“Δηπεθαίνουν” ξανά τα ΔΗΠΕΘΕ – Η αγωνία και η χρησιμότητα τους στις τοπικές κοινωνίες

Την αναβάθμιση των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων της χώρας ζητούν 11 Καλλιτεχνικοί Διευθυντές τους με κοινή επιστολή προς το ΥΠΠΟΑ μιλώντας για πολλά προβλήματα, ενώ τονίζουν χαρακτηριστικά πως «Όσοι προσπαθούν να τα ξεπερνούν, βρίσκονται στα όρια της νομιμότητας».

Σε μία χώρα που εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια, φαίνεται πως η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού αλλά και η κυβέρνηση στο σύνολο της αγνοεί και, ίσως, κυνηγάει εμμονικά τους καλλιτέχνες της χώρας, τα πράγματα γι’ αυτούς παραμένουν στάσιμα και ίσως, να είναι πλέον και σε επίπεδα όπου χάνουν κι αυτά που είχαν έως τώρα.

Το «καμπανάκι» του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας αλλά και η φωνή αγανάκτησης των καλλιτεχνικών διευθυντών για το σύνολο των ΔΗΠΕΘΕ δείχνει πως ένας θεσμός που ξεκίνησε επί Μελίνας Μερκούρη με στόχο την καλλιτεχνική άνθηση της περιφέρειας, το μόνο πλέον που καταφέρνει είναι να φυτοζωεί με ψίχουλα που δίνουν οι δήμοι και όχι το ίδιο το κράτος.

Όλα ξεκίνησαν πριν μερικούς μήνες όταν ψηφίστηκε στη Βουλή τροπολογία που προέβλεπε την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) που ενέταξε τους ηθοποιούς σε ειδικό μισθολογικό κλιμάκιο με αναγνώριση προϋπηρεσίας κατά τα πρότυπα των δημοσίων υπαλλήλων.

Μεγάλες διαστάσεις πήρε το θέμα βέβαια και τους επόμενους μήνες, όταν έγινε γνωστός ο κίνδυνος αναστολής λειτουργίας της Δραματικής Σχολής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, καθώς όπως ανέφεραν ο σύλλογος διδασκόντων όσο και το σωματείο σπουδαστών της Δραματικής Σχολής, υπήρξε σοβαρό πρόβλημα με τις συμβάσεις των καθηγητών.

Στην ανακοίνωση τους έδιναν ιδιαίτερη στο ότι από την σχετική υπουργική απόφαση για ένταξη στο ενιαίο μισθολόγιο εξαιρούνται το Εθνικό θέατρο, το ΚΘΒΕ, και η Λυρική Σκηνή, λέγοντας μάλιστα πως «διεκδικούμε την υπαγωγή της Δραματικής Σχολής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας στη σχετική ρύθμιση, προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της».

Συγκεκριμένα, για την περίπτωση της δραματικής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, το ΣΕΗ ανέφερε μία σειρά ενεργειών που είχαν γίνει τον περασμένο Μάιο, για την επικοινωνία που είχε με τον Πρόεδρό του Πέτρο Βάη όσον αφορά το θέμα της ΚΥΑ που αφορούσε το μισθολόγιο των ηθοποιών και των καθηγητών της Σχολής.

Στην ανακοίνωσή του το ΣΕΗ έλεγε πως μία ημέρα πριν την υπογραφή της νέας διετούς ΣΣΕ, τον Μάιο, όπου και πέτυχε αύξηση 8% στον βασικό μισθό απέστειλε το προσχέδιο Συλλογικής Σύμβασης στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, ζητώντας την ίδια μισθολογική αύξηση. Η απάντηση όπως αναφέρει από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ήρθε 2 μήνες μετά και έπειτα από πολλές πιέσεις, στην οποία το ΔΗΠΕΘΕ απέρριπτε το συγκεκριμένο αίτημα, επικαλούμενο μνημονιακούς όρους.

Στο διάστημα αυτό και ενώ η κατάσταση δεν άλλαξε, τα νερά έρχεται να ταράξει η κοινή επιστολή των καλλιτεχνικών διευθυντών των 11 ΔΗΠΕΘΕ της χώρας όπου συνέταξαν και απέστειλα στο Υπουργείο Πολιτισμού κοινή επιστολή ζητώντας την αναβάθμιση των ΔΗΠΕΘΕ και την εξεύρεση λύσης σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους, ως θεατρικών οργανισμών, η οποία εδώ και χρόνια χωλαίνει λόγω σοβαρών δυσμορφιών στη νομοθεσία.

Με την επιστολή τους αυτή, όπως ενημερώνουν, προτείνουν μία άμεση και εφικτή λύση ενώ ζητούν επείγουσα συνάντηση με το Υπουργείο Πολιτισμού, για περαιτέρω συζήτηση εξαιρετικά επειγόντων θεμάτων.

Η σχετική ενημέρωση αναλυτικά:

Οι καλλιτεχνικοί διευθυντές των ΔΗΠΕΘΕ ΑΓΡΙΝΙΟΥ, ΒΕΡΟΙΑΣ , ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ , ΚΑΒΑΛΑΣ, ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, ΚΕΡΚΥΡΑΣ, KOZANHΣ, ΚΡΗΤΗΣ, ΛΑΡΙΣΣΑΣ, ΡΟΥΜΕΛΗΣ και ΣΕΡΡΩΝ, στις αρχές Οκτωβρίου, προέβησαν σε κοινή επιστολή προς τα Υπουργεία Εσωτερικών και Πολιτισμού, για την εξεύρεση λύσης σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους, ως θεατρικών οργανισμών, η οποία εδώ και χρόνια χωλαίνει λόγω σοβαρών δυσμορφιών στη νομοθεσία, στην οποία πολλές φορές το ΥΠΠΟ υποσχέθηκε να ενσκήψει, με τη συνδρομή του Υπουργείου Εσωτερικών, στο οποίο διοικητικά υπάγονται τα ΔΗΠΕΘΕ, χωρίς μέχρι στιγμής αποτέλεσμα.

Και ενώ δεν έχει επιλυθεί κανένα από τα διαχρονικά προβλήματα που δυσχεραίνουν την εύρυθμη λειτουργεία ΟΛΩΝ των ΔΗΠΕΘΕ, σε πλήρες αδιέξοδο οδήγησε η εφαρμογή της ΚΥΑ 2/9844/ΔΕΠ/24.02.2023 (ΦΕΚ 1077/24.02.2023), με αποκορύφωση τα γνωστά αποτελέσματα στην Δραματική Σχολή του ΔΗΠΕΘΕ ΠΑΤΡΑΣ.

Με την επιστολή μας αυτή, προτείνουμε τη λύση που εδώ και χρόνια έχουμε επεξεργαστεί με τις νομικές μας υπηρεσίες, και επανειλημμένα έχει δεσμευτεί το ΥΠΠΟ, ότι θα ληφθεί υπόψιν από τις δικές του νομικές υπηρεσίες, χωρίς νεότερη ενημέρωση μέχρι στιγμής.

Σε αυτήν προτείνουμε μία άμεση και εφικτή λύση, η οποία μέσω μίας απλής τροπολογίας του Ν. 1958/1991 , θα επιτρέψει στα ΔΗΠΕΘΕ, να ευθυγραμμιστούν με τους υπόλοιπους καλλιτεχνικούς οργανισμούς (Εθνικό Θέατρο, Λυρική Σκηνή, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος).

Ταυτόχρονα, αιτούμαστε επείγουσα συνάντηση με το Υπουργείο Πολιτισμού, για περαιτέρω συζήτηση εξαιρετικά επειγόντων θεμάτων, όπως η νέα προγραμματική, αλλά και η δέσμευση για έμπρακτη στήριξη των ΔΗΠΕΘΕ, με την αύξηση της χρηματοδότησης, και την επεξεργασία ενιαίου σχεδίου ρύθμισης, η οποία θα καθορίζει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα εκ μέρους των Δήμων και των Περιφερειών, καθώς και τον τρόπο λειτουργίας των Διοικητικών Συμβουλίων και Καλλιτεχνικών Διευθυντών.

Τα ΔΗΠΕΘΕ αποτελούν πόλο έλξης και άνθησης της επαγγελματικής πολιτιστικής δημιουργίας σε όλη την Ελλάδα, και πρέπει να διευκολυνθούν, άμεσα, ούτως ώστε να αναβαθμιστεί ο ρόλος τους.

Αναμένουμε άμεσα μία σοβαρή και εμπεριστατωμένη απάντηση από τους αρμόδιους φορείς του ΥΠΠΟΑ και του Υπουργείου Εσωτερικών».

Την επιστολή υπογράφουν οι καλλιτεχνικοί διευθυντές:

ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΑΓΡΙΝΙΟΥ Νίκος Καραγέωργος | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΒΕΡΟΙΑΣ Καλλιόπη Σίμου | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Χάρης Πεχλιβανίδης | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΚΑΒΑΛΑΣ Εύα Οικονόμου- Βαμβακά | ΔΗ.ΠΕΘΕ. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Γιάννης Μαργαρίτης | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ Βαρβάρα Δούκα | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΚΟΖΑΝΗΣ Λευτέρης Πλασκοβίτης | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΚΡΗΤΗΣ Έφη Θεοδώρου | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΛΑΡΙΣΣΑΣ Κυριακή Σπανού | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΡΟΥΜΕΛΗΣ Νίκος Ορφανός | ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΣΕΡΡΩΝ Γιώργος Ανδρέου

Η ιστορία των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ

Όταν το 1983 η Μελίνα Μερκούρη ως υπουργός Πολιτισμού εισήγαγε τον θεσμό των ΔΗΠΕΘΕ, ένα παλιό όνειρο των ανθρώπων του θεάτρου, έγινε πραγματικότητα. Δημιουργήθηκαν στην ελληνική περιφέρεια θέατρα οργανωμένα, με υλικοτεχνική υποδομή, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, και ακόμα ρεπερτόριο, καλλιτεχνικούς συνεργάτες, επαγγελματική παραγωγή.

Ζητούμενο ήταν να οργανωθούν ρεπερτόρια και θεατρικοί προσανατολισμοί προσαρμοσμένοι στο κοινό της περιοχής. Κλειδί, ο καλλιτεχνικός διευθυντής, που θα συντόνιζε το έργο του θεάτρου, θα ενέπνεε τους εργαζόμενους, θα κέρδιζε την εμπιστοσύνη του τοπικού μα στη συνέχεια και του ευρύτερου ελλαδικού κοινού.

Τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους τα ΔΗΠΕΘΕ, από τη μία είχαν να «κερδίσουν» την εμπιστοσύνη της τοπικής κοινωνίας και από την άλλη να δείξουν πως αξίζουν την δημιουργία τους. Η αλήθεια είναι πως εκείνη την εποχή  δεν αντιμετωπίσθηκαν ευνοϊκά από μια «ελίτ» του τύπου. Το σλόγκαν «Δηπεθαίνουν τα ΔΗΠΕΘΕ», που εκπορεύθηκε αρχικά από καλλιτεχνικό συντάκτη γνωστού εκδοτικού συγκροτήματος, λειτούργησε τελικά ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Σήμερα, τα θέατρα αυτά προσπαθούν με ελάχιστους οικονομικούς πόρους να υπάρχουν καλλιτεχνικά. Την σχέση τους με τις τοπικές κοινωνίες, τις ρίζες που έχουν βάλει στις πόλεις που δραστηριοποιούνται και τα πρόσωπα που απασχολούν, θα πρέπει με κάποιον τρόπο η Πολιτεία να τα διατηρήσει και να δώσει πόρους ώστε να σταθούν επάξια στο σπουδαίο έργο που κάνουν για τις επαρχίες.

Τυχαίνει να είμαι ένας άνθρωπος που μεγάλωσε σε μία από αυτές, πηγαίνοντας συχνά από παιδί στις παραστάσεις του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου της πόλης μου και αποθέτοντας ελπίδες και όνειρα, την εποχή που κανένας άλλος τρόπος δεν υπήρχε να δούμε θέατρο. Αυτό το θέατρο που κάποια άλλα παιδιά σήμερα, απολαμβάνουν στις πόλεις τους και δε θέλουν να στερηθούν. Ας το δει λοιπόν αυτό το Υπουργείο…