Σημαία ή σημαία ευκαιρίας;

Λέξεις: Νίκος Κουζίνης*

Η σημαία αποτελεί σύμβολο ενός κράτους και εν γένει διακριτικό ενός Έθνους. Εκφράζει την ιδιαιτερότητα των κατοίκων που διαβιώνουν στα όριά του και αποτελεί σημείο ταυτότητας και αποδοχής  του πολιτισμού, του τρόπου ζωής  και βέβαια της ιστορίας του, ενίοτε (όχι πάντα) αποτελεί και σημείο ταυτότητας της θρησκείας του.

Στην ελληνική συνείδηση η σημαία σημαίνει για άλλους ένα ιερό ιστορικό σύμβολο που δεν το ακουμπά κανείς μη Έλλην χριστιανός ορθόδοξος, για άλλους μια αδιαφορη κατάσταση, για άλλους δείγμα θρησκευτικής ταυτότητας, για άλλους κάτι το οποίο μπορούμε να το κακομεταχειριζόμαστε τοποθετώντας το στα γαριδάκια ή ακόμα και να το καίμε (αν και ο νόμος προβλέπει πολύ σωστά, να καίμε τις φθαρμένες σημαίες και όχι να τις πετάμε στον κάδο απορριμμάτων ή ανακύκλωσης).

Σε όλους μας σίγουρα μας διαφεύγει κάτι. Ότι δεν καταλάβαμε ποτέ την σημασία του και δεν αποτίσαμε ποτέ τον προσήκοντα σεβασμό γι΄αυτό το σύμβολο. Κι αυτό διότι εμείς οι Έλληνες μεταφράζουμε την αξία των κοινών όπως βολεύει στον καθένα.

Ο Έλληνας δηλαδή συνηθίζει τα δημόσια πράγματα να τα χρησιμοποιεί κατά το συμφέρον του-παρατηρήστε για παράδειγμα πως χρησιμοποιεί τους δρόμους κυκλοφορίας και τα πεζοδρόμια- ο καθένας κάνει ότι του καπνίσει, πως βρωμίζει τα δημόσια κτίρια και το περιβάλλον, πως  καταπατά δημόσιες εκτάσεις και χτίζει παράνομα πάνω στον αιγιαλό και τοποθετεί τις ξαπλώστρες του, αλλά σου λέει δεν σε απαγορεύω να βάλεις την πετσέτα σου ανάμεσά τους, ποντάροντας ότι αυτόματα σε μετατρέπει σε φουκαριάρη που δεν μπορείς να πληρώσεις την ξαπλώστρα του κι ετσι απλά δεν πας, δεν θα άφηνε βέβαια εκτός και τη σημαία.

Η σημαία δεν είναι το βραβείο για κανέναν, είτε είναι στρατιωτικός, είτε παπάς, είτε έμπορος, είτε δάσκαλος, είτε επιστήμονας, είτε εργάτης, είτε μαθητής. Είναι σύμβολο που ανήκει σε όλους τους Έλληνες ιθαγενείς και υπηκόους, ανεξαρτήτου θρησκεύματος και πολιτικών πεπειθήσεων.

Ο όρκος στο στρατό αναφέρει «…Να υπερασπίζω με πίστιν και αφοσίωσιν μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου τας σημαίας. Να μην τας  εγκαταλείπω, μηδέ να αποχωρίζομαι ποτέ από αυτών…». Σημάδι ότι όλοι ορκίζονται χωρίς καμμία διάκριση, περί αρίστων «σημαιοφόρων», και όλοι έχουν ιερή υποχρέωση να τηρούν την ακεραιότητά της.

Ακόμη και οπλίτες της μουσουλμανικής μειονότητας ορκίζονται στον ίδιο όρκο, αλλά στο κοράνι. Όπως και οι οπλίτες άλλων δογμάτων κατά περίπτωση που τυχαίνει να έχουν την ελληνική υπηκοότητα. Κι αυτό επειδή κατά την μάχη αν πέσει ο σημαιοφόρος ο καθένας πρέπει να την αδράξει και να την ξαναυψώσει. Δεν θα περιμένουμε να έρθουν οι «άριστοι» και να ρίξουμε τον κλήρο, για το ποιος θα την πάρει.

Στις στρατιωτικές παρελάσεις οι σημαίες φέρονται από κατώτερο αξιωματικό και όχι από ανώτατο, πράγμα που πολύ σωστά δεν αποτελεί γνώρισμα αριστείας, μα και αν ακόμα υποθέσουμε ότι υφίσταται κάτι τέτοιο δεν περιορίζεται η αριστεία στο σημαιοφόρο αλλά σε όλους, από τον έχοντα το γενικό πρόσταγμα επικεφαλή, μέχρι και τον τελευταίο παρελαύνοντα. Ίσως οι ένοπλες δυνάμεις είναι ο μοναδικός θεσμός που αποτίει την δεουσα τιμή στο σύμβολο της σημαίας χωρίς διακρίσεις.

Στο δε επίμαχο για τη σχολική σημαία, ενώ η σημερινή πραγματικότητα δημιουργεί νέες προτάσεις λόγω πολυπολιτισμικότητας των κοινωνιών, πράγμα που το έχουν λύσει αντίστοιχες χώρες, εμείς παραμένουμε περιχαρακωμένοι σε πράγματα ταμπού και δημιουργούμε θέματα, περί όνου σκιάς, ενώ με λίγη λογική θα τα είχαμε ξεπεράσει ανώδυνα.

Βλέπουμε ότι δημιουργείται θέμα, γιατί δεν βλέπουμε την πρακτική στο εξωτερικό όπου έχουν να αντιμετωπίσουν νέα κοινωνικά φαινόμενα που δεν μπορούν να αγνοηθούν, δηλαδή πολυπολιτισμικές κοινωνίες και προκειμένου να μην δημιουργούνται άκαιροι ανταγωνισμοί καθιέρωσαν τα εμβλήματα και σημαίες σχολείων και κολλεγίων όπου δεν μπερδεύεται το εθνικό με το μαθησιακό.

Μήπως η σχολική σημαία στα ελληνικά σχολεία αποτελεί την δημόσια επιβράβευση των γονέων για την παροχή γνώσεων ώστε να καταστεί άριστος και άξιος μαθητής-τρια, όπως αργότερα, κατά οξύμωρο τρόπο οι ίδιοι μέσω γνωριμιών και βουλευτικών θωπεύσεων θα διορίσουν το «αγγελούδι» τους καταστρατηγώντας κάθε έννοια  αξιοκρατίας και θεωρίας περί «αριστείων», σε βάρος κάποιων άλλων παιδιών;

Μήπως η σημαία αποτελεί ένα άλλοθι καθορισμού υποκριτικών ιδεολογιών; όπου συμβαίνει το εξής σχιζοφρενικό και οξύμωρο. Να φανατίζονται για την εθνική της παρθενία αυτοί που διακόρευσαν και εκπόρνευσαν επανηλλειμένα την χώρα στις μέρες μας, και επιπλέον κάποιοι άλλοι επίδοξοι «τιμητές» της δεν περιορίζονται στην «υπεράσπισή» της αλλά φορούν, προσκυνούν και χρησιμοποιούν αλλότρια σύμβολα που αιματοκύλησαν την ανθρωπότητα.

Και από την άλλη, οι αναθεωρητές των πάντων όπου δεν έστειλαν μια επιστολή στον Μπρέζνιεφ να καταργήσει κι αυτός τις σημαίες και τις παρελάσεις του κραταιού πάλαι ποτέ  Ερυθρού στρατού ως μη αναγκαίες. Αν και στην ελληνική ιστορία αρκετοί αγωνιστές τους πολέμησαν για τη σημαία από τη μεριά τους και επιλεκτικά αυτοί το αγνοούν.

Σε απάντηση κάποιων που τους θεωρώ μπερδεμένους, ταυτίζοντας ασύμβατα πράγματα και χρησιμοποιούν παραδείγματα από το παρελθόν κινούμενοι από εμφυλιοπολεμικά αισθήματα θα αντιπαραθέσω κι εγω τα δικά μου σύγχρονα ερωτήματα.

Τι προτιμάνε, μια νεολαία της πασαρέλλας και της γόβας στιλέτου ή μια νεολαία που γνωρίζει τον Αριστοφάνη, τον Σωκράτη, τον Ντελακρουά, τον Κολοκοτρώνη τον Επαμεινώνδα, τα  ερυθρόμορφα αγγεία, τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, το ποιήμα «Πάρθεν» του Καβάφη, τους κατά καιρούς διχασμούς των Ελλήνων, τα έπη του Ομήρου, το Ρούπελ, την μάχη της Κύπρου,κλπ.; (Και πόσα άλλα που λόγω χώρου ευνόητα δεν μπορώ να παραθέσω)

Στα σχολεία της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, δικαιούνται οι μαθητές να φέρουν την ελληνική σημαία; Αν όχι τότε ποια θα πρέπει να σηκώσουν;

Οι Έλληνες ομογενείς στις ΗΠΑ  και αλλού, δικαιούνται να φέρουν την σημαία της χώρας όπου κατοικούν;

Αν κατά τη διάρκεια της μάχης την πεσμένη σημαία τύχει να την σηκώσει μειονοτικός μουσουλμάνος Έλλην στρατιώτης, τι θα του πούμε;

Η αριστεία με τι κριτήριο ορίζεται και με ποιές προυποθέσεις; Έχουν όλοι οι μαθητές ίσες προυποθέσεις για να την διεκδικήσουν;

Ο μαθητής, που ο πατέρας του είναι άνεργος και δεν έχει χρήματα για να τον στείλει φροντιστήριο και ως εκ τούτου υπάρχει άνισος ανταγωνισμός περί «αριστείας», είναι απαγορευτικό να φέρει την σημαία; Ποιος το αποφασίζει αυτό και ας μου πει το κριτήριο.

Γνωρίζουν οι μαθητές τι εορτάζεται κατά τις εθνικές επετείους και ποιοι είναι οι υπέυθυνοι της τυχόν άγνοιας;

Κατά το παρελθόν τα εμβλήματα των πόλεων-κρατών της αρχαιότητας εφέροντο από όλους στις ασπίδες τους και δεν ήταν αντικείμενα αριστείας. Η δε λέξη άριστος εξέφραζε τόσο την υλιστική αριστοκρατία (οι άριστοι τη τάξει, με ανάλογα εισοδήματα, προνόμια και υποχρεώσεις), όσο και την αριστεία σε ιδεαλιστικό και μαθησιακό επίπεδο (αιέν αριστεύειν, πάντα να αριστεύεις και όχι αιέν αριστεύειν και σημαιοφορείν).

Η Βαράγγειος φρουρά, η σωματοφυλακή του βυζαντινού αυτοκράτορα με δικά της εμβλήματα και φλάμπουρα, ίσως η πιο αξιόμαχη δύναμη στην ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας που κατά τη μάχη του Ματζικέρτ έπεσε μέχρις ενός για να υπερασπίσει τον αυτοκράτορα Ρωμανό Δ΄ Διογένη, ενώ οι υπόλοιποι «ελληναράδες» τον παράτησαν προδομένο, στο έλεος του θεού, φεύγοντας πανικόβλητοι.

Ο Συνταγματάρχης Χατζηχρήστος. Αρχηγός ατάκτου ιππικού κατά την επανάσταση του 1821 σερβικής καταγωγής με δικά του φλάμπουρα. Διέπρεψε στη μάχη των Δερβενακίων.

Ο Κολοκοτρώνης υπηρέτησε στον αγγλικό στρατό με ανάλογο ελληνικό σώμα που είχε την δική του σημαία, φορεσιά και εμβλήματα. Το ίδιο και στον γαλλικό στρατό οι  Έλληνες chasseurs d’Orient.

Όλα αυτά μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι όλα είναι θέμα πολιτικής, κάτι που η χώρα έχει  έλλειμα λόγω ανίκανων πολιτικών να θεσμοθετήσουν σοφά αναλύοντας τις σημερινές ανάγκες για να μην υπάρχουν περιθωριοποιημένοι ευάλωτοι πολίτες στις ορέξεις του κάθε αγύρτη.

Οι πολιτικοί μας, ποτέ δεν έδωσαν ισονομία στους Έλληνες. Ποτέ δεν τους έδωσαν ίσες ευκαιρίες σε όλες της δραστηριότητες της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής των πολιτών. Η τακτική τους ήταν πάντοτε να διχάζουν τον κόσμο με τα πιο απλά πράγματα έως και με τα πιο πολυσύνθετα. Η εθνικοφροσύνη ήταν ένα διχαστικό σκηνικό θεάτρου όπου βολεύονταν οι κομπάρσοι. Οι δε απέναντι επιδεικτικά αναθεωρούσαν από αντίδραση τα πάντα, παρόλο που κάποιων οι πρόγονοι άφησαν τα κόκκαλά τους σφαγμένοι στις ακτές της Ιωνίας ή ήρθαν κυνηγημένοι από τα βάθη της Ασίας. Τους θεωρούν απλά ψηφοφόρους ευκαιρίας, γι’ αυτό και οι ίδιοι καταντήσανε πολιτικοί ευκαιρίας. Έτσι λοιπόν και η σημαία δεν έμεινε αλώβητη, κατάντησε σημαία ευκαιρίας κατά τον ναυτικό όρο.

*Ο Νίκος Κουζίνης είναι αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας εν αποστρατεία.