Θα μπορούσαμε να δούμε πολλά ποδήλατα στη Θεσσαλονίκη;

Είναι αλήθεια πως στην ελληνική πόλη, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, δεν έχουμε συνηθίσει στη χρήση ποδηλάτου. Θα ήταν ψέμα να υποστηρίξει κανείς πως είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.

Αξίζει και πρέπει αυτό να αλλάξει;

Η απάντηση σε αυτό ερώτημα είναι πλέον ώριμη και υπό προϋποθέσεις πλειοψηφική. Ναι, πρέπει και μπορεί να αλλάξει. Μπορούμε να δημιουργήσουμε πόλεις φιλικές προς το ποδήλατο, με υποδομές, κίνητρα, ευαισθητοποίηση των πολιτών κοκ.

Η Θεσσαλονίκη είναι μία τέτοια πόλη – το σχήμα της και το μέγεθός της μας επιτρέπει να ονειρευτούμε πως μπορεί στο μέλλον να μετατραπεί σε μία τέτοια πόλη. Άλλωστε είναι οι καιροί της μικροκινητικότητας, της εναλλακτικής μετακίνησης. Ολοένα και περισσότεροι εξοικειώνονται με αυτές τις έννοιες και δειλά επιχειρούν να αλλάξουν καθημερινές συνήθειες δεκαετιών.

Προφανώς και η πανδημία έπαιξε κομβικό ρόλο στη συνειδητοποίηση πως πρέπει να αλλάξουμε συνήθειες, και έφερε στο προσκήνιο νέες επιτακτικές ανάγκες εναλλακτικής μετακίνησης εντός του αστικού ιστού. Οι πωλήσεις ποδηλάτου τον τελευταίο χρόνο εκτινάχθηκαν και όλα δείχνουν πως είμαστε έτοιμοι και ώριμοι για το επόμενο βήμα.

Πέρα από το σχήμα και το μέγεθος, η Θεσσαλονίκη έχει και νεανικό πληθυσμό, φοιτητές και σπουδαστές, ανθρώπους δημιουργικούς, της γενιάς generation x και generation z που συγκριτικά με τους babyboomers είναι πιο κοντά σε μία νέα φιλοσοφία για τη μετακίνηση εντός αστικού ιστού. Αν και για να είμαστε δίκαιοι, πολλές φορές και οι τελευταίοι είναι «ανοιχτοί» στο διαφορετικό.

Πρέπει όλοι αυτοί να γίνουν η μαγιά για αυτή τη μετάβαση.

Το να μετατρέψει κανείς μία πόλη που έχει μάθει στο αυτοκίνητο, σε πόλη φιλική προς το ποδήλατο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρώτα και πάνω από όλα χρειάζονται στοιχειώδεις υποδομές. Ένα ποδηλατικό δίκτυο ασφαλές, σύγχρονο, λειτουργικό που θα εξασφαλίζει τη μετακίνηση από τη μία μεριά της πόλης στην άλλη είναι πρωταρχική προϋπόθεση.

Η Θεσσαλονίκη έχει 400 χιλιόμετρα οδικού δικτύου και μέχρι πρόσφατα μόνο 12 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων. Δημότες, κάτοικοι και επισκέπτες της Θεσσαλονίκης δεν είναι αποκλειστικά κάτοχοι Ι.Χ, ούτε έχουν όλοι την οικονομική δυνατότητα μετακινήσεων με ΤΑΧΙ. Η πόλη έχει ένα μόνο μέσο μαζικής μεταφοράς και οι επιλογές μετακίνησης είναι περιορισμένες.

Η αύξηση του δικτύου ποδηλατοδρόμων που έγινε πρόσφατα δείχνει το δρόμο. Σχεδόν διπλασιάστηκε το δίκτυο και υπάρχει πρόθεση για συνέχεια. Θα χρειαστεί όμως και βελτίωση της υποδομής.

Η ζωή και κυρίως η μετακίνηση πάνω σε δύο ρόδες ποδηλάτου αποτελεί καθημερινότητα σε πολλές μεγαλουπόλεις του κόσμου, αποδεικνύοντας ότι το ποδήλατο εκτός από μέσο γυμναστικής ή ψυχαγωγίας είναι και βασικό μέσο γρήγορης εναλλακτικής μετακίνησης εντός του αστικού ιστού.

Τα παραδείγματα μεγάλων πόλεων στον κόσμο αποδεικνύουν ότι με σωστή οργάνωση και σχεδιασμό είναι εφικτή αυτή η αλλαγή.

Ας πάρουμε ως παράδειγμα τις 10 πιο φιλικές πόλεις στον κόσμο στην χρήση ποδηλάτου παραθέτοντας βασικές πληροφορίες.

Πρωτεύουσα και «βασίλισσα» του ποδηλάτου είναι η Κοπεγχάγη η οποία διαθέτει 350 χλμ δίκτυο ποδηλατόδρομου το οποίο χρησιμοποιεί περίπου ο μισός πληθυσμός της πόλης.

Στο Άμστερνταμ το 40% των μετακινήσεων πραγματοποιούνται με ποδήλατο ενώ διαθέτει περίπου 400χλμ ποδηλατόδρομου.

Το Μόναχο έχει διαθέσιμα 1200χλμ δικτύου ενώ το Στρασβούργο 560 χλμ.Η Αμβέρσα αποτελεί την καλύτερη πόλη στο Βέλγιο στην χρήση ποδηλάτου ενώ συνολικά στη χώρα πάνω από το 9% των μετακινήσεων γίνονται με ποδήλατο.

Η πόλη Μάλμε έχει περίπου 500χλμ δικτύου και κοντά στο 30% των μετακινήσεων γίνονται με ποδήλατο.

Το Μόντρεαλ του Καναδά έχει 500χλμ δικτύου, η Βαρκελώνη διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο κοινής χρήσης ποδηλάτου στον κόσμο, στη Σαγκάη περισσότεροι από 430 εκατ. πολίτες έχουν ποδήλατο ενώ στο Σικάγο η τοπική αρχή «τρέχει» ένα project για 160χλμ ποδηλατικού δικτύου καθώς αποτελεί μια από τις σημαντικές προτεραιότητες της για την πόλη.

Εμείς κάνουμε κάποια δειλά βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση. Βήματα που πρέπει να ενισχυθούν και να στηριχθούν. Κάθε δράση και πρωτοβουλία προς την επέκταση του δικτύου ποδηλατοδρόμων είναι θετική. Δεν θα φτάσουμε ποτέ από την μία μέρα στην άλλη σε εντυπωσιακά αποτελέσματα – βήμα βήμα όμως, χιλιόμετρο το χιλιόμετρο θα αλλάξει η καθημερινότητα.