΙΖΑ που αναφέρεται είναι ο Πέτρος Κόκκαλης με δαπάνες ύψους 19 χιλιάδων ευρώ. Από την άλλη, υπάρχουν περίπου 10 υποψήφιοι της ΝΔ με διάφορα ποσά, από πολύ μικρά εως αρκετά μεγάλα. Οι κύριοι Χατζηδάκης (10.300), Κυρανάκης (8.900) και Κικίλιας (8.050) είναι από τους πρώτους.

Ενδιαφέρον έχει ότι ενώ το Κίνημα Αλλαγής φαίνεται να ξόδεψε 12.250 ευρώ σε διαφημίσεις, ένα αντίστοιχο ποσό (10.500) έδωσε μόνος του ο υποψήφιος Απόστολος Πόντας.

Τέλος, έχει σημασία σχετικά με την ευρύτερη χρήση των ψηφιακών εργαλείων να δούμε ποια κόμματα επιλέγουν να αξιοποιήσουν περισσότερο τέτοιες διαφημίσεις.

Αν εξαιρέσουμε τα δυο μεγάλα κόμματα του Ηνωμένου Βασιλείου, τι βλέπουμε παρακάτω;

Την Νέα Δημοκρατία, με το 62% των χρημάτων όλων των πολιτικών διαφημίσεων της χώρας, χωρίς να υπολογίζονται τα ατομικά έξοδα των υποψηφίων της Νεάς Δημοκρατίας.

Βλέπουμε να παίζουν πολύ με τις διαδικτυακές διαφημίσεις οι Podemos (με συνολικά 422.850 ευρώ), για τους οποίος ξέρουμε ότι χρησιμοποιούν πολύ τα διαδικτυακά εργαλεία σε όλη την λειτουργία του κόμματος. Κι από την ισπανία βλέπουμε, επίσης, τους Ciudadanos. Δηλαδή, βλέπουμε τα δυο πιο νεα κομματα, όχι τα δυο παραδοσιακά.

Βλέπουμε δυο πολύ γνωστά ακροδεξιά κόμματα, το FPO της Αυστρίας, με το ένα τρίτο των χρημάτων που ξοδεύτηκαν στην Αυστρία και το το N-VA στο Βέλγιο που έριξε σε διαφημίσεις 255.000 από τις συνολικά 390 χιλιάδες που ξοδεύτηκαν στο Βέλγιο.

Στην Γερμανία, ψηλά βρίσκονται μόνο το CDU και οι Πράσινοι. Στην πρώτη δεκάδα, τα μόνα δυο παραδοσιακά κόμματα, αν εξαιρεθούν τα δυο του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι η Νέα Δημοκρατία και το CDU της Γερμανίας.

Για να βγάλουμε ευρύτερα συμπεράσματα, χρειάζεται προφανώς μια βαθυτερη μελέτη αυτών (κι άλλων) στοιχείων.

Δυο πρώτες σκέψεις:

Κάποιοι έχουν καταλάβει καλύτερα από άλλους την σημασία της ψηφιακής διάστασης στις πολιτικές καμπάνιες. Οι μεγάλοι οικονομικοί πόροι επιτρέπουν σε κάποιους να ασκούν υπερβολική/άνιση (αυτό που λέμε undue) πολιτική επιρροή.