Τα σκόρπια: Το νόημα της ζωής
Λες και δεν έφταναν τα ζόρια από μόνα τους πρέπει να ψάχνουμε να βρούμε ψύλλους στ’ άχερα
Kάθε βδομάδα μοιράζομαι μαζί σας ένα μικρό κείμενο που θεωρητικά θα μπορούσε να είναι από το ημερολόγιό μου. Τίτλος της στήλης: «Τα σκόρπια» γιατί τα κείμενα δεν έχουν χρονολογική σειρά, δημοσιεύονται «σκόρπια». Με χιούμορ αλλά και σοβαρότητα γράφω για θέματα που με ή μας απασχολούν, λίγο πριν τα γενέθλια των 65. Άλλοτε ο λόγος είναι δημόσιος-πολιτικός, άλλοτε διαβάζετε μία προσωπική εξομολόγηση, ελπίζω χωρίς να δυσανασχετείτε.
Τη στήλη συνοδεύει το έργο της ζωγράφου Xριστίνας Φοίτου, «Το όνειρο», Μικτή τεχνική σε καμβά, 150x100cm, 2017
του Μιχάλη, του Γιώργου, του Άρη, του Παναγιώτη
Αποφοίτησα από το Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας και δουλεύω όλα μου τα χρόνια (42) στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής.
Και σαν να μην ήταν αυτό αρκετό έχω πέντε φίλους κολλητούς που διδάσκουν φιλοσοφία και πολλούς φιλοσοφούντες συναδέλφους. Έχω διαβάσει Πλάτωνα, Αριστοτέλη και Επίκουρο, διδάχτηκα τους σοφιστές και έκανα ιδιαίτερα για την Ηθική του Σπινόζα.
Επί πλέον έχω ακούσει ΟΛΕΣ τις διαλέξεις του συναδέλφου Βασίλη Κάλφα στο youtube και ακόμη, είχα την «υψηλή» (ανεβασμένη… σε σκάλα!) εποπτεία της διοργάνωσης τεσσάρων κύκλων Φιλοσοφίας στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Δήμου Θεσσαλονίκης (Γιώργος Ζωγραφίδης, Μιχάλης Μπαρτσίδης, Άρης Στυλιανού). Εάν δεν είμαι εγώ κατάλληλη να σας μιλήσω για το νόημα της ζωής, ποιος είναι δηλαδή;
Συμφωνώντας με τον Τέρυ Ήγκλετον θα σας αποκαλύψω ότι οι φιλόσοφοι μας κοροϊδεύουν: μόλις κάποιος μεγάλος προτείνει ΤΟ νόημα έρχονται οι επίγονοι και τα αλλάζουν όλα για να του την σπάσουν!
Ας μη μιλήσω δε για τον μεταμοντερνισμό: τα πήρε όλα και τα ανακάτεψε κακήν κακώς. Τίποτα δεν καταλαβαίνουμε πια. Εμείς δίνουμε στη ζωή όχι ΤΟ νόημα, αλλά πολλά μικρά νοήματα και αυτά μας κρατούν «σαν τον κισσό στο δέντρο». Η σχέση με τους ανθρώπους που αγαπάμε, η ύπαρξη ενός παιδιού στη ζωή μας, η συγκατοίκηση με ένα ζώο, ένα βράδυ με καλούς φίλους… Το χέρι της/του και ο έρωτας, όσο διαρκέσει και αυτός, το δεύτερο τσίπουρο με φίλους, η επαφή με τη φύση, τα ταξίδια…
Επιπλέον, θα σας αποκαλύψω τη σοφία μου, απότοκο της πλούσιας εμπειρίας μου και της πολυκύμαντης 65χρονης ζωής μου: Το νόημα δεν υπάρχει. Όταν είμαστε καλά δεν το ψάχνουμε. Αρχίζουμε να το ψάχνουμε όταν ζοριζόμαστε. Λες και δεν έφταναν τα ζόρια από μόνα τους πρέπει να ψάχνουμε να βρούμε ψύλλους στ’ άχερα.
Και ας τελειώσουμε με την οπτική αυτού του γλυκού «αλήτη», του Ελύτη. Διαβάστε το ως ημερολόγιο κάποιου ερωτευμένου εφήβου:
IX
«Εχθές έχωσα κάτω απ’ την άμμο το χέρι μου κι έπιασα το δικό της.
Όλο το απόγεμα ύστερα τα γεράνια με κοίταζαν απ’ τις αυλές με νόη-
μα. Οι βάρκες, οι τραβηγμένες έξω στη στεριά, πήρανε κάτι γνώρι-
μο, οικείο. Και το βράδυ, αργά, την ώρα που της έβγαλα τα σκουλα-
ρίκια να τη φιλήσω έτσι όπως θέλω εγώ, με τη ράχη ακουμπισμένη
στον μαντρότοιχο της εκκλησιάς, μπουμπούνισε το πέλαγος και οι
Άγιοι βγήκανε κρατώντας κεριά να μου φωτίσουνε.»
Χωρίς αμφιβολία υπάρχει για τον καθέναν από μας κι από μια ξεχω-
ριστή, αναντικατάστατη αίσθηση που αν δεν τη βρει να την απομο-
νώσει εγκαίρως και να συζήσει αργότερα μαζί της, έτσι που ναν τη
γεμίσει πράξεις ορατές, πάει χαμένος.
Από τον Μικρό Ναυτίλο
Και ο Σαββόπουλος στο «Πρωτοχρονιές του ραδιοφώνου»
Πάει ο καιρός που οι δικοί σας
σκηνοθετούσαν την γιορτή σας
και είσ’ εσύ που πρέπει τώρα
να υψώσεις της γιορτής τα δώρα
Ποιος θα νοιαστεί και ποιος θα παίξει
Χρονοποιος ας είναι η λέξη
γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα
κι εμείς τους δίνουμε ένα σχήμα.
Φιλόσοφοι και φιλοσοφούντες φίλες και φίλοι, μη μας δουλεύετε, δεν θα το βρείτε ούτε εμείς θα το βρούμε ποτέ. Και ίσως είναι καλύτερα έτσι.
Η Ελένη Χοντολίδου εργάζεται στο ΑΠΘ από το 1981. Διετέλεσε Κοινοτική Σύμβουλος (και για κάποια χρόνια πρόεδρος) της Α΄ Κοινότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης από το 2006-2018.
