Σωματικές επιτελέσεις

του Σάββα Πατσαλίδη

Πριν από τρεις περίπου μήνες είδαμε τη χοροθεατρική ομάδα «Κι όμΩς κινείται», στο ΚΘΒΕ με την περφόρμανς “Το σωματίδιο του Θεού” που άφησε γενικά καλές εντυπώσεις. Τώρα, στο Black Box, την είδαμε ξανά με ένα άλλο θέαμα, που μπορεί να έχει διαφορετικό τίτλο (Betelgez), όμως και αυτό συνεχίζει το ανθρωποκεντρικό του ταξίδι, σε αναζήτηση απαντήσεων στο ερώτημα ποιοι είμαστε, πού πάμε και σε ποιο κόσμο ζούμε.

Ο αστέρας Μπετελγκέζ αναμένεται να εκραγεί, μας ενημερώνει το κείμενο της περφόρμανς. Ένας νέος ήλιος θα ανατείλει. Η έκρηξη θα είναι τόσο έντονη που θα λάμπει στον ουρανό δεκαπέντε μέρες. Βρισκόμαστε σε ένα οριακό σημείο, όπου όλα μπορούν να συμβούν. Και από δω αρχίζει να ξεδιπλώνεται και το νήμα της χοροθεατρικής περιπέτειας των τεσσάρων πρωταγωνιστών της περφόρμανς που είδαμε.

Μια μεγάλη τραμπάλα στημένη κάπου στη μέση της σκηνής, ρίχνει τη σκιά της παντού. Στα πέρα δώθε της διατηρούνται ή χάνονται οι ισορροπίες, ανεβαίνουν ή πέφτουν σώματα. Τραμπάλα, η ζωή μας: μια συνεχής ταλάντωση, μια συνεχής ισορροπία του τρόμου. Τώρα ζεις τώρα πεθαίνεις. Χορός, περφόρμανς, τσίρκο, λόγος, στην υπηρεσία ακτινογράφησης παθών και παθημάτων. Μια εντυπωσιακή εκμετάλλευση του χώρου, με τα τέσσερα σώματα να λειτουργούν άλλοτε μαζί, σε μια καλά μελετημένη χορογραφία (στο έδαφος αλλά και στον αέρα), και άλλοτε ατομικά, άλλοτε διαφυλάσσοντας και άλλοτε διασπώντας την ενιαία πρόσληψη του θεάματος, ώστε ο θεατής να μπορεί να δει και τις ατομικές επιτελέσεις. Σώματα σε διαδικασία ανόδου και σώματα σε διαδικασία καθόδου, σώματα που ρισκάρουν, που απελπίζονται, που αισθάνονται. Μια συνεχής δράση και αντίδραση στο πλέγμα της οποίας αρχίζουν και τελειώνουν πράξεις και σκέψεις. Το ένα «Εγώ» γεννά το άλλο, τη στιγμή που, από το βάθος της σκηνής, εκκινούν και αλώνουν τον τελεστικό χώρο ήχοι και βόμβες και λόγια, λόγια παχιά, λόγια γλυκερά, λόγια επαναστατικά, λόγια υποσχόμενα. Λόγια που κάλυψαν τα ίχνη ή καθόρισαν τα ίχνη μας πολλούς αιώνες τώρα. Λόγια που εμπεριέχουν τη ζωή και τον θάνατο, λόγια ελπίδας και συχνά εντυπωσιασμού. Λόγια που πεθαίνουν μόλις αρθρωθούν.

Την αρχή κάνει ο Μαχάτμα Γκάντι με την ομιλία του για την παθητική αντίσταση και εν συνεχεία ακολουθούν αποσπάσματα από μια ομιλία του Μάο, μετά του Αλιέντε, ακούμε τα λόγια των Αμερικανών αστροναυτών τη στιγμή της προσελήνωσης του Απόλλων 11, ακούμε τη Μασσαλιώτιδα, τον Μάλκολμ Χ, τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, μέχρι και Τσιτσάνη στο «Απόψε κάνεις μπαμ» που θα χορέψει εξαιρετικά η Χριστίνα Σουγιουλτζή, την στιγμή που τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας (Ερμής Μαλκότσης, Camilo Bentancor, και Δημήτρης Σωτηρίου), επιχειρούν τις δικές τους απογειώσεις και προσγειώσεις, διαμορφώνουν τα κινησιολογικά τους μοτίβα σε άμεση συνάρτηση με την ακουστική παρτιτούρα (του Κ. Αντωνίου) και τα τσιτάτα των πολιτικών και των επαναστατών.

Συμπέρασμα: μια εύφορη στιγμή. Γεμάτη και ευφάνταστη.

Περί Butoh

Το μπούτο δεν είναι για το μέσο Έλληνα φίλο των τεχνών οικείος χορός, ακόμη και για τους μαθητές σχολών χορού. Φάνηκε άλλωστε και από τον τρόπο που μετέφρασαν σκηνικά τη σύντομη εμπειρία τους στο workshop που έκαναν με τον Γκριγκόρι Γκλαζούνοφ στη σκηνή του Black Box. Δέκα λεπτά ήταν αρκετά για να φανούν οι δυσκολίες και ιδιαιτερότητες αυτής της πολύ απαιτητικής ιαπωνικής σωματικής έκφρασης.

Όνειρα: αυτός ήταν ο τίτλος του σόλο θεάματος του Ρώσου χορευτή από την Αγία Πετρούπολη, ενός θεάματος κοσμικού και «απόκοσμου» ταυτόχρονα, με καλή αίσθηση του περιβάλλοντος χώρου, αλλά και του χρόνου που υπογράμμιζαν οι σχεδόν «παγωμένες» κινήσεις του χορευτή. Πέλμα, χέρια, γάμπες, μέση, λεκάνη, όλα μέσα από τη καλά μελετημένη διαχείριση της ενέργειας, σε μια ιδιαίτερη και συνεχή επαφή με τη γη. Το σώμα στον ύπνο και τον ξύπνιο του, στο όνειρο και τον εφιάλτη. Το σώμα με και χωρίς μάσκα. Όλο το «Είναι» στο φως μέσα από την κίνηση.

Συμπέρασμα: Δεν ξέρω πολλά πράγματα για τον χορό αυτό. Αλλά χαλάρωσα, αφέθηκα, με ταξίδεψε, μου άρεσε κι ας μην μπορώ να εξηγήσω (με επιστημονικούς όρους) ακριβώς γιατί.

*To oddDance theater από την Αγία Πετρουπόλη της Ρωσίας παρουσίασε τον Grigory Glazunov στην solo butoh performance «δreams» στη σκηνή του BlackBox για 3 παραστάσεις στις 16, 18, 19 Ιανουαρίου 2015