Σκοτάδι;

(μετά από μεγάλη παύση – χαμηλόφωνα)

Στη σκηνή της «Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης» ανέβηκα τρεις φορές. Η πρώτη ήταν και η πιο καθοριστική. Μετά, το κουβάρι ξετυλίχτηκε, με τον τρόπο που ξετυλίγονται όλα τα κουβάρια: άλλοτε γρήγορα κι άλλοτε αργά (έβρισκε γωνία), μερικές φορές με κόμπους (που έπρεπε να σκύψω και να λύσω) κι άλλες πατώντας το χωρίς να το καταλαβαίνω. Αλλά η αρχή – και κατά καιρούς, η διάρκεια – ήταν εκεί, στο θέατρο Αμαλία. Χειμώνες πάντα, ανύποπτος στην αρχή, υποψιασμένος αργότερα. Επειδή τα χρόνια περνούν, ένας βιαστικός εαυτός καραδοκεί έτοιμος να προσπεράσει τα σημαδιακά και τα σημάδια κι η μνήμη δεν αποδεικνύεται πάντα σύμμαχός μας, ειδικά στην Ελλάδα και ειδικά στις μέρες μας, ένα βράδυ με εκβίασα σχεδόν να θυμηθώ τις τρεις φορές που πέρασα το κατώφλι του θεάτρου (αντιπαθώ την έκφραση «πέρασα το κατώφλι», όπως και την ακατάσχετη αναμνησιολογία αλλά να που -). Θυμήθηκα ακόμα και την πρώτη παράσταση που είδα εκεί (τις «Νύχτες χαμένων ερώτων» του Γιούκιο Μίσιμα, σκηνοθετημένη από το Νίκο Χουρμουζιάδη). Τι άλλο; Άστα τα άλλα. Δεν ενδιαφέρουν κανέναν, εκτός από μένα. Άλλο θέλω να πω (πάντα αυτό το θεματάκι: άλλα έρχομαι να πω κι άλλα έχω πει φεύγοντας): θέλω να πω για την ανακοίνωση της αναστολής της λειτουργίας της Πειραματικής Σκηνής. Όχι γιατί έχω κάτι άλλο να προσθέσω στα όσα ειπώθηκαν, ακούστηκαν και γράφτηκαν αλλά γιατί σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις οφείλεις να μιλάς κι ας επαναλαμβάνεις.

(αλλαγή τόνου – πιο δυνατά)

Αναρωτιέμαι πώς αντιδρά κανείς στην είδηση της σιωπής ενός θεατρικού σχήματος και δη εγνωσμένης προσφοράς και κύρους. Υποθέτω ότι κάποιοι στενοχωριούνται κι ότι εύχονται να μην είχε συμβεί, την ίδια στιγμή που κάποιοι άλλοι μπορεί και να τρίβουν τα χέρια τους. Ο καθένας έχει τους λόγους του, όλοι ωστόσο συνεχίζουν (συνεχίζουμε) μετά τις δουλειές τους. Εξάλλου, όταν έρχεται ο λογαριασμός της ΔΕΗ είναι πολυτέλεια ν’ ασχολούμαστε (λένε) μ’ ένα θέατρο που κλείνει, ακόμα κι όταν αυτό έχει αναθρέψει ένα ολόκληρο κοινό, συστήνοντάς του μέσα από παραστάσεις –περισσότερο ή λιγότερο δραστικές, αλλά δεν είναι εκεί το ζήτημα- συγγραφείς, έργα, σκηνοθέτες, ηθοποιούς. Ακόμα κι όταν αυτό το σχήμα δρα (και το ρήμα έχει τη σημασία του) σε μια σκεβρωμένη πόλη που ενίοτε είναι αντιδραστική και που δεν έχει πολλούς λόγους να καυχηθεί ούτε για τη θεατρική της παραγωγή ούτε για την καλλιτεχνική της πολυφωνία ούτε για τις αποτελεσματικές απαντήσεις της στην αγωνία των πολιτών της να δουν από σκηνής κάτι απ’ τη ζωή κι απ’ την καρδιά τους, για να πάψουν να αισθάνονται τόσο οδυνηρά μόνοι.

(ανεβαίνει η φωνή)

Στη χρεοκοπημένη Ελλάδα των δεικτών και των μετρήσεων, εκπαιδευμένοι όλοι να παίζουμε το ρόλο του λαχανιασμένου μαλάκα (γκραν σουξέ!), το αν χρεοκοπεί η τέχνη και το αίσθημά της είναι δευτερεύον. Δούλεψαν πολλοί για να μας μάθουν να σκεφτόμαστε έτσι, όλοι μας δουλέψαμε για την αφασία μας, δούλεψε ακόμα και το ίδιο το θέατρο, μια μεγάλη μερίδα του έστω. Γι αυτό και τώρα ο θυμός μας είναι φιμωμένος. Και γι’ αυτό η είδηση ότι ο φετινός χειμώνας (μακάρι να μην) είναι και ο τελευταίος της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης ακούστηκε δυνατά, οι περισσότεροι ωστόσο την υποδεχτήκαμε μουδιασμένοι και, κυρίως, χωρίς συνείδηση της απώλειας που φέρνουν τέτοια «λουκέτα». Από κει και πέρα, τα πράγματα παραδίνονται στην Ιστορία για να κριθούν. Αλλά εκτός από την αρένα της Ιστορίας, όπου θ’ αναμετρηθούν τ’ αυθεντικά με τα ψεύτικα, υπάρχει κι η αρένα του παρόντος, της κάθε μέρας και της κάθε νύχτας το πήγαιν’ έλα, που δεν αντέχεται χωρίς την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα χαμηλώσουν τα φώτα της πλατείας και θ’ ανάψουνε οι προβολείς της σκηνής για να φωτιστεί το μέσα μέρος μιας ζωής που παραδώσαμε «μ’ ένα φιλί στους δήμιους».

(ψιθυριστά αλλά με εκνευρισμό)

Καταλαβαίνεις τώρα γιατί η Πειραματική Σκηνή της Τέχνης χρειάζεται να ξανανοίξει ή έχεις πάλι αλλού το νου σου;