Στο πανηγύρι της Αμφίπολης

του Γεράσιμου Χαριτόπουλου

Σοβαρές ζημιές πιθανολογείται ότι έχουν προκληθεί στον θόλο του τάφου της Αμφίπολης, ίσως από μπουλντόζες(!) που επιστρατεύθηκαν για να απομακρυνθούν γρήγορα τα χώματα που τον σκέπαζαν. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει στα σίγουρα αλλά ο τάφος, παρότι βρίσκεται στην εξαιρετικά ευαίσθητη φάση της ανασκαφής του έχει δυστυχώς γίνει κάτι σαν το νούμερο ένα αξιοθέατο, ένα ιδιότυπο «προσκύνημα», για περίεργους πάσης φύσεως απ’ όλη τη χώρα.

Το εναρκτήριο λάκτισμα το έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός κάνοντας το δικό του ποδαρικό στον χώρο τον ανασκαφών παρότι το τελευταίο που θα έπρεπε να κάνει ο οιοσδήποτε πρωθυπουργός οιασδήποτε χώρας απέναντι σε μια τέτοιας βαρύτητας αρχαιολογική ανακάλυψη, που διατρέχει τους αιώνες πολύ πριν και πολύ μετά απ’ αυτόν, θα ήταν να πάει επιτόπου για να δώσει δημοσιότητα στο γεγονός και να τραβήξει, όπως και έγινε, στους χώρους των ανασκαφών την προσοχή των media. Σε τέτοιου είδους δουλειές όσο λιγότεροι, όσο πιο ήσυχα, όσο πιο ήρεμα και χωρίς βιασύνες, τόσο καλύτερα. Και όταν με το καλό γίνει ό, τι είναι να γίνει και έρθουν στο φως τα όποια ευρήματα, μπορεί και ο πρωθυπουργός μας ή όποιος άλλος να κάνει το πολιτικό του παιχνίδι, αν τόσο πια καίγεται.

Ακούς όμως ότι υπουργοί επισκέπτονται τους χώρους των ανασκαφών μετά των… συζύγων τους και κάνουν φασαρία όταν δεν τους επιτρέπεται η είσοδος. Τα τηλεοπτικά κανάλια ακολουθούν τις ανασκαφικές εργασίες κατά πόδας έχοντας κι αυτά ανακαλύψει πεδίο δόξης λαμπρό, με διάφορους αρχαιογνώστες να κάνουν τις δικές τους εικασίες για τα μυστικά που επιμένουν να κρύβονται από τις τηλεοπτικές κάμερες. Οι διάφοροι εκδρομείς στην περιοχή έχουν κάνει τον τάφο σημείο «must see» και ρωτάνε τους ντόπιους πώς θα τον βρουν (αν δεν έχουν ήδη τοποθετηθεί κατατοπιστικές πινακίδες). Μέχρι και η δημοσιογράφος Άννα Παναγιωταρέα έκλεισε… πρώτο τραπέζι τάφο. Έχει κατασκηνώσει σε ένα μεγάλο πλαστικό τραπέζι στον χώρο της ανασκαφής, με μια ομπρέλα από πάνω για μην τη χτυπάει ο ήλιος και στέλνει τις ανταποκρίσεις της στο Facebook.

Όλα αυτά δυστυχώς συνθέτουν μια εικόνα αποκαρδιωτική. Μια χώρα σακατεμένη, που κρέμεται ολόκληρη από μια αρχαιολογική ανακάλυψη σαν για να βγει από το τέλμα της, με τους εθνοπατέρες της να δίνουν το σύνθημα και να ακολουθούν δημοσιογράφοι, τηλεοράσεις, ένας λαός ολόκληρος που σκύβει με περιέργεια πάνω από τους ανασκαφείς μην αφήνοντάς τους να κάνουν τη δουλειά τους. Οι αρχαίοι τάφοι, τελικά, αποκαλύπτουν πολλά όχι μόνο για τον πολιτισμό από τον οποίο προέρχονται, αλλά και για τον πολιτισμό, την κοινωνία, που φέρνει στο φως τα μυστικά τους. Και τα ευρήματα από τη συγκεκριμένη ανακάλυψη δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά.