Η σχέση των Δίδυμων Πύργων με τη Μέκκα και το Ισλάμ

Λέξεις: Xρήστος Λαζάρου

Οι δίδυμοι πύργοι αποτέλεσαν μέρος ενός κτιριακού συγκροτήματος στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης που ονομάστηκε Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου. Η κατασκευή τους ολοκληρώθηκε στις 19 Ιουλίου 1971 και καταστράφηκαν σε τρομοκρατική επίθεση στις 11 Σεπτεμβρίου 2001. Το έργο ανήκε και χρηματοδοτήθηκε από το Λιμενικό Σώμα της Νέας Υόρκης και του Νιού Τζέρσεϊ. Ως διευθύνων αρχιτέκτονας ορίστηκε ο Minoru Yamasaki, ιαπωνικής καταγωγής. 

Επρόκειτο για δύο σχεδόν πανομοιότυπα κτήρια (από όπου και η ονομασία δίδυμοι) με 415 μέτρα ύψος και 110 ορόφους το καθένα. Είχαν κτηματομεσιτική χρήση και χρησιμοποιήθηκαν ως πολυτελής χώρος στέγασης για εταιρείες και γραφεία. Κατά την περίοδο της ολοκλήρωσής τους ήταν οι ψηλότερες κατασκευές στην ιστορία. Διατήρησαν αυτό το ρεκόρ για μερικά χρόνια εωσότου το ξεπέρασε με μικρή διαφορά το κτήριο Willis Tower στο Σικάγο. 

Ο αρχιτέκτονας Minoru Yamasaki χρησιμοποίησε απλές και αυστηρές γεωμετρικές φόρμες όσον αφορά το σχεδιασμό των κτηρίων. Δημιούργησε δύο παρόμοια κτήρια, αυστηρά τετραγωνισμένα και τοποθετημένα το ένα ακριβώς δίπλα στο άλλο. Οι εξωτερικές όψεις των πύργων δεν είχαν κάποιο ιδιαίτερο διακοσμητικό στοιχείο ή σχέδιο παρά μόνο ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο εναλλαγής μεταξύ υαλοστασίων και κολώνων, το οποίο μάλιστα χανόταν από το μάτι του παρατηρητή και δεν γινόταν εύκολα αντιληπτό λόγω της πυκνότητας του. Ακόμα το μεγάλο ύψος των κτηρίων τα έκανε να ξεχωρίζουν αισθητά από τα υπόλοιπα, εξίσου ψηλά, γειτονικά κτήρια. Με λίγα λόγια θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι δίδυμοι πύργοι έμοιαζαν με δύο γιγάντιες γκρίζες και τετραγωνισμένες κολόνες ή ακόμα δύο πύργους από παιδικά τουβλάκια που ξεπρόβαλαν ορμητικά μέσα στο Financial District του Μανχάταν. Η αισθητική των κτηρίων αν και ήταν αρκετά (έως υπερβολικά) απλή και λιτή εκ πρώτης όψεως, αγαπήθηκε από τους πολίτες της πόλης και είχε μεγάλη αποδοχή από το αρχιτεκτονικό κοινό της εποχής. Ο Minoru Yamasaki είχε αναφέρει σε δηλώσεις του πως για το έργο αυτό εμπνεύστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από την αρχιτεκτονική του ισλαμικού κόσμου. Συγκεκριμένα όλο το σχέδιο κατά κάποιο τρόπο συνιστούσε αναπαράσταση της Καάμπα της Μέκκας ( το ιερότερο σημείο του Ισλάμ), στη Σαουδική Αραβία. Οι πύργοι τοποθετήθηκαν μέσα σε μια μεγάλη πλατεία που λειτουργούσε ως άνοιγμα σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή. Ο περαστικός περιδιαβαίνοντας την περιστοιχισμένη από ουρανοξύστες πλατεία κατέληγε μπροστά στους πύργους οι οποίοι υψώνονταν στον ουρανό της πόλης αιχμαλωτίζοντας τα βλέμματα. 

Τα δύο αυτά κτήρια αποτέλεσαν ένα από τα σημαντικότερα σημεία ενδιαφέροντος στη Νέα Υόρκη. Η αυστηρή γεωμετρική τους αισθητική εξέπεμπε ένα είδος απολυτότητας και κυριαρχίας καθώς ορθώνονταν με επιβλητικό, ίσως και «αυθάδη» τρόπο πάνω από το οικονομικό και διοικητικό κέντρο της πόλης. Λόγω της τοποθεσίας, του σχεδιασμού και της χρήσης τους, οι δίδυμοι πύργοι έγιναν σύμβολο της πόλης, της αμερικάνικής κουλτούρας, του Καπιταλισμού και ολόκληρου του Ανεπτυγμένου Δυτικού Κόσμου. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι βρίσκονταν τοποθετημένοι στο πιο κεντρικό σημείο της πιο κεντρικής πόλης του πλανήτη. 

Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001 δύο επιβατικά αεροπλάνα που είχαν υποστεί αεροπειρατεία προσέκρουσαν πάνω στις όψεις των πύργων. Η θερμότητα από την πρόσκρουση εξασθένησε το φέροντα οργανισμό και έτσι μέσα σε λίγες ώρες και τα δύο κτήρια καταστράφηκαν σκοτώνοντας 2753 ανθρώπους που δούλευαν σε αυτά και βυθίζοντας το Μανχάταν σε ένα νέφος καπνού και σκόνης που κράτησε μία εβδομάδα. Την ευθύνη για την τρομοκρατική αυτή ενέργεια ανέλαβε η ισλαμική εξτρεμιστική οργάνωση Αλ Κάιντα ως αντίποινα για το μακροχρόνιο πόλεμο των Ηνωμένων Πολιτειών σε χώρες της Μέσης Ανατολής. 

Τα γεγονότα που ακολούθησαν τη καταστροφή των δίδυμων πύργων υπήρξαν καθοριστικά για την εξέλιξη της ιστορίας και της καθημερινότητας όλων των ανθρώπων. Ο πόλεμος στην Μέση Ανατολή πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις ενώ σε όλο τον κόσμο εφαρμόστηκαν αυστηρά μέτρα ελέγχου στις μετακινήσεις, τις μεταφορές και τις συναλλαγές. Παράλληλα εμφανίστηκε πλήθος από συνωμοσιολογικές θεωρίες οι οποίες μεταξύ άλλων υποστήριζαν πως η ίδια η αμερικανική κυβέρνηση οργάνωσε την καταστροφή του Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου ως δικαιολογία για να εισβάλει στη Μέση Ανατολή. Μέχρι και σήμερα οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, γνωστές και ως 9/11 (nine eleven), συνιστούν την πιο αιματηρή τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία. 

Οι δίδυμοι πύργοι αποτελούν πλέον σύμβολο του αγώνα ενάντια στην τρομοκρατία αλλά και της δυσπιστίας απέναντι στο κράτος, το κατεστημένο και ανώτατα κοινωνικά στρώματα εξαιτίας της επιβολής μέτρων και πολιτικών που περιόρισαν σημαντικά την ιδιωτικότητα και την ελευθερία των πολιτών. 

Ορισμένοι συνωμοσιολόγοι εξέφρασαν την άποψη πως η επίθεση στους πύργους εκτός από ενορχηστρωμένη από την Αμερικανική κυβέρνηση, είχε και συμβολικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με την άποψή τους η καταστροφή των ουρανοξυστών συμβόλιζε την επίθεση στην Καάμπα της Μέκκας και την απαρχή των διωγμών των μουσουλμάνων στη Μέση Ανατολή αλλά και παγκοσμίως. Τέτοιες θρησκοκεντρικές θεωρίες εντάθηκαν όταν την περίοδο εκείνη κυκλοφόρησαν μάλιστα πολλές φωτογραφίες με σύννεφα καπνού σε σχήμα δαιμονικού προσώπου από την καταστροφή, κάτι το οποίο ερμηνεύτηκε σαν απόδειξη εμπλοκής σκοτεινών συνωμοσιολογικών δυνάμεων και ομάδων.