Τα παράξενα γενέθλια του θερισμού

Του Γιώργου Τούλα 

Στα παιδικά μου χρόνια μετά το κλείσιμο των σχολείων συνηθίζαμε να πηγαίνουμε δυο βδομάδες στο χωριό του παππού μου, στην ορεινή Θεσσαλία. Ένεκα ο καθαρός αέρας που επιβάλλονταν στα παιδιά των πόλεων, η ανάγκη των γονιών να μείνουν μόνοι για λίγο και η αγάπη των παππούδων απέναντι σε ένα στρατό εγγόνια, στη δική μου περίπτωση περίπου 24.

Πολλές φορές συνέπιπτε να γιορτάζω γενέθλια εκεί, με έναν μάλλον αδιάφορο τρόπο. Ούτε γλυκά, ούτε τούρτες ούτε παιδικά πάρτι. Έτσι η διαδοχή των γενεθλίων εκείνης της εποχής μάλλον δεν έχει καταγραφεί ιδιαίτερα, πλην μιας. Ένα τέτοιο καλοκαίρι, τέλη Ιούνη καλή ώρα, στο χωριό η κύρια ασχολία ήταν ο θερισμός. Μήνες προετοιμάζονταν για αυτόν, έκλειναν κομπίνες, για τα μεγάλα χωράφια, εκείνες τις πρώτες θεριστικές μηχανές, κανόνιζαν που θα κοιμηθούν οι χειριστές τους, χαράματα ξυπνούσαν και ξεκινούσαν. Με τα χέρια οι υπόλοιποι, δρεπάνια στη σειρά και άνθρωποι με μαντίλια στα κεφάλια μέσα στον ήλιο, από τα αξημέρωτα. Και μπάλες σιταριού, εικόνα μαγική, ιδιαίτερα το απόγευμα που χρύσιζε ο ήλιος και λάμπαν τα χωράφια. Ακόμα και για μας τα παιδιά των πόλεων που δεν χαμπαριάζαμε καθόλου από αυτά, είχε ενδιαφέρον μοναδικό. Πολλές φορές μάλιστα, όταν πηγαίναμε αργότερα στο χωριό, Ιούλη ή Αύγουστο  και είχε μαζευτεί ο καρπός και στοιβάζονταν σε ένα κελάρι στο υπόγειο του παππού, συνηθίζαμε να κάνουμε βουτιές από ψηλά, από μια καταπακτή, σε κείνα τα υπέροχα βουνά του σταριού.

Έναν Ιούνιο, κάπου στα μέσα του Δημοτικού σχολείου, σα σήμερα, ο παππούς είπε θα ξυπνήσετε νωρίς αύριο να έρθετε μαζί μου στο χωράφι. Σχεδόν δεν κοιμηθήκαμε με τον αδερφό μου από χαρά.  Με το που χάραξε ανεβήκαμε σε ένα γάιδαρο, εμείς, ένα γενναίο κολατσιό που ετοίμασε η γιαγιά Φωτεινή, ένα δρεπάνι και ξεκινήσαμε. Καλοκοίταζα το δρεπάνι σε όλο το δρόμο. Ελαφρώς σκουριασμένο, μεγάλο για τα μέτρα μου και τραχύ. Κάποια στιγμή στο χωράφι, που ο παππούς είχε απομακρυνθεί, είπα στον αδερφό μου, μικρότερος γαρ εκείνος, έλα ήρθε η ώρα να θερίσουμε εμείς. Να κάνουμε τον παππού περήφανο. Η χαρά κράτησε λίγο. Ως παντελώς άσχετος με το χειρισμό του εργαλείου, κάρφωσα το δρεπάνι στο πόδι του αδερφού μου που ήταν παραδίπλα, λίγο πάνω από τον αστράγαλο. Ένας πίδακας αίματος ξεπήδησε σε κλάσματα δευτερολέπτου κάνοντας τον αδερφό μου να ουρλιάξει, όχι από τον πόνο αλλά από τη θέα του αίματος που ανάβλυζε. Ο παππούς μου πανικόβλητος έτρεξε προς τα μας και αφού μου άστραψε ένα χαστούκι περιωπής, πήρε να σταματήσει το αίμα. Επιστρατεύτηκαν καπνός, μια παλιά σακούλα που είχε το σαμάρι του γαϊδουριού και ένα σκοινί για δέσιμο. Και μετά μια αγωνιώδης πεζοπορία μέχρι το διπλανό χωριό να βρούμε γιατρό. Εγώ και κείνος με τα πόδια και ο αδερφός μου σε ημιλιπόθυμη κατάσταση, πιο πολύ από το φόβο, καβάλα στο ζωντανό. Σε όλο το δρόμο σκεπτόμουν πως τη μέρα των γενεθλίων μου θα έχανα τον αδερφό μου, η φυλακή που με περίμενε ως τιμωρία και η οικογένεια μου που θα περνούσε τα υπόλοιπα χρόνια σε συνθήκες απόλυτης δυστυχίας. Ο αδερφός μου ‘’σώθηκε’’ με έναν αντιτετανικό και η μάνα μου ήρθε άρον άρον από την πόλη και μας πήρε πίσω. Νομίζω κάπου εκεί τέλειωσαν οι αγροτικές μου περιπέτειες και ενασχολήσεις γενικώς.

Τα γενέθλια εκείνα δεν τα ξέχασα ποτέ. Για κάποιο ανεξήγητο λόγο από χτες τα σκέφτομαι διαρκώς. Πρώτη φορά τόσο έντονα από τότε. Σαν ένα δρεπάνι και αυτή τη χρονιά να περιφέρεται τριγύρω μου. Ίδια αίσθηση με το αίμα που ανάβλυζε και φέτος. Μονάχα που μεγάλωσα πια και ο παππούς μου λείπει κοντά είκοσι χρόνια τώρα. O θερισμός τέλειωσε για φέτος στα χωράφια αλλά τριγύρω συνεχίζεται.