SOS από την κοιλάδα του Αώου

Η Βοβούσα αποτελεί ένα μικρό αλλά ιστορικό χωριό του Ανατολικού Ζαγορίου στον Νομό Ιωαννίνων στην κοιλάδα του Αώου, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων. Σήμερα αριθμεί περί τους 70 κατοίκους, κατά κύριο λόγο βλάχικης καταγωγής. Η Βοβούσα ή Μπαϊάσσα -στα Βλάχικα- βρίσκεται στο κέντρο του Εθνικού Δρυμού της Βόρειας Πίνδου και στις παρυφές του Εθνικού Δρυμού της Βάλια Κάλντα, σε μια προστατευόμενη περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους, όπου κυριαρχεί το ορεινό τοπίο και το υδάτινο στοιχείο με τη μορφή του ποταμού Αώου. Ο Αώος, με συνολικό μήκος 260 χλμ (70 εκ των οποίων σε ελληνικό έδαφος), ξεκινά το ταξίδι του από τη βόρεια Πίνδο, όπου σχηματίζεται από τα ρέματα της περιοχής. Ήδη από τη δεκαετία του ’80 το ποτάμι έχει εν μέρει τιθασευτεί με τη δημιουργία φράγματος στις πηγές του που εξυπηρετεί τις ανάγκες ηλεκτροδότησης της περιοχής. Λίγο πιο κάτω, ο Αώος φτάνει στη Βοβούσα, η ύπαρξη της οποίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον ποταμό – είναι πολύ πιθανό να χρωστά ακόμα και το ίδιο της το όνομα σε αυτόν, από τη βοή των νερών που την χωρίζουν στα δύο. Λίγο πριν κυλίσει στην άλλη πλευρά των συνόρων, στην Αλβανία, ο Αώος περνά και από την Κόνιτσα.

Σήμερα, υπάρχει η πρόθεση να κατασκευαστεί ένα νέο φράγμα, που θα εκτρέψει τα νερά του Αώου προς τη λίμνη των Ιωαννίνων. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο κινδυνεύει να σημάνει το απότομο τέλος του ταξιδιού του ποταμού προς την Αδριατική, όπου και εκβάλλει, στερώντας τη Βοβούσα, την Κόνιτσα αλλά και την Αλβανία από τα νερά του, που θα εγκλωβιστούν στο νέο φράγμα της κοινοπραξίας ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Α.Ε. – ΔΕΗ Α.Ε. Πρόκειται, όμως, για ένα βιολογικό θησαυροφυλάκιο. Περιοχή εθνικών δρυμών, προστατευόμενη από τη νομοθεσία της ΕΕ ως περιοχή NATURA 2000 μεταξύ άλλων, που φιλοξενεί αναρίθμητα απειλούμενα και ενδημικά είδη, σπάνιους οικότοπους και συγκλονιστικά τοπία. Χαρακτηρίζεται επίσης από εμβληματικούς αλλά απειλούμενους κατοίκους, όπως η καφέ αρκούδα, ο λύκος και το αγριόγιδο, αλλά και σπάνια είδη ψαριών, όπως ο πινδοβίνος που υπάρχει μόνο στον Αώο. Μια αλλαγή τέτοιων διαστάσεων όπως η κατασκευή των έργων εκτροπής, θα διαταράξει ανεπανόρθωτα την οικολογική ισορροπία της περιοχής, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον, τον άνθρωπο, τη χλωρίδα και την πανίδα της Ηπείρου. Στόχος της ημερίδας Αώος, Πηγή ζωής για τη Φύση και τον Άνθρωπο αλλά και των παράλληλων εκδηλώσεων που την πλαισιώνουν είναι η ανάδειξη του ζητήματος, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης. Η Βοβούσα αποτελεί ίσως το πιο συμβολικό σημείο για τη διοργάνωση μιας τέτοιας εκδήλωσης, αφού χωρίς τον Αώο, το πέτρινο γεφύρι που ενώνει το χωριό θα χάσει τον λόγο της ύπαρξης του και το όνομα Βοβούσα θα είναι πια κενό νοήματος.

*Oι φωτογραφίες είναι του Νίκου Παλαιολόγου της ομάδας Phasma2

Η Ημερίδα: Το Σάββατο 29 Ιουνίου στις 11:00-16:00, στο Καταφύγιο «Βάλια Κάλντα», θα διεξαχθεί ημερίδα με θέμα Αώος, Πηγή ζωής για τη Φύση και τον Άνθρωπο σε διοργάνωση της Κίνησης για την Προστασία του Αώου και υπό την αιγίδα των Δήμων Ζαγορίου και Κόνιτσας. Ομιλητές:

1. Στέργιος Βέργος, Πρόεδρος Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, καθηγητής τμημ. Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος ΤΕΙ Λάρισας 2. Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 3. Γιάννης Παπαδημητρίου, Δικηγόρος, Περ. Σύμβουλος, Επικεφαλής Περιφερειακής Παράταξης “ΑΥ.ΡΙ.Ο. για την Ήπειρο” 4. Τριαντάφυλλος Αλμπάνης, Πρύτανης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 5. Θεοδότα Νάντσου, Συντονίστρια Περιβαλλοντικής Πολιτικής WWF Ελλάς 6. Νίκος Χρυσόγελος, Ευρωβουλευτής Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, αντιπρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου. 7. Κρίτων Αρσένης, Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ευρωβουλευτής

Παράλληλες εκδόσεις

Α. Εκθέσεις φωτογραφίας: Θα φιλοξενηθούν σε ένα εργοστάσιο ξυλείας, μια αχυρώνα και μία αποθήκη στο χωριό της Βοβούσας. Μέσα από τις εκθέσεις, ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με την πραγματικότητα της ζωής σε ένα μικρό χωριό και όχι με την τουριστική εικόνα που έχει συνηθίσει να συναντά. 1. “Βοβούσα: Μοναδική και όχι Μόνη” Ομαδική έκθεση φωτογραφίας της ομάδας Phasma2. Επί έναν μήνα έξι φωτογράφοι της ομάδας κατέγραφαν, ο καθένας με τη δική του ματιά, τους ανθρώπους, την καθημερινότητα, τη φύση και το περιβάλλον της Βοβούσας. Συμμετέχουν: Ανδρονίκη Χριστοδούλου, Γιώργος Βιτσαρόπουλος, Γιώργος Δέτσης, Στέλιος Ματσάγγος, Αλέξανδρος Σταματίου, Νίκος Παλαιολόγος. 2. “Τι Αγαπώ και τι δε Θέλω να Χάσω” Ομαδική έκθεση φωτογραφίας των τεσσάρων μαθητών του μονοθέσιου δημοτικού σχολείου Βοβούσας. Η ομάδα Phasma2 παραχώρησε compact ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές στους μαθητές. Επί δεκαπέντε μέρες παρακολούθησε την πορεία των εκκολαπτόμενων φωτογράφων μέσα από ένα καθημερινό ιδιότυπο σεμινάριο προσαρμοσμένο στις διαφορετικές ηλικίες των παιδιών. Θεματολογία: Οι συγγενείς μου, οι γείτονές μου, οι συμμαθητές μου, το χωριό μου, το ποτάμι μου. 3. “Phasma2: Ένας για Όλους κι Όλοι για Έναν!” Παρουσίαση της ομάδας Phasma2 μέσα από έξι φυσιολατρικά πορτρέτα του Καμίλο Νόλλα. Πρόκειται για φωτογραφίες κατασκευασμένης πραγματικότητας στο ιδιαίτερο περιβάλλον της Βωβούσας. Β. Ηχητική εγκατάσταση: “Από την Πόλη Έρχομαι και στην Κορφή Κανέλα”. Στον κεντρικό πλάτανο του χωριού θα αντηχούν ηχορυπαντικοί θόρυβοι μεγαλούπολης σε αντιπαράθεση με την ησυχία και τη γαλήνη του χωριού. Κομπρεσέρ, σειρήνες και σπασμένες εξατμίσεις ενάντια σε τιτιβίσματα, τριζόνια και το θρόισμα των πλατανόφυλλων. Γ. Προβολές: 1. “Ο Ηρακλής, ο Αχελώος και η Γιαγιά μου”, του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου. Η ∆ήµητρα Κουτσιαµπασάκου ζει µόνη της στο Αρµατωλικό, ένα ορεινό χωριό της Πίνδου. ∆ίπλα από το σπίτι της κυλάει ο πανάρχαιος ποταµός Αχελώος που χωρίζει το Αρµατολικό από το χωριό Μεσοχώρα. Στο σηµείο αυτό χτίζεται και το φράγµα της Μεσοχώρας, ένα από τα έργα-κλειδιά για την εκτροπή του Αχελώου. Το σπίτι της γιαγιάς βρίσκεται στο κέντρο της επικείµενης τεχνητής λίµνης. ∆υο από τα εγγόνια της, ο ∆ηµήτρης και ο Κώστας, την επισκέπτονται και παράλληλα γυρίζουν το ντοκιµαντέρ. 2. 3d Παρουσίαση του ανάγλυφου της περιοχής όπου θα γίνει η παρέμβαση, από τους Άρη Λεονταρίτη, Γιώργο Παναγιωτόπουλο. 3. Video Αώος σε επιμέλεια Βασίλη Νιτσιάκου

Δ. Συναυλία με το Kουαρτέτο Eγχόρδων Αθηνών Tο Kουαρτέτο Eγχόρδων Αθηνών ιδρύθηκε το 2010 και αποτελείται από εξέχοντα μέλη της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και αποτελείται από τους βιολονίστες Απόλλωνα Γραμματικόπουλο και Παναγιώτη Τζιώτη, τον βιολίστα Πάρι Αναστασιάδη και τον βιολοντσελίστα Ισίδωρο Σιδέρη. *Βοβούσα, Σάββατο 29 & Κυριακή 30 Ιουνίου 2013