Η ψύχραιμη αποτίμηση ενός γιατρού

Λέξεις: Δημήτρης Παπαδημητριάδης

ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΙΘΑΡΧΟΥΜΕ;

Μέσα στις 12 εβδομάδες που συνυπάρχει με το είδος μας, μαθαίνουμε καθημερινά πολλά καινούργια πράγματα για τον SARS-CoV-2. Για παράδειγμα, συνειδητοποιούμε ότι τα συμπτώματα που προκαλεί στον οργανισμό μας αυτή η συμβίωση είναι πολλά και διαφορετικά και μάλιστα εκδηλώνονται με διαφορετική ποικιλία σε διαφορετικούς ανθρώπους.

Κατά κανόνα είναι πυρετός και ξηρός βήχας (αυτό το γνωρίζετε), που όμως μπορεί να εξελίσσεται σε δύσπνοια, άλλοτε αιφνίδια μετά από μερικές ημέρες κι ενώ είχε αρχίσει η βελτίωση κι άλλοτε στην πορεία μιας γενικής επιδείνωσης. Μπορεί όμως να μην υπάρχει καθόλου βήχας, ακόμη και καθόλου πυρετός. Ή μπορεί να εμφανίζεται αγευσία (απώλεια γεύσης) και μεγάλη ανοσμία (απώλεια όσφρησης). Ή μπορεί να υπάρχουν μυαλγίες και κόπωση, ή εξανθήματα, ή βαριά μάτια, ή στοματικά έλκη, ή ναυτία, ή διάρροιες, ή καρδιολογικές εκδηλώσεις – ή ένας συνδυασμός με λίγα ή περισσότερα από τα παραπάνω. ‘Η τίποτα! Σε ανθρώπους μεγάλους και κάποιες φορές σε νεότερους, σε ανθρώπους ευπαθείς ή σπανιότερα υγιείς.

Μέσα σε αυτή τη μεγάλη σύγχυση, από τα πολλά πρόσωπα του ιού, οι ιατροί σε όλο τον κόσμο αρχίζουν να αμφισβητούν τις γενικές οδηγίες των εθνικών οργανισμών από το τηλέφωνο: «με τα ήπια/μέτρια συμπτώματά σας παραμείνετε σπίτι». Ασφαλώς, ο λόγος για αυτές τις οδηγίες είναι να μην εξαντλείται γρήγορα το σύστημα υγείας – κάτι που ήδη συμβαίνει στην Ιταλία αλλά και στη Νέα Υόρκη και αλλού αυτήν ακριβώς τη στιγμή.

Αλλά και η ανησυχία των ιατρών είναι δικαιολογημένη, γιατί όσο παραμείνει σπίτι ένας ασθενής, υπάρχει μια πιθανότητα – μολονότι στατιστικά μικρή – αιφνίδιας επιδείνωσης. Και, πράγματι, ορισμένοι συνάνθρωποί μας – σε αρκετές χώρες – χάνουν τη ζωή τους κατ’ οίκον και αβοήθητοι, γιατί δεν εξετάζονται. Ίσως και από νοσήματα εντελώς άσχετα, που όμως δεν παίρνουν προτεραιότητα στο εδώ και τώρα. Ακόμη κι αν παραγγείλει κανείς ένα τεστ για τον κορονοϊό στο σπίτι, υπάρχει προς το παρόν βάσιμη αμφιβολία για την αξιοπιστία του και βέβαια ένα ενδεχόμενο εφησυχασμού επί ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περαιτέρω διασπορά. Κι ας το έχει πληρώσει χρυσάφι.

Από την άλλη, αν βρεθεί κανείς στο νοσοκομείο χωρίς σοβαρό λόγο, εκθέτει εαυτόν στην πιθανότητα νοσοκομειακού αερολύματος υψηλού ιικού φορτίου (ένας πρόσθετος λόγος για το σεβασμό μας απέναντι στους νοσοκομειακούς συναδέλφους), πέρα από το γεγονός ότι επιβαρύνει – αν όχι παρακωλύει – το σύστημα υγείας. Περίπου «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα». Μα αυτή η πρωτόγνωρη συνθήκη δεν είναι μια κανονική κατάσταση για τις υπηρεσίες υγείας, είναι μια εμπόλεμη περίοδος για όλο τον πλανήτη είπαμε.

Γίνονται συμβιβασμοί γιατί δεν έχουμε άλλο τρόπο. Και ορισμένες εκπτώσεις που θα ήταν αδιανόητες εν καιρώ ειρήνης, όπως οι επιλογές πάνω στη ζωή και στο θάνατο για τις οποίες διαβάζουμε στα ΜΜΕ, στις χώρες που πληρώνουν το βαρύ τίμημα του αιφνιδιασμού, ή της καθυστερημένης ανταπόκρισης.

-=== ΕΠΙΓΝΩΣΗ ===-

Όσο τα νούμερα φουσκώνουν διεθνώς κι ενόσω η ίωση επελαύνει υποχρεώνοντάς μας σε φοβερούς συμβιβασμούς, ελπίζω ότι καταλαβαίνουμε όλοι ότι δεν υπήρχε υπερβολή στις προειδοποιήσεις των επιστημόνων. Και επίσης, ότι ο μπελάς μας δεν θα τελειώσει ούτε σε άλλη μία, ούτε σε άλλες δύο εβδομάδες. Η προσωπική μου ανησυχία, είναι αν θα συνεχίσουμε να συναινούμε στη συνεχιζόμενη προσπάθεια μετριασμού της διασποράς – με την ίδια σύμπνοια που μοιάζουμε να επιδεικνύουμε σήμερα – έστω με κάποια δυσφορία.

Πως όμως να σκοτώσεις έναν νεκρό; Οι ιοί δεν είναι ζωντανά πλάσματα. Δεν αναπαράγονται από μόνοι τους, δεν έχουν βιοχημική αυτονομία και μεταβολική δραστηριότητα. Δεν αλληλεπιδρούν καν μεταξύ τους. Είναι παρασιτικοί κώδικες γενετικού υλικού με «ωραίο» περιτύλιγμα. Τίποτα περισσότερο. Υπάρχουν μόνο χάρη στους ξενιστές τους (φορείς). Στον άνθρωπο προσλαμβάνονται από τα κύτταρα γιατί αυτό το «ωραίο» περιτύλιγμά τους φέρει ορισμένες πρωτεΐνες που κυριολεκτικά κολλάνε πάνω στην κυτταρική μεμβράνη.

Αυτή η προσκόλληση δημιουργεί ένα πέρασμα για τον κώδικα του ιού μέσα στο κύτταρο. Μόλις ο παρασιτικός κώδικας βρεθεί στο εσωτερικό του, αντιγράφεται σε καινούριες κόπιες με νέο περιτύλιγμα, μέσα στα ίδια ακριβώς βιολογικά εργοστάσια που αναπαράγουν και τον κανονικό κυτταρικό κώδικα.

Μια μοιραία παρεξήγηση! Τόσο μεγάλη, που ενίοτε ένα μέρος του κώδικα του ιού μπορεί να ενσωματώνεται σταθερά στο γενετικό υλικό του φορέα του – ώστε οι ιοί να έχουν συμμετοχή και στην εξελικτική διαδικασία των ειδών (!), όπως παρατήρησε κάποτε ο Ιταλός μικροβιολόγος Salvador Luria (Nobel 1969), ο καθηγητής του James Watson που πιστώθηκε την ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA (μαζί με τους Crick και Wilkins).

Με δεδομένη τη διόλου ευκαταφρόνητη θνητότητα 3.4% (WHO 3/3/20) αυτής της ίωσης και την άγνοιά μας, μέχρι εδώ, για την ανοσολογική μνήμη του ανθρώπου απέναντί της (καθώς δεν είμαστε ακόμη εντελώς σίγουροι ότι καταλείπεται ικανοποιητική και μακροχρόνια ανοσία), η καλύτερή μας ευκαιρία για να σταματήσουμε αυτόν τον ασυγκράτητο νεκρό, είναι να μην του παρέχουμε τα μέσα. Δηλαδή το σώμα μας – τα κύτταρά μας – και τους βιοχημικούς πόρους μας.

Εύχομαι, λοιπόν, ότι θα βρούμε τη δύναμη μέσα στη δυσκολία του αυτοπεριορισμού μας και της αυτονόητης οικονομικής μας ανασφάλειας, να συνεχίσουμε να συναινούμε στην κοινωνική απόσταση και στην απαγόρευση της άσκοπης κυκλοφορίας και των ταξιδιών μέχρι:

– τα νούμερα να καμφθούν σταθερά και πολύ – μέχρι τον εμβολιασμό μας – μέχρι να μάθουμε να τον ανιχνεύουμε με ακρίβεια στο σπίτι και να τον εξουδετερώνουμε μέσω μίας φαρμακευτικής αγωγής συνοπτικά και χωρίς παρενέργειες.

Κουράγιο & ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ – ο αγώνας συνεχίζεται.

*Σπούδασε Ιατρική (UOC) & Διεθνή Πολιτική Υγείας (LSE). Εξειδικεύτηκε στην Ψυχιατρική & Ψυχοθεραπεία.