Τα σκόρπια: Ήταν από καλή γενιά: ποιητική και πολιτική ηθική
Εάν ήμουν ιστορικός θα έπαιρνα μεγάλες σε διάρκεια και βάθος συνεντεύξεις από όσους απέμειναν και από τις γυναίκες τους που τους στάθηκαν ως λέαινες
Kάθε βδομάδα μοιράζομαι μαζί σας ένα μικρό κείμενο που θεωρητικά θα μπορούσε να είναι από το ημερολόγιό μου. Τίτλος της στήλης: «Τα σκόρπια» γιατί τα κείμενα δεν έχουν χρονολογική σειρά, δημοσιεύονται «σκόρπια». Με χιούμορ αλλά και σοβαρότητα γράφω για θέματα που με ή μας απασχολούν. Άλλοτε ο λόγος είναι δημόσιος-πολιτικός, άλλοτε διαβάζετε μία προσωπική εξομολόγηση, ελπίζω χωρίς να δυσανασχετείτε.
μνήμη Σωτήρη Δέδε
Πραγματικά δεν είμαι εγώ που πρέπει να μιλήσω για την παρέα των «κακών» παιδιών. Ένας ένας φεύγουν και δεν έχουμε καταγράψει την ιστορία τους. Πολύτιμη και ιδιαίτερη. Ενόχλησαν πολύ γιατί ήταν αστοί και από καλές οικογένειες. Και το πήγαν μέχρι τέλους. Μία παράπλευρη συνέπεια (μου το είπε ο Αργύρης Μαλτσίδης) ήταν ότι έχασαν χρόνια από την ανάπτυξη των παιδιών τους.
Γνώρισα τη γυναίκα του Μαλτσίδη, την ΄Ασπα (της έκανα εισαγωγή για τον Αρκτούρο όπου θα πήγαιναν εκδρομή με τη Διεθνή Αμνηστία που τόσο φρόντισε για τα άτακτα αγόρια) 25 χρόνια πριν. Την εκτίμησα αμέσως και με τίμησε με τη φιλία της. Και ο Άκης το ίδιο με τραπεζώματα, Αμμουλιανή στον παράδεισό τους και με κουβέντες, πολλές κουβέντες. Τον Νέστορα τον ήξερα εξ αποστάσεως, τον είχα ψηφίσει για δήμαρχο και, δυστυχώς, η πόλη έχασε μία πολύ σημαντική ευκαιρία. Πολλά χρόνια αργότερα τον βοήθησα με τον ΗΥ του και έγινε «μαθητής» μου. Τον Ζάνα, φυσικά, από μακριά.
Με τον Κώστα Πύρζα έκανα για χρόνια μία ανοησία με τη νεανική μου αφέλεια. Πήγαινα στον Κοτζιά να ζητήσω βιβλία για εκδηλώσεις της Πνευματικής Κίνησης Νέων 40 Εκκλησιών (τον σύλλογο που φτιάξαμε με πολύ κέφι τα παιδιά της γειτονιάς) και ζητούσα τον κ. Κοτζιά! Κανένας πωλητής από το βιβλιοπωλείο δεν μπήκε στον κόπο να μου πει ότι δεν είναι αυτός ο Κοτζιάς. Και δώστου εγώ να τον αποκαλώ κ. Κοτζιά, «θα μας δώσετε βιβλία;».
Όταν όλοι αυτοί ως προσκεκλημένοι βρέθηκαν στην εκδήλωση που έκανε ο Δήμος για τον Αναγνωστάκη τον ρώτησα γιατί δεν με διόρθωσε ποτέ και μου είπε ότι δεν πείραζε καθόλου. Τον Σωτήρη Δέδε και την απολαυστική του γυναίκα Λούλα γνώρισα σχετικά πρόσφατα στο φιλόξενο σπίτι της Φιλιώς και του Κλείτου Κύρου. Ο κατάλογος προσκεκλημένων για την εκδήλωση του Αναγνωστάκη ήταν λες και τον πήραμε επί δικτατορίας από την ασφάλεια.
Τι να πω εγώ η άσχετη με τους ανθρώπους αυτούς που άφησαν τα ευαίσθητα και καλομεγαλωμένα κορίτσια τους μόνα και πήγαν να ξεκαλοκαιριάσουν χειμώνα καιρό στις Αίγινες και αλλού; Οι πιέσεις να υπογράψουν ότι δεν αποδέχονται τη βία ήταν μεγάλη. Η Άσπα μου εκμυστηρεύτηκε ότι δεν την χαιρετούσαν διάφοροι στον δρόμο.
Η ίδια έκλεισε το σπίτι της και πήγε στους γονείς της. Και δήθεν έλεγε στον Γιαννάκη ότι ο μπαμπάς του είναι στο εργοστάσιο. Όλοι μαζεμένοι στο σπίτι της Άσπας και του Άκη μαθαίνουν ότι δίνεται χάρη. Ξυπνάει η Άσπα το παιδί και του ανακοινώνει ότι ο μπαμπάς θα γυρίσει από το εργοστάσιο: και ο πανέξυπνος Γιάννης της λέει: «ρε μαμά, νόμιζες ότι το πίστευα;»
Δείτε τη (κεντρική) φωτογραφία από το δικαστήριο και τη φωτογραφία από την Αμμουλιανή (πάνω). Πόσο χαρούμενοι είναι στη δεύτερη, πόσο φίλοι, πόσο όμορφοι, πόσο νέοι. Να αναλογιστούμε ότι όταν καταδικάστηκαν δεν ήξεραν ότι θα κάνουν μόνον 4 χρόνια φυλακή.
Εάν ήμουν ιστορικός θα έπαιρνα μεγάλες σε διάρκεια και βάθος συνεντεύξεις από όσους απέμειναν και από τις γυναίκες τους που τους στάθηκαν ως λέαινες. Έχουν να διηγηθούν ιστορίες σοβαρές, προδοσίες αλλά και πολλές αστείες ιστορίες γιατί στα δύσκολα το χιούμορ μας σώζει. Όπως και στην κατοχή.
Είμαι πολύ τυχερή που τους γνώρισα. Με κάνουν περήφανη και αισιόδοξη. Είναι η αξιοπρέπεια της πόλης, είναι οι άνθρωποι που θέλεις να τους μοιάσεις. Είναι οι άνθρωποι για τους οποίους μπορούμε να πούμε τη φράση του Μαρωνίτη (επινοημένη για τους τρεις ποιητές μας: Αναγνωστάκη, Αλεξάνδρου και Πατρίκιο) «ποιητική και πολιτική ηθική». Γιατί στη ζωή μας γράφουμε το ποίημα μας.
* Η Ελένη Χοντολίδου εργάζεται στο ΑΠΘ από το 1981. Διετέλεσε Κοινοτική Σύμβουλος (και για κάποια χρόνια Πρόεδρος) της Α΄ Κοινότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης από το 2006-2018.
Στον σύνδεσμο θα δείτε φωτογραφίες από την εκδήλωση στη Φιλοσοφική στις 24 Νοεμβρίου 2007. Οι κεκοιμημένοι περισσότεροι από τους ζώντες. https://photos.app.goo.gl/UDhLJ2YR95B31VNVA
