Τα πιο ταπεινά μας ένστικτα τάιζαν

Του Γιώργου Τούλα 

Στα μέσα της δεκαετίας του ογδόντα ήμουν φοιτητής στην Αθήνα. Θυμάμαι πάρα πολύ έντονα τις κρεμασμένες στα περίπτερα εφημερίδες της εποχής. Ειδικά δύο από αυτές να έχουν επιδοθεί σε ένα πρωτοφανή αγώνα χυδαιότητας. Η Αυριανή με τις ‘’αποκαλύψεις’’ για το ναζιστικό παρελθόν του Μητσοτάκη και ο Ελεύθερος Τύπος για τις ερωτικές περιπέτειες της Δήμητρας Λιάννη. Διασχίζοντας σχεδόν καθημερινά την Ομόνοια έβλεπα τα πρόσωπα των ανθρώπων να ρουφούν τις εικόνες και τους παχιούς τίτλους. Για μέρες. Ακόμα και ανθρώπων με ένα κάποιο επίπεδο.

Θυμάμαι την Αυριανή σε σπίτια εκείνη την εποχή με πρωτοσέλιδα ελεεινά για το Μάνο Χατζιδάκι, τον Ιόλα και τις συναναστροφές του με την τραβεστί Κάλας. Και όλοι λίγο ως πολύ να κρυφοκοιτούν. Άλλοι δήθεν για να καταδικάσουν, αλλά η πλειοψηφία των ανθρώπων να είναι ”ενημερωμένοι”. Να γνωρίζουν. Οι ίδιοι άνθρωποι αγόρασαν τον Ιούνιο του 1987 το Έθνος για να δουν τις φωτογραφίες της τεμαχισμένης από το σύζυγο της Παναγιώτη Φρατζή, Ζωής. Η δεκαετία του ογδόντα είναι η δεκαετία που εισάγει στην ελληνική δημοσιογραφία τη χυδαία συνήθεια της κλειδαρότρυπας. Ο κόσμος αρχίζει να εθίζεται στη φθήνια στο απαγορευμένο, στο υποτιθέμενο μυστικό.

Χρειάστηκε όμως να έρθει η ιδιωτική τηλεόραση στο τέλος αυτής της δεκαετίας για να απενοχοποιηθεί πλήρως αυτού του είδους η ‘’δημοσιογραφία’’. Να γίνει mainstream. Τα μεγάλα κανάλια. Διότι εκεί γεννήθηκε αυτό το είδος. Και όχι στα απόνερα της τηλεοπτικής μπάντας. Στα κανάλια των επιχειρηματιών. 

Στην αρχή ήταν τα πρώτα reality. Άνθρωποι που για λίγα χρήματα ή και για λίγες στιγμές δόξας αποφάσιζαν να φανερώσουν σε εμετικά παριστάμενους ”σοβαρούς” παρουσιαστές ή δημοσιογράφους, οικογενειακά μυστικά, ‘’αποκαλύψεις’’ σεξουαλικής ζωής, ακραίες προσωπικές λεπτομέρειες ιδιωτικών βίων. Τα θύματα των αποκαλύψεων, πολλές φορές και θύτες έχοντας υποστεί έναν δημόσιο εξευτελισμό πολλές φορές οδηγούνταν έκτος από την κοινωνική απομόνωση έως και την αυτοκτονία. Όπως συνέβη με την περίπτωση καλεσμένου της Νατάσας Ράγιου. Που αυτοκτόνησε διότι κατηγορήθηκε από την εκπομπή για το βιασμό της κόρης του ενώ ήταν αθώος. Η Ράγιου αργότερα έγινε υποψήφια ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας. Διότι η μνήμη κρατά τρεις μέρες σε αυτή τη χώρα. Και οι παρέες χάρη σε κείνη, την Τατιάννα και μερικούς ακόμη βρήκαν νέα ενδιαφέροντα. Αποθέωσαν τα νούμερα αυτών των εκπομπών, τα έκαναν αντικείμενο συζήτησης. Τους έδωσαν δύναμη και λόγο ύπαρξης.

Και μετά ήρθαν τα βαριά χαρτιά. Η ζούγκλα, ο κίτρινος τύπος, το όλα. Ο Τράγκας. Ο Μάκης. Ο Θέμος. Και άρχισε το αληθινό hardcore. Ο Ασλάνης, ο Κορκολής, τα σουσέλ, ο διασυρμός ανθρώπων. Ο λάκκος με τα λιοντάρια. Και το κοινό. Τις νύχτες να δίνει στην AGB παροξυσμικούς αριθμούς. Και να γελά κρυφά την επόμενη μέρα με τις κρυφές κάμερες. Να ενθαρρύνει τον κανιβαλισμό. Και να φουντώνουν οι φήμες για εκβιασμούς ανθρώπων που ενέδωσαν ή δεν ενέδωσαν, με αποτέλεσμα να βγουν ή να μη βγουν βίντεο στον αέρα.

Και μετά η χώρα χρειαζόταν και μια εφημερίδα. Και οι δυο πρωταγωνιστές της μπήκαν μαζί σε μια μπανιέρα και ένωσαν τον κόπρο τους. Και τότε άρχισε και η έντυπη λαίλαπα.

Και τα ‘’αποκαλυπτικά’’ ρεπορτάζ. Και έφτασε και η στιγμή του Ζαχόπουλου. Της περίφημης βιντεοκασέτας και των εικασιών για το τι ελέγετο. Και η βουτιά σε έναν ακάλυπτο στο Κολωνάκι. Και κάτι βαλίτσες που πηγαινοερχόταν από σύνορα σε σύνορα γύρω από την Ελβετία γεμάτες λεφτά. Και πωλήσεις. Τρελές πωλήσεις. Και επιβράβευση ξανά. Διότι το κοινό δεν αφήνει τελικά τέτοιες ευκαιρίες να πάνε χαμένες.

Και έτσι σιγά σιγά φτάσαμε στο σήμερα. Και στη γενναία πράξη του Γαβριήλ Σακελαρίδη να αρνηθεί, να δώσει στεγνά τον επαίσχυντο εκβιασμό. Να φτύσει στα μούτρα των εκβιαστών. Των ‘’ηθικολόγων’’ τιμωρών με τα βρόμικα χέρια. Και να που πέφτουμε όλοι από τα σύννεφα και πάλι. Σε αυτή τη χώρα συνέβαιναν όλα αυτά τόσα χρόνια; Τα δικά μας χαμηλά ένστικτα εξέθρεφαν τρεις δεκαετίες τώρα όλα αυτά. Τα δικά μας οφθαλμόλουτρα πυροδοτούσαν. Μη γελιόμαστε. Εμείς όλοι επιτρέψαμε να συμβούν. Να γιγαντωθούν. Να γίνουν κράτος. Να αποπροσανατολίσουν δεκάδες φορές την κοινή γνώμη από άλλα φλέγοντα, καίρια για τις ζωές μας θέματα. Σε στιγμές που έπρεπε αλλού να είναι στραμμένη η προσοχή μας στράφηκε με τους προβολείς αυτών των ανθρώπων στο φτηνό και το χυδαίο. Και πέρασαν στην αφάνεια τα ουσιαστικά και τα σπουδαία. Στο ντούκου. Μην απορούμε πως. Με τη δική μας ανοχή.