r>g: Δεν είναι οικονομία. Είναι η ιστορία μας

Λέξεις: Μαρία Γουργούρη

Υπάρχουν φορές που μία μαθηματική εξίσωση, δεν είναι για λίγους επιστήμονες οικονομικών. Είναι ιστορία, πολιτική και καθημερινότητα μαζί.

Τον μαθηματικό αυτόν τύπο τον συνάντησα για πρώτη φορά στο πανεπιστήμιο και όμως αυτός ο τύπος μας ακολουθεί παντού και ας μην το καταλαβαίνουμε. Ήταν στα σπίτια που δε μπορούμε πια να αγοράσουμε, στους μισθούς που είναι στάσιμοι.

Τι είναι όμως r>g

r= η απόδοση του πλούτου, ενοίκια, μερίσματα, τόκοι, επενδύσεις g= Ο ρυθμός ανάπτυξης

Και όταν r είναι μεγαλύτερο από g, τότε εκείνοι που έχουν επενδύσεις τρέχουν πιο γρήγορα από εκείνους που ζουν από τη μικρή τους επιχείρηση ή από το μισθό τους.

Πως φαίνεται αυτό σε μία χώρα:

Σε έναν άνθρωπο που δουλεύει 10 ώρες τη μέρα και δε περισσεύει ευρώ για αποταμίευση.

Στο ζευγάρι που πληρώνει μεγάλο ενοίκιο που δε θα μπορέσει ποτέ να αγοράσει ένα δικό του σπίτι, ενώ οι γονείς του με τις αποταμιεύσεις τους και ένα δάνειο θα ήταν δικό τους.

Σε ένα νέο που μετακομίζει στο σπίτι των γονιών του γιατί δε βγαίνει για το ενοίκιο.

Τον τύπο r>g τον ανέδειξε ο Thomas Piketty* και ανέδειξε ότι σχεδόν πάντα με εξαίρεση τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο ότι το r είναι πάντα μεγαλύτερο από g.

Αυτό μεταφράζεται ότι η ανισότητα δεν είναι ατύχημα είναι δομικό χαρακτηριστικό του συστήματος.

Και μία προσωπική παρατήρηση. Κάποτε πίστευα ότι η δουλειά σώζει ότι όσο δουλεύεις ανεβαίνεις. Μεγαλώνοντας κατάλαβα κάτι πιο σκληρό ότι κάποιοι δε χρειάζεται να δουλεύουν διπλά. Αρκεί να δουλεύουν τα χρήματα τους για εκείνους. Δεν είναι θέμα αξίας ούτε προσπάθειας.

Είναι ότι δεν είναι απλά ένας ακόμη μαθηματικός τύπος για οικονομολόγους.

Είναι το αν μπορείς να αγοράσεις ένα σπίτι, το να μπορείς να κάνεις οικογένεια. Το να μπορείς να ονειρευτείς.

Το r>g εξηγεί το παρελθόν. Μπορεί όμως να γίνει και καμπανάκι για το μέλλον.

Γιατί η οικονομία δεν είναι αριθμοί, είναι οι άνθρωποι και η ιστορία τους.

Το r>g δεν είναι ο φόβος του μέλλοντος. Είναι η περιγραφή του παρόντος.

Και όσο το αποδεχόμαστε σαν φυσικό φαινόμενο, θα συνεχίσουμε να ζούμε σε μια κοινωνία όπου η απόσταση ανάμεσα στις ζωές μας δε μετριέται σε βήματα, αλλά σε κεφάλαιο.

Ο Thomas Piketty είναι Γάλλος οικονομολόγος που με το έργο του ανέδειξε πώς η ανισότητα του πλούτου αυξάνεται ιστορικά μέσα από τη σχέση r>g.

*Η Μαρία Γουργούρη είναι απόφοιτη του τμήματος και οικονομολόγος, μέλος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ).