Στρατόπεδο Παύλου Μελά: Μυστικά και ψέματα

του Παναγιώτη Λογγινίδη

Με μεγάλη έκπληξη αντίκρισα προ ημερών τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, με το άκαμπτό του σώμα και την πολύ περισσότερο μονότονη και αχρωμάτιστη φωνή του να περηφανεύεται για τη δήθεν παραχώρηση του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά στο Δήμο και άρα στην τοπική κοινωνία. Χωρίς να σεβαστεί βέβαια τη σημαντική ιστορία του στρατοπέδου για την πόλη– την οποία ειρήσθω εν παρόδω θα αγνοεί ο πρωθυπουργός- και σύμφωνα με την οποία το στρατόπεδο αποτέλεσε φυλακή για πολλά χρόνια έως τη δεκαετία του 90 και πηγή αίματος αφού εκεί έκλεισαν οι ναζί και οι ταγματασφαλίτες χιλιάδες κόσμου, γυναίκες εγκύους, παιδιά, ηλικιωμένους και κάθε ανεπιθύμητο έως τις μαζικές εκτελέσεις της 3ης Μαρτίου (60 εκτελεσθέντες) και της 6ης Ιουνίου 1944 (101 εκτελεσθέντες), καυχιόταν ότι πέρασε επιτέλους στην κοινωνία και δη στην αυτοδιοίκηση ο χώρος αυτός.

Μοναδική πηγή πρασίνου σήμερα για το σύνολο του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και χώρος σημαντικών ιστορικών μνημείων, το πρώην στρατόπεδο αποτελούσε μοναδικής ευκαιρίας περίπτωση για δημιουργία ενός αμιγούς χώρου πρασίνου, όπου η ανάδειξη των μνημείων του θα μπορούσε να συντελέσει ώστε ο χώρος αυτός να επισκέπτεται καθημερινά από χιλιάδες συμπολίτες μας που ασφυκτιούν εγκλωβισμένοι στις μπετονιένιες συμπληγάδες και πνίγονται από τη χωρίς μέτρο αυτοκίνηση, χαρακτηριστικά που δυστυχώς επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής μας και μειώνουν τις μέρες μας σε τούτο τον μάταιο κόσμο.

Πέρα από το πολιτικό σόου, ο πρωθυπουργός ξέχασε να μας πει πολλά για αυτή την «παραχώρηση» που μόνο παραχώρηση δεν είναι σε τελική ανάλυση. Ξέχασε λοιπόν να μας πει ότι αυτό που παραχωρήθηκε στην τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι η κυριότητα του στρατοπέδου αλλά η χρήση 280 στρεμμάτων και αυτή για 49 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι ο Δήμος δε μπορεί να κάνει ό,τι θέλει στο στρατόπεδο αφού δεν του ανήκει και οποιαδήποτε στιγμή πρέπει να λογοδοτεί στον ιδιοκτήτη στρατό, στον οποίο θα γυρίσει η χρήση μετά την πάροδο αυτών των χρόνων.

Ξέχασε μέσα στη σκοτούρα του να μας πει ότι εάν ο Δήμος αποφασίσει να κάνει μέσα αναψυκτήριο, αθλητικές εγκαταστάσεις και άλλες επωφελείς προς αυτόν δραστηριότητες, θα πρέπει να έχει την έγκριση του στρατού και κυρίως θα πρέπει να του προσφέρει ανταποδοτικά τέλη, δηλαδή μέρος των εσόδων, παρ’ότι τα χρήματα των ανακαινίσεων των κτηρίων και γενικά της υλικοτεχνικής υποστήριξης των εγκαταστάσεων θα τα χει βάλει ο Δήμος Παύλου Μελά.

Δε μας είπε ότι 52 στρέμματα κρατάει ο στρατός ο οποίος έχει τη δυνατότητα βάσει του νόμου Τσοχατζόπουλου 2745/1999 να χτίσει τα μισά προκειμένου να εγκατασταθούν στρατιωτικοί εντός αυτού. Δε μας είπε δηλαδή ότι υπάρχει πιθανότητα να χτιστεί μερικώς αυτός ο χώρος απόλυτου πρασίνου, να αλλοιωθεί δηλαδή ο χαρακτήρας του χώρου και να προστεθούν κάποιοι τόνοι μπετόν ακόμα στη γκρίζα ζωή μας.

Μάλλον ο κύριος Σαμαράς δε διάβασε την έρευνα της Πολυτεχνικής σχολής του ΑΠΘ και δη της Καθηγήτριας Κυρίας Τζημοπούλου η οποία προκειμένου να μας δώσει μία ελπίδα σωτηρίας μας έλεγε ότι εάν δε κτιστούν οι 11 πρώην στρατιωτικοί χώροι της Θεσσαλονίκης και μετατραπούν σε πάρκα, τότε η αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο θα φτάσει τα 5μ² από 2,4μ² που είναι τώρα στην πόλη μας, όταν το μίνιμουμ που προβλέπει η πράσινη βίβλος της ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 10μ², ώστε να είναι μία πόλη βιώσιμη για τους πολίτες της. Όταν όμως ο στρατός αποκτά πλέον και με τη βούλα το δικαίωμα να κτίσει στρατιωτικές κατοικίες ή ό,τι άλλο θέλει γιατί να μην το κάνει; Λέτε να έχει περιβαλλοντικές ευαισθησίες και να το γνωρίζει μόνο ο Κύριος Σαμαράς; Επίσης κανείς δε μας εξήγησε γιατί η Εκκλησία πήρε 8 στρέμματα στο στρατόπεδο και μάλιστα τα πιο πρόσφορα, αυτά με πρόσωπο στη Λαγκαδά.

Το χειρότερο βέβαια είναι ότι σε αυτή τη συναλλαγή δεν πριμοδοτήθηκε η τοπική αυτοδιοίκηση, ο κατεξοχήν χώρος έκφρασης των πολιτών και άσκησης των δημοκρατικών θεσμών, αλλά ενεπλάκησαν για άλλη μια φορά ο στρατός και η Εκκλησία, θεσμοί, η ανάδειξη των οποίων δε στηρίζεται σε δημοκρατικές διαδικασίες, δεν εκλέγονται ενώ οι δομές τους είναι ιεραρχικές και απόλυτα εξουσιοκεντρικές βάσει της πυραμοειδούς μορφής τους.

Όλα αυτά αποθαρρύνουν το κίνημα για την απόδοση των πρώην στρατοπέδων στους πολίτες ως καθαρά χώρους πρασίνου, χωρίς άλλες κατασκευαστικές παρεμβάσεις οποιουδήποτε χαρακτήρα, χωρίς πολιτικά και ρουσφετολογικά πάρε – δώσε, χωρίς ψηφοθηρικές δεσμεύσεις και οθωμανικού τύπου αλισβερίσια. Η υγείας μας, σωματική και ψυχική είναι πάνω απ’όλα για να γίνεται πρόζα στις τηλεοπτικές κάμερες. Το στρατόπεδο είναι μεγάλη ανάγκη να παραμείνει απόλυτα χώρος πρασίνου και η νέα δημοτική αρχή πρέπει να δεσμευτεί η ίδια αλλά και να πιέσει το στρατό να απέχει από κάθε οικοδομική δραστηριότητα ενός χώρου ελπίδας για εμάς, τις επόμενες γενιές και τη χαοτική μας πόλη.