Σ’ αυτή την κατάσταση παραδίδει η απερχόμενη διοίκηση τις δημοτικές βιβλιοθήκες

Λέξεις; Λένα Παπαθανασίου

Ξεκίνησα να εργάζομαι στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης ως φοιτήτρια Βιβλιοθηκονομίας και Επιστήμης της Πληροφόρησης ,μετά τα μέσα της δεκαετίας του 80,όταν ένας εμπνευσμένος Αντιδήμαρχος, ο αείμνηστος Νίκος Παπακυριαζής, άκουσε τους Δασκάλους μας ,τον Γιώργο και την Μυρσίνη Κακούρη και αποφάσισε να θέσει το θεσμό των Περιφερειακών Βιβλιοθηκών σε νέα βάση, ιδρύοντας στην ουσία μικρά Πολιτιστικά Κέντρα σε κάθε Δημοτικό Διαμέρισμα.

Συγκεντρώθηκαν στοιχεία που επέτρεπαν αναλυτική προσέγγιση των αναγκών της κοινότητας, την οποία θα εξυπηρετούσε κάθε Βιβλιοθήκη, επιλέγοντας τη μεθοδολογία, τα μέσα και τις υπηρεσίες που κρίνονταν απαραίτητα για την αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία τους.

Προσλήφθηκαν για πρώτη φορά απόφοιτοι και φοιτητές του Τμήματος Βιβλιοθηκονομίας ώστε να στελεχώσουν τις υπό ίδρυση Βιβλιοθήκες, 16 στον αριθμό.

Ιδρύθηκε το Κέντρο Παιδικού Βιβλίου και οι Παιδικές Βιβλιοθήκες της γειτονιάς.

Δημιουργήθηκαν χώροι μοντέρνοι,φωτεινοί και προσιτοί εγκαινιάζοντας μία νέα σχέση του αναγνωστικού κοινού της Θεσσαλονίκης με την Βιβλιοθήκη και την φιλαναγνωσία.

Εκτός όμως από το δανεισμό και την συμβολή στην ερευνητική διαδικασία και την διάχυση της πληροφορίας ,στις Βιβλιοθήκες πραγματοποιούνταν εκδηλώσεις λόγου, παρουσιάσεις βιβλίων, εικαστικές εκθέσεις, δράσεις φιλαναγνωσίας, καλλιτεχνικά εργαστήρια, κοινωνικά φροντιστήρια, σεμινάρια κοινωνικής θεματολογίας, εκμάθηση ξένων γλωσσών και Η.Υ., συμμετοχές με θεματικές ενότητες στην ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ αλλά και το Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης.

Στην Περιφερειακή Βιβλιοθήκη της Άνω Τούμπας λειτούργησε η πρώτη λέσχη ανάγνωσης της πόλης για να μετεξελιχθεί σε θεσμό. Οι δράσεις αυτές αγκαλιάστηκαν με θέρμη από τους αναγνώστες, αυξάνοντας τον αριθμό τους αλλά και τους δανεισμούς (όπως είναι εύκολο να διαπιστωθεί από την αντιστοιχία εκδηλώσεων-δανεισμών στα καταγεγραμμένα στατιστικά στοιχεία)

Στην πορεία του χρόνου βέβαια, πέρασαν διοικήσεις  που θεωρούσαν τους ποιητές “τενεκέδες” και Αντιδήμαρχοι που ρωτούσαν βλέποντάς μας να κάνουμε καταλογογράφηση, εμείς, οι νεαροί βιβλιοθηκονόμοι, “τί χαρτάκια είναι αυτά που παίζουν”.

Πέρασαν Αντιδήμαρχοι που αγάπησαν το θεσμό διότι αγαπούσαν το βιβλίο, αδιάφοροι Αντιδήμαρχοι, συμπαθείς Αντιδήμαρχοι, ενώ ζήσαμε και την άνοιξη των Βιβλιοθηκών στα χρόνια της “Πρωτοβουλίας για τη Θεσσαλονίκη” με την αναγέννηση του θεσμού σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νιάρχος ,το οποίο στήριξε και χρηματοδότησε την ανακαίνιση 5 βιβλιοθηκών, εξοπλίζοντας παράλληλα τους χώρους με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και βιβλιακό υλικό, μέσω του Προγράμματος “Future library”.

Και φτάσαμε, (όχι αισίως) στην εποχή της απερχόμενης Διοίκησης .

Καραντίνα και τηλε-λέσχες ανάγνωσης, “give away”, παράλληλα με το φιλότιμο και το πείσμα των βιβλιοθηκονόμων να “κρατήσουμε ανοιχτές” τις Βιβλιοθήκες μας.

Το “μας” δεν αποτελεί απλώς έκφραση του θυμικού, αλλά ουσία. Όταν παίρνεις ένα παιδί από το χέρι στα 4-5 για να του διαβάσεις παραμύθια και τώρα εκείνο το ίδιο, έρχεται για να σου φέρει τα παιδιά του, οι λέξεις είναι αδύναμες για να αποδώσουν τα συναισθήματα.

Ωστόσο, μετά το 2019, τα κονδύλια για την αγορά βιβλίων αλλά και σύγχρονου εξοπλισμού που θα αναβάθμιζε την παροχή υπηρεσιών στους δημότες κυμαίνονταν από μηδενικά έως ελάχιστα.

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνταν αδαπάνως με την συνδρομή εθελοντών, μέγεθος που ελαττώθηκε λόγω της καραντίνας.

Σταμάτησε δε κάθε συνεργασία με μεγάλα ιδρύματα όπως το Νιάρχος. Από φέτος τρέχει το Πρόγραμμα ”Επενδύουμε στο βιβλίο και εμπλουτίζουμε το μέλλον 2023-2025”,το οποίο αποτελεί μία εξαιρετική ευκαιρία για εμπλουτισμό και ανανέωση των συλλογών των Βιβλιοθηκών. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν έχει δηλώσει συμμετοχή.

Η προβολή των Περιφερειακών Βιβλιοθηκών και η κοινοποίηση των υπηρεσιών που προσφέρουν στους δημότες της πόλης, γίνεται μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, χωρίς όμως καμία καμπάνια στα δημοτικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα.

Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία των μόνιμων Βιβλιοθηκονόμων που υπηρετούν στο Δήμο Θεσσαλονίκης έχει ήδη συμπληρώσει τα 35 -39 έτη εργασίας, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε μπροστά σε ένα τεράστιο κύμα συνταξιοδοτήσεων υπαλλήλων της ειδικότητας ΤΕ Βιβλιοθηκονομίας -από φέτος -που πρόκειται να διογκωθεί τα προσεχή έτη.

Εξ’αυτού του λόγου τα ωράρια εξυπηρέτησης του κοινού συρρικνώθηκαν κατά μία βάρδια, στην προσπάθεια της Υπηρεσίας να μην κλείσει ούτε μία βιβλιοθήκη προς το παρόν, ενώ ενημέρωνε τη Διοίκηση συνεχώς με υπομνήματα. Παραμένουν σε ολοήμερο ωράριο μόνο η Κεντρική, η Χαριλάου, η Κων/πόλεως και η Άνω Τούμπα.

Σε κατάσταση μαρασμού βρίσκονται οι άλλοτε πανέμορφοι χώροι και τα κτίρια, καθώς η συντήρηση, η ενεργειακή αναβάθμιση και η ανακαίνιση τους έχει σταματήσει.

Υπάρχει πλήρης καταγραφή των σοβαρών προβλημάτων που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, μετά από αυτοψίες που πραγματοποίησε εταιρεία Τεχνικών συνεργαζόμενη με το Δήμο.

Η νέα Διοίκηση που προέκυψε στις εκλογές του Οκτωβρίου 2023, θα πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα προκειμένου ένας επιτυχημένος θεσμός , περίπου 40 ετών ,να μην καταργηθεί βραχυπρόθεσμα εντελώς ,με προσλήψεις νέου προσωπικού, μετακινήσεις από το πρόγραμμα κινητικότητας, απασχόληση σπουδαστών Βιβλιοθηκονομίας (στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης), καθώς επίσης και να προχωρήσει στην αναδιαμόρφωση του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας σε ζητήματα που αφορούν συνολικά τη Διεύθυνση Βιβλιοθηκών (Τμήματα, στοχοθεσία, ειδικότητες, θέσεις ευθύνης, καταμερισμός αρμοδιοτήτων).

Έχουμε πολλές προσδοκίες ως εργαζόμενοι και ως αναγνώστες .

Επιμένουμε στον Brecht .“Το βιβλίο είναι ένα όπλο”.

*Η Λένα Παπαθανασίου είναι βιβλιοθηκονόμος