Sl**t Shaming: Do I need to hear all these craps?

Προκαταβολικά σημειώνω πως το κείμενο εκφράζει, αγγλιστί μια unpopular opinion, κοινώς μια μη δημοφιλή άποψη.

Διάβασα προσεκτικά αυτές τις ημέρες δημοσιεύματα και αναρτήσεις σχετικά με τις «προκλητικές» δηλώσεις της ηθοποιού Μαρίας Σολωμού αναφορικά με την προσωπική της ζωή και εκπλήσσομαι από όλον αυτόν τον ντόρο που έχει και είχε προκληθεί.

Η Μαρία Σολωμού, ως δημόσιο πρόσωπο έφαγε όλη αυτήν την τοξικότητα, ψήγματα της οποίας καταπίνουμε καθημερινά όλες, άλλοτε μεγαλύτερα, άλλοτε μικρότερα. Το ψευδοεπιχείρημα ό,τι έχουμε χάσει το «puriness» μας δημιουργεί ένα κοινωνικό στίγμα για τις γυναίκες.

Το φαινόμενο του sl**t shaming, δηλαδή ο αρνητικός κοινωνικός χαρακτηρισμός των γυναικών και των θηλυκοτήτων για την εκδήλωση της σεξουαλικότητάς τους. Είναι άκρως ενδιαφέρουσα η διαφορετική αντιμετώπιση του ανδρικού φύλου, όταν μιλά για τις σεξουαλικές του κατακτήσεις και εμπειρίες, οι οποίες αποτελούν «απόδειξη» του ανδρισμού τους, για αυτό και παρουσιάζονται συχνά με κομπασμό, ως επίτευγμα!

Η υπόρρητη και μερικές φορές ρητή κοινωνική επιταγή περί αγνότητας του γυναικείου φύλου οδηγεί σε μια αυτοματοποιημένη πορεία σκέψης, η οποία γεννά το τελικό συμπέρασμα πως είμαστε «εξώλης και προώλης», διότι έχουμε ενεργή σεξουαλική ζωή. Διερωτώμαι: γιατί είναι τόσο κακό, όταν μια γυναίκα απολαμβάνει να μιλά και να εκφράζει ελεύθερα την σεξουαλικότητά της;

Το πρώτο διάστημα, όταν βγήκε αυτό το θέμα στην επικαιρότητα για να είμαι ειλικρινής, δεν ασχολήθηκα, διότι θεώρησα ό,τι πιο αυτονόητο ο κάθε άνθρωπος να κινείται στη προσωπική του ζωή, όπως εκείνη/-ο-/ος επιθυμεί, με την ανυποχώρητη προϋπόθεση της συναίνεσης στη τέλεση της πράξης και της μη διάπραξης αξιόποινου ποινικά αδικήματος. Όμως, για ακόμη μια φορά η πραγματικότητα μας αποδεικνύει πως δυστυχώς τίποτα δεν θα πρέπει να λαμβάνεται, ως αυτονόητο!

Ένα ακόμη σχετικό πρόσφατο παράδειγμα δημοσίου προσώπου είναι αυτό της πρώην Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ‘Έφης Αχτσιόγλου, η οποία δήλωσε ό,τι για καιρό κυκλοφορούσε η ανυπόστατη φήμη πως ήταν ζευγάρι με επίσης τέως Υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Κατρούγκαλο. Ποια είναι όμως η σκέψη που ελλοχεύει πίσω από αυτήν τη φήμη; Μια νέα, ικανή και όμορφη γυναίκα δεν είναι ικανή να χτίσει τη δική της καριέρα ή να εξελιχθεί σε έναν επαγγελματικό χώρο, εάν δεν έχει πρωτύτερα πάρει-με οποιονδήποτε τρόπο- τη «στήριξη» της πατριαρχίας.

Από τη στιγμή λοιπόν που δεν συντελείται κάποια κολάσιμη πράξη, δεν κατανοώ ειλικρινά ακόμη και τώρα για ποιο λόγο έγινε και γίνεται η όλη δημόσια συζήτηση, η οποία περισσότερο μου θυμίζει αφορμή για gossiping. True fact: Η κοινωνία δεν είναι ποτέ μα ποτέ ευχαριστημένη από τις γυναίκες και τις θηλυκότητες. Μας θέλουν ακόμη και σήμερα κομμένες και ραμμένες στα μέτρα τους.

Μπορεί να θέλουν πια η γυναίκα να έχει σεξουαλικές εμπειρίες, μα δεν θέλουν να έχουν περισσότερες από αυτούς. Επιθυμούν να είναι sexy, μα δεν θέλουν να προκαλούν τα βλέμματα τρίτων προσώπων. Ενώ, εκείνοι έχουν ίσως εφαρμογές και τις χρησιμοποιούν, με κύριο σκοπό την εύρεση γρήγορου sex, χαρακτηρίσουν με υποτιμητικά σχόλια συχνά όσες επιλέγουν επίσης να χρησιμοποιούν αυτούς τους ηλεκτρονικούς τόπους. «Να είναι τόσο, όσο» αυτό είναι το σύνθημα τους, κοινώς να χωρεί στα δικά τους καλούπια και το κυριότερο να είναι εάν όχι χειρίσιμη, διαχειρίσιμη, ώστε να «έχουν και το κεφάλι τους ήσυχο»!

Επομένως, η κεντρική προβληματική είναι η διαχρονική ανάγκη ελέγχου της πατριαρχίας, δια των αντιπροσώπων της, στη γυναικεία ύπαρξη και δη στο γυναικείο σώμα και τη γυναικεία σεξουαλικότητα, η οποία είναι χρήσιμη κυρίως όταν εξυπηρετεί τα ετεροκανονικά αιτήματα, όπως η επιθυμία για αναπαραγωγή και διαιώνιση του ανθρώπινου είδους.

Όμως, για καλή ή και κακή τύχη πολλών ανθρώπων, η γυναίκα και οι θηλυκότητες σήμερα, ειδικότερα οι νεότερες γενιές, βιώνουν την εαυτή τους πια ελεύθερα και ανεμπόδιστα, χωρίς ανάγκη για περαιτέρω εξηγήσεις, δικαιολογίες και ντροπή: πως πράττουν κάτι μύχιο, κάτι απαγορευμένο. Σήμερα, οι γυναίκες και οι θηλυκότητες εκφράζουν την πολύπλευρη προσωπικότητά τους, βιώνουν την σεξουαλικότητά τους, πραγματώνουν την υπόσταση τους και το κυριότερο όλων επιλέγουν και δεν επιλέγονται!

Ζουν δηλαδή ως ενεργητικά υποκείμενα των ζωών τους και όχι ως παθητικές δέκτριες των επιλογών και πράξεων της πατριαρχικής κοινωνίας! Πρακτικά αυτό μπορεί να σημαίνει πως μια γυναίκα ή μια θηλυκότητα δύναται να είναι μονογαμική, πολυγαμική, asexual κ.α., να της αρέσουν οι άνδρες με κοιλίτσα ή με κοιλιακούς, οι γυναίκες με κοντά ή μακριά μαλλιά ή και οι δυο. Το φάσμα είναι μεγάλο και η επιλογή αφορά καθαρά και μόνον αυτές!

Η αυτοδιάθεση της γυναικείας προσωπικότητας, πτυχή της οποίας είναι η έκφραση της ταυτότητας του φύλου και ο ελεύθερος σεξουαλικός προσανατολισμός της αποτελεί κεντρικό σημείο αναφοράς για τον σύγχρονο άνθρωπο. Η προσωπική αυτή επιλογή βρίσκεται στον πυρήνα του δικαιώματος, γι’ αυτό το λόγο, όταν αμφισβητείται και ερμηνεύεται κατά το δοκούν από μεμονωμένα άτομα ή ομάδες, όπως οι incels, θα πρέπει να υφίσταται ένα ισχύον προστατευτικό πλαίσιο, το οποίο θα δρα ευνοϊκά για την άμεση προάσπιση του θεμελιώδους αυτού δικαιώματος.

Το κίνημα των incels φέρει ως κεντρική ιδέα πως η αιτία αδυναμίας ή και αποτυχίας σύναψης ερωτικής σχέσης των γυναικών με τους άνδρες, αποτελεί η χειραφετητική τάση των σύγχρονων γυναικών, οι οποίες διαποτισμένες από τις «κακές» φεμινιστικές ιδέες καθιστούν ανέφικτη την επικοινωνία των δυο φύλων. Οι υποστηρικτές του κινήματος εκφράζουν στο λόγο τους μισογυνιστικά σχόλια και συχνά επικροτούν την άσκηση βίας έναντι των γυναικών. Δεν θα πρέπει να μας εντυπωσιάζει η σύνδεση τους με ακροδεξιές ιδεολογίες. Αντίστοιχο κίνημα υπάρχει και στις ομόφυλες σχέσεις μεταξύ ανδρών, όπου η διαιώνιση μειωτικών πεποιθήσεων, αποτελεί μέσο ελέγχου και χειραγώγησης του εν δυνάμει ερωτικού συντρόφου.

Περιστατικά διακριτικής μεταχείρισης ή απομόνωσης εντοπίζονται δυστυχώς και εντός της queer-φεμινιστικής κοινότητας. Για δεκαετίες αποκλεισμένα/-ες/-οι τα μέλη της κοινότητας φέρουν τη συνειδητή ή και ασύνειδη ανάγκη προστασίας του χώρου τους, με αποτέλεσμα ουσιαστικά να εξαιρούν άλλα άτομα, τα οποία αντίστοιχα βιώνουν την έλλειψη συμπερίληψης αυτή τη φορά όμως με αντίστροφη φορά. Ομάδες και άτομα της κοινότητας έχοντας ζήσει την περιθωριοποίηση και το κοινωνικό στίγμα πιο έντονα συχνά δρουν καχύποπτα προς τα άτομα που μπορεί να μην ανήκουν στην κοινότητα, είναι όμως υποστηρίκτριες/ υποστηρικτές της και επιθυμούν να στηρίξουν τα διεκδικητικά αιτήματα.

Έχοντας πληγωθεί και εγώ από την τοξικότητα της πατριαρχίας γνωρίζω στο πετσί μου τι θα πει η περίφημη φράση «διάκριση λόγω φύλου», όμως ακριβώς επειδή έχω βιωμένη εμπειρία προσπαθώ να βελτιώνομαι καθημερινά και να μην δρω με πατριαρχικούς όρους εξαίρεσης ομάδων και ατόμων, κοινώς αποφεύγω να κάνω ό,τι μου έκανε η πατριαρχία. Αντί, να γίνουμε μια οιονεί κλειστή ομάδα, η οποία μοιράζεται τις αγωνίες και τους φόβους μονάχα μεταξύ των μελών που φέρουν την αντίστοιχη γνώση και εμπειρία, καλό είναι να ανοίξουμε τόσο τις κοινότητες μας, όσο και τα αιτήματα μας προς την ευρύτερη κοινωνία. Γνωρίζω πολύ καλά την επικινδυνότητα του εγχειρήματος, ίσως και την αποτυχημένη έκβαση, αλλά η αυτοαναφορικότητα επίσης δεν οδηγεί στα θετικά αποτέλεσμα και κυρίως στην επιτακτική ανάγκη δημιουργίας ενός ασφαλούς χώρου για όλα τα άτομα εκτός του κλειστού κύκλου της κοινότητας στην οποία ανήκουν.

Αδυνατώ να κατανοήσω πως θα σπάσω την πατριαρχία, εάν καταπιέζομαι και ζω ανελεύθερα ακολουθώντας συχνές τάσεις, οι οποίες δεν με εκφράζουν. Κάποιο μέλος ομάδας, μου απεύθυνε την εξής ερώτηση κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας μας συνάντησης: «τώρα που θα πας στα μαθήματα τάνγκο, πως ακριβώς σπας την ετεροκανονικότητα;» της απάντησα «σπάω τα στερεότυπα ζώντας έτσι όπως θέλω και εκφράζοντας με υγιή τρόπο την εαυτή μου, κινούμενη ανάμεσα σε ανθρώπους, οι οποίοι επίσης εκφράζουν συμπεριληπτικό λόγο και ιδέες». Ή θα ήταν φεμινιστικό το να καταπιέσω τα θέλω μου και το γεγονός πως περνώ όμορφα, χορεύοντας, σκεπτόμενη ό,τι η δομή του χορού έχει έναν καβαλιέρο και μια ντάμα και άρα από αυτό συνεπάγεται πως είναι ένα πατριαρχικό προϊόν;

Το να γυρίσω την πλάτη π.χ στο τάνγκο, επειδή το αντιλαμβάνονται ως γρανάζι της πατριαρχίας αποτελεί για εμένα μια μηδενιστική πράξη στην οποία δεν μπορώ να συμμετέχω, καθώς αν και έχει στοιχειά που με βρίσκουν αντίθετη την ίδια στιγμή μου προσφέρει χαρά και απόλαυση. Οι σύγχρονες δασκάλες χορού δίνουν νέα σύγχρονη, ισοτική οπτική του χορού, όπως μας λέει και η δική μας δασκάλα: «παρελθοντικά η ντάμα θεωρούταν μια παθητική ύπαρξη, όμως αυτό είναι μια παλαιική ανάγνωση, η οποία δεν ισχύει, καθώς η ντάμα συμμετέχει εξίσου ενεργητικά στο χορό».

Σίγουρα οι πατριαρχικές αντιλήψεις έχουν διαποτίσει τις αντιλήψεις, την οργάνωση της κοινωνίας, μα κυρίως εμάς τους ανθρώπους. Αγωνιζόμαστε να ξεζώσουμε τα όρια που αποφάσισαν άλλοι/-ες/-α για εμάς, χωρίς εμάς. Το να είμαστε συμπεριληπτικά πλάσματα στη πράξη σημαίνει να αποδεχόμαστε τον άλλον άνθρωπο, όπως ακριβώς είναι με όλα εκείνα τα στοιχεία που στα δικά μας μάτια φαντάζουν ίσως διαφορετικά και ανοίκεια!

Ειδάλλως, κάνουμε αυτό που κάνει και η πατριαρχία με άλλον τρόπο όμως, εξαιρούμε ανθρώπους, γιατί δεν μας ομοιάζουν! Σημασία έχει να δίνουμε χρόνο στην εαυτή/ στον εαυτό μας, ώστε να είμαστε σε θέση να μας γνωρίσουμε, να ανακαλύψουμε ποιες είμαστε και κυρίως τι μας αρέσει σε όλους τους τομείς τα ζωής μας, έχοντας μεγαλώσει ακούγοντας πάντα το πως πρέπει να φέρομαι, τι να σπουδάσω, πως να μιλώ κα ποιος άνδρας να μου αρέσει, ο χώρος τους να ανακαλύψω μόνη μου το ποια είμαι, καλύφθηκε από ετεροπροσδιορίσιμες δοξασίες και εξωγενείς προσλήψεις.

Χωρίς ουσιαστικό χώρο και χρόνο για εμάς δεν θα καταφέρουμε να είμαστε σε θέση να επικοινωνούμε χωρίς ντροπή και τύψεις αυτό που είμαστε και θέλουμε. Θα συνεχίσουμε ουσιαστικά να διαιωνίζουμε τον φαύλο κύκλος της πατριαρχίας, ζώντας καταπιεσμένες/-α/-οι, χωρίς αυθεντικότητα και κυρίως χωρίς συναισθηματική και ψυχική υγεία.