REAdicaL €-nomics 1: Αντί γνωριμίας

Η τάση που επικράτησε τις τελευταίες δεκαετίες στην οικονομική θεωρία επιμένει σε μια επιφανειακή ανάγνωση της κρίσης της €-ζώνης. Θεωρεί πως αυτή περιορίζεται στην υπερβολή των δημοσίων δαπανών και στο χάσμα ανταγωνιστικότητας μεταξύ Βορρά και Νότου. Φυσική κατάληξη αυτής της ανάλυσης είναι η «θεραπεία της επεκτατικής δημοσιονομικής λιτότητας και της ραγδαίας εσωτερικής υποτίμησης».

Όμως, η ανθρώπινη γνώση, πόσο μάλλον οι κοινωνικές επιστήμες, αναπτύσσεται, για κάθε ζήτημα, σε κάθε χρονική στιγμή, μέσα από εναλλακτικές οπτικές: από τη μια, λόγω της υποκειμενικότητας της ανθρώπινης γνώσης συνολικά και της ιδεολογικής φόρτισης των αξιωματικών, αρχικών υποθέσεων. Από την άλλη, καθώς τα οικονομικά φαινόμενα συνδέονται αναντίρρητα με την καθημερινότητα και την προοπτική του κάθε πολίτη και της κοινωνίας. Φιλοδοξούμε λοιπόν να συμβάλλουμε στην ανάκτηση του δικαιώματος στο γνωστικό πλουραλισμό, αντιτασσόμενοι σε μια τεχνοκρατική, επιστημονική αυθεντία. Δικαιούμαστε να ξαναρίξουμε τις γέφυρες μεταξύ του ρεαλισμού της γειωμένης αίσθησης και ενός ριζοσπαστισμού που μοιραία επανέρχεται στο προσκήνιο, κάθε φορά που τα αδιέξοδα των μονόδρομων το επιβάλλουν.

Για την εκπλήρωση των στόχων αυτής της κατάθεσης γνωριμίας θα βοηθήσει να αναλογιστούμε τα εξής βασικά σημεία της εναλλακτικής προσέγγισης της κρίσης στην €-ζώνη, όπως αυτή φαίνεται να αποκρυσταλλώνεται στον ευρωπαϊκό και διεθνή δημόσιο διάλογο μεταξύ πολιτών, ειδικών και πολιτικών [1]:

1. Η ρίζα της κρίσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται στο συνδυασμό της έλλειψης μιας δημοκρατικά νομιμοποιούμενης, κοινωνικοοικονομικής πολιτικής συνεργασίας με τη διεθνή υπερσυσσώρευση επιθετικών, κακομαθημένων σε αναίτια υψηλές αποδόσεις, χρηματοπιστωτικών κεφαλαίων, φυσική κατάληξη της συστημικής κρίσης.

2. Οι σύγχρονοι ευρωπαϊκοί θεσμοί ήταν και είναι ανίκανοι να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά δομικές ανισορροπίες. Η μαζική ανεργία και η κοινωνική υποτίμηση που προκαλούν, απειλούν μάλιστα την επιβίωση της ίδιας της αστικοδημοκρατικής παράδοσης.

3. Η επιστροφή λοιπόν σε ένα δρόμο αμοιβαίας ευημερίας των χωρών και των πολιτών της Ευρώπης απαιτεί την πνευματική εντιμότητα και το θάρρος να ενεργήσουμε αναλόγως, επιμένοντας, καταρχήν:

*στην κοινωνική δικαιοσύνη και την οικονομική αποτελεσματικότητα της δίκαιης αναδιανομής,

* στην ανάπτυξη και όχι στη συρρίκνωση ενός ευρωπαϊκού δημόσιου τομέα, απαλλαγμένου βεβαίως από τις όποιες αναποτελεσματικότητες,

* στην αξιοποίηση των παραγωγικών δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών περιφερειών με απόλυτο σεβασμό στην κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα,

  *στη δημιουργική σύγκρουση με το χρηματοπιστωτικό παρασιτισμό και τις ανακάμπτουσες φασιστικές νοοτροπίες, κρυφές ή φανερές.

[1]Ένα παράδειγμα σχετικού κειμένου αποτελεί αυτό που υιοθετήθηκε από ευρωπαίους οικονομολόγους κατά τη συνάντηση εργασίας στο Galway, 1-3 Νοεμβρίου 2012.